Bu haftanın en önemli olayı elbette New York belediye başkanlığını Demokrat Parti üyesi Hintli Müslüman ve sosyalist (kendi iddiasıyla) Zohran Mamdani’nin kazanması oldu. Kimilerine göre bu New York’un üzerinde dolaşan bir heyula (en azından Trump için öyle olduğu kesin), kimilerine göre Kubilay Han’ın Hanbalık’ta yarım kalan Xanadu’sunun Newyork’ta tamamlanması. AKP medyası şimdilik “Müslüman, hem de Hintli, elle yemek yerken videosu var, üstelik karısı da Suriyeli” filan yerinden kekeliyor.

Çipras, Bolsanaro, Nepal deneyimleri ortada dururken, politik anlamlar yüklemek için erken. Ama her şeye rağmen bu karnavalesk heyulanın gotik neşesini, sembolik anlamlarını dışarıda bırakmadan (tercihen Müslüm Gürses’ten ‘annene bak gör halini’ şarkısıyla) ihtiyatlı bir umutla selamlamak az şey olmasa gerek; çünkü Ahmed Arif’in ‘kurşun sıksan geçmez gece’si şafağa varmadan, Gramsci’nin alacakaranlığında asılı kaldı.

Canavarların karşısına bir heyula üstelik, köri, soya sosu, falafel kokan gettolarda değil New York gökdelenlerinin arasında… Neresinden bakarsanız güzel bir temaşa, bir umut ve neşe vesilesi.

Burada HayMarket’ten ‘68 isyan dalgasına uzanan bir şey yok.  Kuzey deneyimlerini saymazsak, sosyal demokrasinin ve parlementer sosyalist deneyimlerin dünyanın çoğu yerinde kapitalizm için bir tür yoğun bakım ünitesi olarak kullanıldığı bir vakıa.

Burada gördüğümüz şey muhtemelen, Huntington & Brezinski ikilisinin tarihin tekerine çomak sokmak için kurdukları kültürel çatışmalar tezgâhında çıkan bir kısa devre. Lehman Brothers benzeri finansal krizlerin ardından yaşanan mülksüzleşme ve yoksullaşmanın  Occupy, We Are the 99% gibi hareketlerde biriktirdiği dip dalganın; Trump Evanjelizmi ile Netanyahu Siyonizminin ABD’nin iç savaşın tezgahlarında dökülmüş teflondan ar damarlarını çatlatıp;  Ku-Klux-Klan’ın katran tüylü alevli haçlı linç alaylarını, konfederasyon bayraklı arabalarda çalınan Dixy marşlarını, paleo-muhafazakârların WASP folklörünü dünyanın köküne bir kibrit suyu gibi dökmeye çalışırken; Ortadoğulular, Hintliler, Latinler bu çatlağı yüzeye çıkan bir artezyen gibi kullandılar.

Şimdi herkes, bilhassa Türkiye’deki herkes Mamdani’nin New York zaferini konuşuyor, zira süreç pek çok bakımdan İstanbul-Türkiye’nin seyr-ü seferine benziyor. Hatta Mamdani’nin New York’u alan (acaba Hindistan Amerika’nın Doğu Karadeniz’i olabilir mi?), dünyayı alır dediğini tevatür ediyor. Ya eğer, Trump, ‘yakın dostum’ dediği Erdoğan’ın izinden gidip, Mamdani’yi tutuklayıp, Demokrat Parti New York teşkilatını lağvedip, New York’a kayyım atamaya kalkarsa?

ABD’de de kesin olarak dram şeklinde yaşanacak bu ikinci gösterim için, kayyım rolü elbette, Eric Adams’a düşer.  

Eric Adams, New York’ta artık çoktan sabık olmuş olan ve görevi Mamdani’ye devredecek olan Amerikan rüyasının siyahi belediye başkanı. Kendisi bu yıl Eylül ayına kadar adaylık yarışını sürdürüyordu fakat hakkındaki rüşvet suçlamaları nedeniyle adaylık kampanyası ve süreci pek karşılık bulmadı. Adams bu durumu ‘medyanın karalama kampanyası ve seçim fonlarına adil erişiminin gerçekleşememesi’ olarak açıkladı ve geçtiğimiz Eylül ayında Demokrat Parti içindeki adaylık yarışından çekildi.[1]

Oysa, Trump’ın seçilip görevi teslim aldıktan sonra (20 Ocak 2025) yapmış olduğu ilk icraatlardan birisi, ABD Adalet Bakanlığı federal savcılarına New York Belediye Başkanı Eric Adams’a yönelik yolsuzluk suçlamalarını lağvetmeleri talimatını vermesi (10 Şubat 2025) olmuştu. Trump bu talimatında belediye başkanı Adams’ın “New York’ta yasadışı göçmenlikle mücadele ettiğim için Biden yönetimi benim altımı oymaya çalışıyor” argümanına atıfta bulunarak “yolsuzlukla ilgili mahkemenin Adams’ın göçle mücadele kapasitesini düşürdüğünü” iddia etmişti. Tüm bu davalar sanki New York Anadolu adliyesinde görülüyormuşçasına, daha önce Trump’ın kişisel avukatlarından birisi olan ve gene Trump tarafından başsavcı vekilliğine atanan Emile Boye tarafından şu şekilde özetlendi: “Devam eden kovuşturma, Belediye Başkanı Adams’ın yasa dışı göç ve şiddet suçlarıyla ilgili konulara tam dikkat ve kaynak ayırma kabiliyetini gereksiz şekilde kısıtlamıştır.”[2]

Öte yandan, Adams’ın yargılanmasının asıl sebebi, göçmenlikle mücadele değil, AKP yönetiminin üst düzey yöneticilerinin de adının geçtiği rüşvet skandalında, Türkiye hükümetinden ve Türkiyeli iş insanlarından ‘saman bağışçılar’ yöntemiyle, Adams’ın seçim kampanyasına en azından usulsüz bir şekilde para aktarılmasıydı. New York Brooklyn bölgesinin önemli müteahhit ve emlakçılarından birisi olan Türkiyeli iş insanı Erden Arkan, Adams’ın kampanyasına yasal sınırları aşan miktarda ve seçim kanunlarını çiğneyerek bağışta bulunmuştu. Arkan tarafından kabul edilen bu suçlamaya göre Adams Nisan 2021’de bir akşam yemeğinde bağış talep etmiş, ertesi ay Erden Arkan da kendisine ait inşaat şirketi KSK’nin merkezinde bir bağış etkinliği düzenlemiş ve çalışanlarından 1200 ve 1500 dolar arası bağış ‘toplamış’ ama bu bağışları sonra işçilerine geri ödediği için bağışlar yasadışı sayılmış, bağışçılar da ‘saman bağışçı’ olarak suçlanmıştı. Arkan ve işçilerinden başka Türken Vakfı’nın yönetim kurulu üyesi olan üç ABD vatandaşından da yasal sınır olan 2100 dolardan daha fazla bağış almayı kabul etmiş; ayrıca gene Adams Türk Amerikan Ulusal Yönlendirme Komitesi’nin iki yönetim kurulu üyesinden yaklaşık 13 bin dolar bağış almıştı. Yasal sınırı aşan ya da ‘saman bağışı’ yöntemiyle yapılan bu ödemeler, Adams’ın yargılanmasının asıl konusunu teşkil ediyordu.

AKP’nin bir zamanlar yalnızca Türkiye için değil Ortadoğu mücavir alanları için ‘yaşam öpücüğü’ olarak takdim edilen demokrat muhafazakârlığı belli ki çoktan dokunanı yakan bir ısırığın muhafızlığına dönüşmüş.

Trump Reyis’in basic paketinde zaten ‘itibardan tasarruf olmaz’ (üstelik onun Premium paketi, +18 kanallara da açık) var; geriye 1492 vizyonuyla, dünya hiçten az değil duruşuyla ‘azdan az çoktan çok gider’ yaklaşımıyla; atara-atar gidere gider söylemli her mahallede bir milyoner arzulu paçozluğu ABD siyasetine modifiye etmek kalıyor.

[1] https://www.bbc.com/turkce/articles/c4gde455pdwo

[2] https://www.reuters.com/legal/justice-department-seeks-dismissal-charges-against-new-york-mayor-ny-times-says-2025-02-10/?utm_source=chatgpt.com