Haftalık
Murat Belge
27 Mart 2023 Pazartesi
Hani ucunda “devlet” varsa ya da “millet” varsa (ya da “beka” varsa) demokrasi ya da insan hakları ya da bunlara benzer şeylerin bir kıymet-i harbiyesi kalmaz gibi sözlerle dile gelen bir anlayış tartışılmadan kabul gören bir anlayış ise, Nazi selamı filan da “teferruat” olur. Bu gibi değerleri açık açık aşağılamak “şık olmadığı”, bazı çevrelerde (“önemli çevreler” de olabilir) ayıp sayıldığı için birtakım evrensel değerler de bu eğitim hamulesine eklenmiştir; ama iş ciddiye binince, Nihal Atsız’ın formülünü verdiği “düşmanlar listesi”ne göre tavır almak gerektiği bir şekilde öğretilir.
Ömer Laçiner
23 Mart 2023 Perşembe
Körfez depremi ertesinde, tedbirsizlik ve beceri yoksunluğu bu kadar korkunç ve isyan ettirici sonuçlara mal olmayan iş başındaki koalisyon partilerinin iki-üç yıl sonraki seçimde ağır bir fatura ödeyeceği herkese gün gibi açık gözüküyorken; şimdi neden “belli olmaz” diyenler çoğunlukta? Kaldı ki 2002 seçiminde o koalisyon partilerinin sırtlarındaki yolsuzluk, haksızlık ve zulüm bagajı AKP-MHP’nin sicilindeki küsurat kadar bile değildi. Buna rağmen nasıl oluyor da “kazanma ihtimallerini göz ardı edemeyiz” diyoruz endişeyle?
Tanıl Bora
22 Mart 2023 Çarşamba
Türkiye'de muhafazakâr siyaset anlayışı, -tıpkı Arınç gibi-, siyaseti "modern/Batılı" politikadan ayırt eder. (Dergâh Yayınları'nın "siyaset" ve "politika" başlıklı iki ayrı dizisi var!) Bu tasnifte siyaset yüksek, herkesin el uzatamayacağı bir yere konur. Siyaset "peygamberler mesleği" sayılır; "hak ve adalete bağlı olarak insanların hukukunu muhafaza etmek hizmetidir," mukaddestir buna göre; "bunu yapabilen gerçek manada siyasi" addedilir...
Cuma Çiçek
21 Mart 2023 Salı
2013-2015 Çözüm Süreci’nin çökmesiyle birlikte AK Parti’nin girdiği yollar ve kurduğu yeni ittifaklar, Kürt sahasında sivil ve siyasal alanın altını oyan uygulamaları, HDP siyasetinde “nefes almayı”, 2015 öncesine dönüş arayışlarını güçlendirmiş durumda. Nitekim, Kılıçdaroğlu’nun HDP görüşmesi sonrası yaptığı açıklamalarda öne çıkan kayyım, siyaset yapma hakkı, bağımsız ve tarafsız yargı vurguları bunu teyit ediyor.
Derviş Aydın Akkoç
19 Mart 2023 Pazar
Çevresindeki şeylerin doğal özlerini bilmeye, belirlemeye ve nihayet kavramaya muktedir olan insanın mevzu kendisi olduğunda çuvalladığından söz ediyordu Hannah Arendt: insan onca bilgi ve tecrübe birikimine rağmen hâlâ bir “büyük muamma”dır. Psikanaliz, felsefe ya da antropoloji ve hatta şiirle bu muammayı çözmek mümkün değildir.
Erdoğan Özmen
15 Mart 2023 Çarşamba
Enkaz altında “Baba bak ben de öleceğim, kimse yardıma gelmiyor, lütfen bir ambulans” diye diye hayata veda eden küçücük Elif’in, Kıbrıs’lı çocukların yokluğuyla hiç baş edemeyeceğiz. Hep hatırlatacağız kendimize; insan kalmak sürekli bir oluş içinde olmaktır. Sürekli kendini yaratma edimidir. Onlardan geriye kalan boşluğu, onların seslerini, anılarını eksiksizce içimizde taşımak, onların yokluğuna tahammül etmek, o eşsiz emaneti korumak, o yoklukla cesaretle özdeşleşmektir.
Işıl Kurnaz
4 Mart 2023 Cumartesi
Çünkü dünya kolaylıkla üzerimize yıkılıyor. Çünkü henüz 1999’da görüyorsunuz ki daha çok ev elde edebilmek için bodrum katlarını zemin katı seviyesine çeken müteahhit, zemini bozarak binayı santimetrekarelerce yükseltmiş, zemin seviyesine bitkisel toprak eklemiş, istinat duvarı yapmamış, kullandıkları deniz kumunu temizleme zahmetine bile girmedikleri için denizin tuzu, betonları aşındırmış.
Kenan Erçel
19 Şubat 2023 Pazar
İleriye kaçış halinin uzantısı olan “sıfır taviz” politikasına göre Cumhur İttifakı’nın hiç ama hiçbir konuda hiç ama hiçbir ihmali, noksanı olamaz. Bir şeyler ters gidiyorsa iç ya da dış mihrakların oyunu ya da pandemi, deprem gibi felaketler sonucu öyledir. Tabii, bu işin vitrin kısmı; arka tarafta büyük fırtınalar kopuyor, müthiş kavgalar cereyan ediyor, muhakkak. Hatta son son moda olduğu üzere “görevden affını istemek” zorunda kalanlar olabiliyor...
Güncel
Deprem Felaketinin İçinden Notlar (III): Yaşama Hakkı ve Devlet
28 Mart 2023 Salı
Bu ve benzeri sistem sorunlarının düzelmesi için öncelikle şu bilinmelidir ki “yaşama hakkının” korunması devletin ve onun kurumlarının görevidir. Yapılması gereken bu sistemi oluşturan kurumların tümüyle yeniden inşa edileceği süreçte, yaşamın kutsallığı ilkesinden hareketle insanların “yaşama hakkını” en öne alan bir anlayışı benimsemektir. Çünkü, yaşama hakkının varlık nedeni, insanları doğal olmayan ölümlere karşı koruma ve insanların yaşamlarını sürdürmesini güvence altına almaktır.
Odaklanmaya Doğru Bir Yürüyüş: Çalınan Dikkati Geri Kazanmak
26 Mart 2023 Pazar
Dikkat dağınıklığından kurtulmanın yegâne yolunu ilk etapta kendi akışını bulmak olarak görüyor yazar. Ancak sadece uzaklaşıp rölantiye almak değil, peşinden koşulan olumlu bir hedef belirlemek gerekiyor. Telefondan, internetten, Twitter’dan uzaklaşıldığında dikkat dağınıklığından kurtulmamış oluyorsunuz. Ona göre bir şeyi başka bir şeyle ikame etmek gerekiyor. Dikkat dağınıklığını yaratan neyse onu çıkarıp yerine akış kaynakları koymak: sözgelimi kitap okumak, yazmak gibi. Sadece kendini yalıtmak ise bir boşluğa tekabül ediyor.
“As Bestas”: Anlatılan Bizim Hikâyemiz
26 Mart 2023 Pazar
İspanyol yönetmen hepimizin içinde yaşadığı dünyayı, umut, umutsuzluk, inat, çaresizlik, mücadele, adaletsizlik, öfke ve şiddet sarmalı etrafında olanca karmaşıklığıyla portreliyor. Belki de türdeş filmlerinden farkı, iyilerin eninde sonunda kazandığı kolaycı bir romantizme kapılmaması. Evet, doğayı her durumda talana karşı, adaleti her zaman zorbalığa karşı savunacağız ama karşımıza dikilen toplulukların da aslında sistemin başka taraflarının kurbanı olduğunu bir an durup düşünmemiz gerektiğini salık veriyor As Bestas. Filmin bizi davet ettiği ahlâki yolculuk hiç de kolayca tüketilebilir bir yol değil, zaten mücadelenin kendisi de öyle.
Millet İttifakı ve Sağlık Hizmetleri
24 Mart 2023 Cuma
COVID-19 pandemisinin ilk dönemlerinde alkışlanan, ancak sonrasında yeniden yoğun iş yükü ve şiddet ile baş başa bırakılan ve en son Hatay başta olmak üzere güvensiz sağlık kurumlarında çalıştıkları için enkaz altında kalarak yaşamını yitiren sağlık emekçilerine yönelik politikalar da Mutabakat Metni’nde kendisine yer bulmuştur. Bu kapsamda ifade edilen vaatlerin hemen hepsi sağlık emekçilerinin uzun yıllardır ifade ettikleri sorunlara karşılık gelen ve sonuç alıcı adımlardır. Fakat metinde yer alan ve sağlık çalışanları arasındaki iş barışını bozan, onları tükenmeye ve sağlığı ticarileştirmeye neden olan performans sisteminin kaldırılmak yerine yeniden düzenleneceğinin ifade edilmesi hem çalışanlar, hem toplum sağlığı açısından büyük bir sorundur.
Hangi İttifak, “İttifak”?
23 Mart 2023 Perşembe
Cumhur İttifakı ne kadar Reis-merkezli, simbiyotik ve monolojik -monoloğa, tek sesliliğe varan- bir ittifak ise, Millet İttifakı da o kadar diyalojik -hatta bazen de “horozu çok olan köyün sabahı geç olur” kabilinden cacophonic- bir ittifak olarak tanımlanabilir. Şöyle ifade edeyim: “İttifak” adını verdiğimiz ve bugün siyasi literatürümüzün en çok “tüketilen” kavramlarından biri olan “ittifak”a nikah/alyans kavramlarını eklediğimizde Cumhur İttifakı’nın simbiyotik ittifakına; ittifak kavramına diyaloji ve müzakere kavramlarını eklediğimizde ise Millet İttifakı’nın kırılgan/problemli ittifakına ulaşıyoruz.
Uyan Kazakistan (II): Uyanış
22 Mart 2023 Çarşamba
Kazak halk isyanı adaletten yana önemli ve kalıcı sonuçlar doğurdu. Birincisi Nursultan Nazarbayev’in ülkenin modern kurucu babası elbaşı unvanı ile ortalıkta dolaşmasını ve tarihe böyle geçmesini engelledi. Onu kuşaklar saygın bir lider olarak değil, mala mülke tapan aç gözlü yaşlı bir adam olarak hatırlayacak. Nitekim Tokayev geri adım attı ve başkentin adı Nur-Sultan yerine tekrar Astana olarak değişti.
Bizler Sayı mıyız Anketler?
20 Mart 2023 Pazartesi
Anketler tümüyle mi faydasız? Tabii ki hayır. Sadece yöntemlerini sorgulamamız, şeffaflık talep etmemiz gerekiyor. Anketlerden faydalanabilmek için neler yapabiliriz? Öncelikle anket yerine şirket sözcüğünü kullanabiliriz. Eğer bir siyasi partiysek ve maliyeti biz karşılıyorsak, araştırmanın her safhasına dahil olmaya çalışmak iyi bir başlangıç olabilir. Kamuoyu anketlerini medyadan takip ediyorsak da kaç kişiyle yapıldığını, o kişilerin nasıl seçildiğini ve sorulan soruları merak ederek işe başlayabiliriz.
Böcek ve Kurbağa Öldürmek Arasındaki Sınır
19 Mart 2023 Pazar
Böcek ile ifade edilen ve bu yüzden kurbağaya kıyasla onun ölümünü doğal kılan, böylece vicdanen rahat olmamızı sağlayan şeyin herkesçe kabul edilmiş bir ölçütü yoktur. Bu ölçüt kişiden kişiye değişmekle birlikte, insanların buluştuğu en kesin ortak gerçek, bunun dünyanın işleyişinin bir parçası olduğu gerçeğidir. Bu gerçeği oybirliği ile kabul eder, dünyanın kanunu bu, deriz.
Deprem Felaketinin İçinden Notlar (II)
17 Mart 2023 Cuma
Bu coğrafyada yaşayanlar hepimiz biliyoruz ki bir gün böyle bir depremin olacağını bile bile kentleri rant alanına dönüştürüp inşaat rantıyla zenginleşenlerin, depreme dayanıklı binalar yapmayan ve gerekli düzenlemeleri, kontrolleri yapmayanların yüzünden, kurtulanlar, sadece şans eseri kurtuldu, yani öldürülemedik. Deprem gibi bir doğa olayını, önlem almadıkları için felakete dönüştürenler sorumluları bu kayıpların.
16 Mart 1964 Tehciri'ni Edebiyatın İçinden Düşünmek:  Kafamda Bir Tuhaflık’ta Nostalji ve Yas
16 Mart 2023 Perşembe
Yağmalamaktan duydukları hazdan çarpılmış yüzler, şehvetle yırtılan kumaşlar, kâğıt gibi yırtılan kepenkler, üst kat penceresinden atılan bebek arabası, saldırganlıkla ya da can havliyle Türk bayrağı, Atatürk büstü, Fatih resmine sarılanların yüzleri tam da böyle. 50 yıllık ara tuhaf bir zaman makinesi etkisi de yaratıyor. Bir kere, bu görüntüler büyük ölçüde, 50 yıl öncesinin fakirliğinin, fakir kalabalıklarının görüntüleri.