Sanırım, “Siyaseten söyledim”in yaygın, gözde tefsiri de budur. Siyasetçiler, üç gün sonra yutacaklarını veya tam aksini söyleyeceklerini bilerek, uluorta atıp tutuyorlardır. Söylediklerine inanmıyorlardır, icabını yapmayı asla düşünmüyorlardır; esip üfürerek, işlerini yapıyor, dolgun maaşlarını böyle hak ediyorlardır. Kayıkçı kavgasıdır. Bir bakıma, samimiyetsizliğin samimiyet haline gelmesidir. (Gerçi, çok zaman, “samimiyet” zaten bu değil midir?

Manosferdeki en belirgin grup inceller diye kısaltılan grup. Kendilerini benzersiz bulup, cinsel aktivite eksikliklerinden kadınları suçlayan, bunu da alaycı metaforlar ve kara mizahla meşrulaştırıp yaygınlaştıran bir topluluk olarak inceller aslında sadece kadınlar arasında değil, erkekler arasında da hiyerarşi kuruyor. Onlara göre geleneksel rolleri benimseyen çekici erkekler en üst sıradayken, aynı durum kadınlar çekici olduğunda kendini kadın düşmanlığı olarak gösteriyor. Üstelik bu topluluk kendi kadın düşmanı dilini de yaratıyor, örneğin kadınları tarif etmek için “femoid” kelimesini kullanıyorlar ve kadınları dehümanize eden aşağılayıcı bir dil örüntüsü oluşturuyorlar.

Daha önce DEM Parti’nin kapatılması gerektiği yönünde sayısız açıklama yapan Bahçeli’nin, DEM Parti’ye yönelik tutum değişikliğini açıklarken kurduğu cümleler, kamuoyunun ilgisini daha da artırdı. “Yeni bir döneme giriyoruz, dünyada barış isterken kendi ülkemizde barışı sağlamak lazım” diyen Bahçeli, DEM Parti’ye uzattığı eli Erdoğan’ın uzlaşı odaklı yaptığı açıklamadan etkilenmesine bağladı. Söz konusu tartışmalar doğal olarak “yeni bir çözüm süreci mi başlıyor” tartışmalarını getirdi. Yeni bir çözüm süreci mi başlıyor?

Bu ülkelerin sorumlu kişilerinin olumsuz tavırları böyle ama zaten biz de onlara bayılmıyoruz. Bayılmadığımızı her fırsatta söylüyoruz onlara. Peki, başka türlü ilişki kurduğumuz ülke yok mu? “Var” diyoruz ve muhtemelen ilkin “Rusya var” diye ekliyoruz. Ama Putin’in bize karşı birtakım davranışları var ki, öyle pek derine inen bir dostluk izlenimi vermiyor. Benim gördüğüm, Putin, Tayyip Erdoğan’ın saklamadığı Batı düşmanlığı üstünde çalışarak Türkiye’yi başta NATO, Batı bağlantılarından ayırmak istiyor. “Dostluk” edebiyatının altında yatan bu hesap.

Trump’ın kabarık siciline birkaç örnek vermek gerekirse: Toplu sözleşme, çalışma koşulları gibi hususlarda hakemlik görevi ifa eden federal hükümet organı Ulusal Emek İlişkileri Kurulu‘na (National Labor Relations Board) sendika-karşıtlığıyla bilinen avukatları atamak; sendika yetkililerinin mesai sırasında üyelerinin haklarını kollama imkânlarına sınırlamalar getirmek; Eğitim Bakanlığı’nın sendikayla müzakere sonucu karara bağlanmış, 3900 çalışanı kapsayan sözleşmesini feshetmek; Anayasa Mahkemesi’nde görülen bir davada “Right to Work“ uygulaması lehinde görüş bildirmek, vb.

Hamas veya Hizbullah’ın temsil ettiği dinî bağnazlığa ve şiddeti kutsallaştıran zihniyete yönelik tepkiden hareket eden Avrupa'daki aşırı sağ partiler veya AKP’nin yirmi yıllık iktidar performansından ötürü siyasal İslâm’ın temsilcilerine iyice bilenmiş halde olan Türkiye'deki sol-seküler çevreler; İsrail devletinin kendi egemen varlığını hedef alan saldırılara karşı koyma hakkı ile Netanyahu hükümetinin bunu bahane edip uluslararası hukuku ağır biçimde ihlal etmesi arasındaki ayrımı göz ardı edip Gazze’de ve Lübnan’da sivil, çocuk binlerce kişinin öldürülmesini, hastaneler, okullar ve sığınmacı kamplarının bombalanmasını normal karşılayabiliyorlar.

Medya dolayımıyla toplumun “bu tür” olaylara tepki verdiği görülüyor fakat hiç değilse Dilan Polat olayı özelinde, hâlâ şu sorunun cevabını gönül rahatlığıyla veremiyoruz. Ana akım medyada Dilan Polat ve benzerlerinden rahatsızlık hakikaten adil, eşit ve temiz bir toplum talebinden, hatta başka türlü söylemek gerekirse, “Hâlâ bir toplum muyuz?” sorusuna yanıt sayılabilecek bir tutumdan mı kaynaklanıyor, yoksa kendini temize çekmeyi, temiz kılmayı sağlayan bir “performans”a davet mi söz konusu? Moda tabirle, erdem sinyalleme mi var burada?

Sapkınlığın sadece bir semptom olmaktan çıkıp toplumsal bir norm haline geldiği, arzunun eksikle ve sınırlarla ilişkili ve onlara referansla ortaya çıkmak yerine hasetle bağlantılı olduğu günümüz toplumunda Lacan’ın ifadesini farklı -ya da aynı anlama gelmek üzere tersten- formüle etmeliyiz belki de: “Tanrı varsa her şeye izin vardır.” Şimdi artık, şahit olduğumuz sayısız kahredici olayın da gösterdiği gibi, ne kadar üzüntü, korku ve dehşete kapılsak yeridir.

2000’li yılların ilk yarısıydı, kapım çalındı, biri kız üç genç. O zamanlar çıkan İleri (daha sonra Türk Solu) dergisine abone yapmak istiyorlardı. Oysa temiz yüzlü çocuklardı, niye hakaretlerle kovulduklarını anlayamamış göründüler. Bir kısım eski Maocu tarafından çıkarılan bu dergi, Kürtlerin “Batı”ya taşıdıkları zevkleriyle birlikte şehir hayatından dışlanmasını istiyordu, kebaba, lahmacuna, isota karşı kampanya açmıştı. Ama bu beyinsiz kampanyanın ölü doğmuş olması, hiçbir “sinir ucuna” dokunmadığını da göstermez.

İsrail hükümetinin Gazze’de soykırıma dönüşen saldırısının yanında, İsrail toplumunun içinde giderek güçlenen bir aşırı sağ, ırkçı-dinci damarın, hükümetten, polisten ve bazı diğer devlet kurumlarından destek alarak güçlenmesini İsrail istihbarat örgütü başkanı teşhir ederken, bunun “İsrail’in geleceği” açısından içerdiği yakın büyük tehlikeye işaret ediyor. İsrail devletinin ve İsrail toplumunun varlığı açısından esas büyük tehlikenin İsrail toplumu içinde boy verdiğini bazı muhalif İsrailli siyasetçiler de dile getiriyorlar.

“Bir toplumu toplum yapan şey nedir?” sorusu geçerliliğini değil ama popülerliğini yitirmiş görünüyor. Toplum olmaktan çok hayatta kalmayla uğraştığımız için belki. Bir yandan da, bu ikisini birbirinden ayrı düşünemiyorum, ne de olsa, türümüzün doğası bu: topluluk halinde yaşıyoruz. Ki, zaten toplulukların herhangi bir varlık problemi yok gibi görünüyor; hatta toplumu bir arada tutan bağlar gevşedikçe topluluklarınki pekişip güçleniyor.

Dünden razıyım, merdivenlerden inip tezgâha geçiyorum yeniden, masada dağınık notlar, sere serpe uzanmış kitaplar, plastik su şişesi, kimi sorular beliriyor o sıra, Gramsci ve Kürt meselesi ya da Cumhuriyet ve sosyalizm gibi şeylerle ilgisi yok: Tarık ağabeyin evine ziyarete, kitap için fotoğraf albümü yapmak üzere gitmiştim, rahmetli Nihat Tuna bir albüm güzel olur demişti, kaç yıl önceydi, nerden baksan on beş yılı var, aheste dağınık yollanmıştım, Suadiye’de miydi ev, çok zarif bir eşi vardı, adı neydi, hatırladım: Perihan Hanım.