Karındeşen Jack’in sapkın ve tuhaf fantezilere sahip bir soylu olması olası bir toplumsal bunalımı büyük ölçüde ortadan kaldırırdı ve yerini en fazla polisiye önlemlerle bastırılabilecek geçici bir endişe atmosferine bırakırdı. Ama aksi durum tam teşekküllü bir politik bunalımın habercisi olurdu: Ya avamdan, çamurlu ve isli sokaklarda her gün rastlayabileceğimiz gibi biriyse?

Çünkü Bahçeli Öcalan’ı Meclis’e çağırırken herhalde kolu bacağı prangalı bir Öcalan imgesinin davete icabet edeceğini düşünmüyordur. Serbest kalmış bir Öcalan imgesinin ise Türkiye toplumunun hangi sinirlerini “irite” ettiği, edeceği belli. Bunun olabilecek bir şey olduğunu (belki de olması gerekli bir şey olduğunu) söylemek epey cesaret ister diye düşünüyorum. Belki ancak Bahçeli söylerse “PKK’nın bir talebi” diye yorumlanmaz. CHP’nin ağzından böyle bir söz çıktığını bir düşünün....

Son çalışmasında da Sabiha Sertel'e hakkaniyet gösteriyor Tuncay Birkan. Cumhuriyet tarihinin yazması en fazla engellenmiş kalemlerinden biri, belki birincisi olduğuna dikkat çektiği bu cesur ve “ileri” yazarın, kadınlığına, Kemalizme-modernizme ve Stalinizme indirgenemeyecek geniş ufkunu okura açıyor. Onun Stalinizme 'merbutiyetini,' apolojetik, mazeretçi olmadan, dönemin solculuğunun bağlamı, meseleleri, hayal kırıklıkları ve umutları içinden anlıyor-ve-açıklıyor. Sertel'in sıkça yapıldığı gibi kadınlığına da indirgenmesine şerh düştüğüne değindik...

Gözaltılar ve işkenceler sırasında kimsenin ismini vermemek için her acıya katlanan Hivda, anımsayabildiği her ismi sayıklayarak hafızasının peşine düşüyor burada. Başlangıçta söylemiştim, görülmeyene isim verdiğinizde onu özne kılıyordunuz. Hivda bunu yapıyordu. Hafızasına doğru çıktığı yolculuğu, içine doğru büzüştürüyordu. İnsanın olduğu ile gösterdiği, yaşadığı ile hatırladığı arasında bir mesafe muhakkak vardı. Katedilemez, aşılamaz bir mesafe oluyordu bu; çünkü hikâyeyi yaşamakla anlatmak, yaşadığın anla anlattığın zaman arasında dünyalar kuruluyor, dünyalar yıkılıyordu.

Irak Kürdistan Bölgesi (IKB) seçimleri yaklaşık iki yıllık bir gecikmeyle 20 Ekim 2024 Pazar günü yapıldı. Türkiye’de Kürt meselesine ilişkin yeni bir açılım ihtimalini tartıştığımız bu günlerde IKB seçimlerine bakmakta fayda var. Zira, Kürt meselesinde sınırın öte yakasında olan bitenlerin sınır içinde olanlardan uzunca bir zamandır daha da belirleyici olduğu söylenebilir. Bunu Turgut Özal’ın 1990’lı yılların ilk yarısında öncülük ettiği ilk siyasi çözüm çabalarına, hatta daha da geriye gidip 20 yıllık siyasi sessizlikten sonra 1960’lı yıllarda Kürt itirazının yeniden doğuşuna kadar götürebiliriz. 1960’lı yıllarda Kürt itirazını ortaya çıkaran bir dinamik Türkiye sol hareketiyken diğeri Irak’ta Mele Mustafa Barzani liderliğinde yükselen ulusal kurtuluş mücadelesiydi.

Bugün FETÖ olarak isimlendirilmesi yarın bir başka isimle, inanç grubuyla ya da çeteleşmelerle, paramiliter örgütlerle karşımıza çıkmayacağı anlamına gelmez. Bu tür siyaset yapma biçiminin ölmesi, ortadan kalkması için Türkiye’de yaşamak konusunda ısrarlı ve istekli olanların demokrasi denen siyasal ve toplumsal düzeni talep etmesi, bununla tanışması, bununla yaşamayı öğrenmesi gerek. Talep etmeyi, talebinde ciddi ve kararlı olmayı küçümsememek gerek. Çünkü Fethullahçılık ve diğer dini örgütlenmeler, yalnızca dini liderlerin etkisi altında şekillenmiş hareketler değil, aynı zamanda Türkiye’deki siyasetin ve ekonomik ilişkilerin içerisinde gelişen ve şekillenen bir siyaset yapma biçimidir.

Bu korkunç dünyayı anlamanın bir yolu kaldı mı acaba? Her gün bir yenisine tanık olduğumuz vahşeti, gaddarlığı, gözü dönmüşlüğü bildiğimiz sözcüklerle anlatmanın bir usulü, yöntemi, aracı? Kötülüğün böylesine sıradanlaşmasını, her şeyin çürümesini tarif edecek bir dile sahip miyiz hala? Neredeyse “Madem ki Tanrı var, o halde her şey mümkün/mübah” diyerek kendinden geçenlerin, masumları, çocukları gözlerini kırpmadan katledenlerin bu cehenneminden çıkabilecek miyiz?

Trump’ın kabarık siciline birkaç örnek vermek gerekirse: Toplu sözleşme, çalışma koşulları gibi hususlarda hakemlik görevi ifa eden federal hükümet organı Ulusal Emek İlişkileri Kurulu‘na (National Labor Relations Board) sendika-karşıtlığıyla bilinen avukatları atamak; sendika yetkililerinin mesai sırasında üyelerinin haklarını kollama imkânlarına sınırlamalar getirmek; Eğitim Bakanlığı’nın sendikayla müzakere sonucu karara bağlanmış, 3900 çalışanı kapsayan sözleşmesini feshetmek; Anayasa Mahkemesi’nde görülen bir davada “Right to Work“ uygulaması lehinde görüş bildirmek, vb.

Hamas veya Hizbullah’ın temsil ettiği dinî bağnazlığa ve şiddeti kutsallaştıran zihniyete yönelik tepkiden hareket eden Avrupa'daki aşırı sağ partiler veya AKP’nin yirmi yıllık iktidar performansından ötürü siyasal İslâm’ın temsilcilerine iyice bilenmiş halde olan Türkiye'deki sol-seküler çevreler; İsrail devletinin kendi egemen varlığını hedef alan saldırılara karşı koyma hakkı ile Netanyahu hükümetinin bunu bahane edip uluslararası hukuku ağır biçimde ihlal etmesi arasındaki ayrımı göz ardı edip Gazze’de ve Lübnan’da sivil, çocuk binlerce kişinin öldürülmesini, hastaneler, okullar ve sığınmacı kamplarının bombalanmasını normal karşılayabiliyorlar.