Geçtiğimiz 25 Temmuz-3 Ağustos arasnda İspanyol devleti topraklarnda, beş ayr bölgede düzenlenen İnsanlk Adna Neo-liberalizme Karş İkinci Ktalararas Toplant, bundan tam bir yl önce, Chiapas eyaletinin La Realidad köyünde düzenlenen ilkine göre, nedense, “sessiz sedasz” geçti. Daha doğrusu, tüm şenlikli havasna rağmen, en azndan Türkiye’deki büyük ticari medya ilk toplantya gösterdiği ilgiyi bu ikincisinden esirgedi.

Hazrlklar La Realidad’daki toplantdan hemen sonra başlayan ve yaz başna doğru Çek Anarşist Federasyonu’nca tamamlanan toplant, dünyann dört bir yanndan neo-liberalizme karş mücadele eden gruplar aşağdaki konularda tartşmak, eğlenmek, yürümek, dansetmek, yemek yemek üzere biraraya getirdi.

İnsanlğa karş neo-liberal ekonomi; bizim dünyamz ve onlarnki (Komutan Yardmcs Marcos, temmuz aynda yaymladğ bir duyuruda ayrmclk yapann “onlar” olduğunu ve “onlar”n, bizim dünyamzn dünya değil, asteroid olduğunu iddia ettiklerini yazyordu); kültür, eğitim ve enformasyona yönelik mücadeleler; ataerkilliğe karş mücadele (Marcos, bu konuda da dünyann tüm maço erkeklerini birleşmeye davet ediyordu); toprak, dünya ve ekoloji için mücadeleler (Marcos’a göre, neo-liberallerin bu konuda bir itiraz olacakt; çünkü, “onlar” kendileri dşnda her şeyi çöp addediyorlard); her türlü marjinalleştirmeye karş mücadele (eh, buna da elitistler bu başlk altnda yaplacak tartşmalar kendilerini marjinal bir konuma mahkûm edeceği için karş çkacaklard).

Her ne kadar, Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu Toplant’ya davet edilen gruplardan yalnzca biri olarak görülse de, aslnda tüm bu mücadelenin başlangc Zapatistalar’n 1994 ylbaşnda Gatt ile birlikte neo-liberalizmin manifestosu saylabilecek olan Nafta’ya karş başkaldrmasna dayanyor. Birçok sosyalisti çileden çkaracak bir şekilde “iktidar” peşinde olmayan; sadece toplumun kurucu potansiyel gücünü ön plana çkarmaya yönelik bir mücadele sürdüren Zapatistalar’n I. Ktalararas Toplant’da üzerine durduklar en önemli husus, neo-liberal zihniyete ve pratiğe karş hiyerarşik olmayan, nomenklaturas bulunmayan bir mücadele ağnn örgütlenmesine yönelik gereklilikti. Ancak böylesi bir ağn, Birikim’in 101. saysnda yer verilen Komutan Yardmcs Marcos’un kaleme aldğ “Küresel Bulmaca”nn umut vaadeden 7. parçasnda sözü edilen direniş ceplerinin örgütlenmesi marifetiyle içinde yaşadğmz dünyay dönüştürme, en azndan bizlere dayatlana karş direnme şansna sahip olabilirdik.

Kapitalizmin tüm toplumu bir fabrikaya dönüştürdüğü, bu nedenle klasik fabrika işçilerinin devrimci özne olma ayrcalklarn günden güne yitirdikleri; haliyle, snf kavramnn ve yapsnn da 1848’deki halinden önemli farkllklar arzettiği bugün, Zapatistalar’n önayak olduklar mücadeleler, Marksist-Leninist geleneğin, ya da bu geleneğin snf tahlilini tam olarak olmasa da büyük ölçüde benimseyen eleştirel kuramclarn pek üzerinde durmadklar bir meseleyi gündeme getiriyor: Aslolan sermayenin gücü değil, toplumsal öznelliğin gücüdür. Dolaysyla, sermayenin gelişimini belirleyen en önemli unsurlardan biri, işçi snfnn mücadeleleridir. Bu yüzden, kollektif öznelliğin otonom gücü, yalnzca tarihin gelişimi açsndan değil; ayn zamanda kurumsal yaplarn işleyişi açsndan da anahtar konumdadr. İşte bu nedenle, tüm kurumsal ve toplumsal yaplar, aşağdan yukarya, yani devrim zaviyesinden okunabilir. Zapatistalar’n, ya da yeni bir örgütlenme pratiği olarak kabul edilebilecek olan Ktalararas Toplant’nn önemi de buradan kaynaklanmaktadr: Sermayeye karş toplumsal öznelliğin gücü!

ÖZGÜR GÖKMEN

Not: İlk Toplant’da olduğu gibi, ikincide de gelişmeler hazrlanan siteler araclğyla internet üzerinden duyurulmuştur. Aşağdaki ilk adres kapanş kararlarn da içeren II. Toplant’nn resmi sitesine aittir. İkinci adreste ise çalşma gruplarnca hazrlanan bildirilerin metinleri bulunabilir.

http://www.pangea.org/encuentro/

http://www.eco.utexas.edu/faculty/cleaver