“Âcil durum ve görevlerimiz.” Devrimci sosyalist siyasetin kalıplarından biriydi bu. 1980’lerin ikinci yarısında, artık tedavülden kalkmak üzereyken, “hiç âcil olmayan bir durum oldu mu zaten, görev çıkartılmayan bir zaman hiç oldu mu?” diye şakalaşıldığını hatırlıyorum, eylemciden-üyeden “aktivist”e dönüşmeye başlamış olan insanlar arasında.

Bir bu kadar zorlu mesele de, yoksulun anlattığının duyulabilmesi için tercüme edilmesinin gerekmesi. Konuştuğu mekânın kokusunu, sedirin ucuna nasıl iliştiğini, bölük pörçük bir anlatıyı beden hareketleriyle nasıl bütünlediğini… görmeden, göstermeden, bütün o kelimelerden nasıl bir hikâye çıkar yoksa? Üstelik dinleyenin zihninde dolaşan onca “bilgi”yi hesaba katmadan, doğrudan bu hikâyeyi dinlemesini nasıl sağlayabilirsiniz?

AKP’nin söylemine baktığımızda temel motifin dini aidiyet olduğunu görüyoruz — ayrıca, ulusçu söylemin de güç kazandığını görüyoruz. Bu söylemde “solidarizm”in önemli bir yeri var elbette. “Hepimiz Müslüman’ız” sloganının çağırıcılığını sonuna kadar kullanacak Tayyip Erdoğan. Hepimiz kardeşiz evelallah, ama George Orwell’in kitabında olduğu gibi bazılarımız “daha” kardeşiz. Dolayısıyla Tayyip Erdoğan iktidarının eylemi, söyleminden epey farklı gelişiyor.

Biden’ın İsrail’e desteğinden rahatsız seçmenin sadece küçük bir kısmı için Filistinliler’in mağduriyeti yaklaşan seçimlerde öncelikli bir mesele. Ne de olsa alternatif seçenek Trump−ki Demokratlar’ın ezici çoğunluğu nezdinde ikinci bir Trump başkanlığı bir kabus, hatta belki de ABD demokrasisinin sonu demek. Dolayısıyla Filistin meselesini dert edinen seçmenlerin manevra alanı çok dar. Ve fakat ABD seçim sisteminin tuhaf yapısı bu seçmen grubuna hacimlerinin çok ötesinde bir pazarlık gücü veriyor.

21 Şubat Dünya Anadil Günü vesilesiyle anadil meselesi üzerine yazmayı düşünürken denk geldiğim bu sözler sosyal bilimler alanında büyük etkiler bırakan 20. yüzyılın en önemli isimlerinden Michael Foucault’ya ait. Aslında bu yazı burada bitebilirdi. Zira Foucault anadil meselesinde söyleyebileceğimiz her şeyi bu birkaç satırda o kadar güçlü dile getirmiş ki…

Son zamanlarda şu ya da bu yönüyle “baba” meselesine eğilen film, hikaye ve romanların çokluğunun gösterdiği şey tam olarak nedir acaba? Daha tam bir ifadeyle, kusurlu, hasta, zayıf, beceriksiz, kafası karışık, aciz ve iktidarsız babalarla ilgili ürün, eser ve yorumlarla popüler kültürde daha sık karşılaşıyor olmamızı nasıl anlamalıyız?

Fakat adaylaştırma deyince, hele bir de adaylaştırma süreci diye takviye ederseniz, başka bir ciddiyete bürünüyor. Siyasette aday belirlemek, aday tercihinde bulunmak, özellikle de yerel seçimlerde her zaman siyaset zenaatının veya "mühendisliğinin" önemli bir işiydi şüphesiz. Lakin bu yeni terminoloji, bu olayın iyice teknik, özel uzmanlık gerektiren, ince hesap işi bir "süreç" haline geldiğini haber veriyor.

Beğenmemek dinamik bir duygu, durduğu yerde durmuyor. Beğenmiyorsun, kötülüyorsun, suçluyorsun, nefret etmeye kadar gidebiliyorsun. Buraya gelmen için somut bir neden olması gerekmiyor. Senin işlerin istediğin gibi gitmiyorsa ona kabahat bulabilirsin; “Onun yüzünden böyle” diyebilirsin. Türkiye siyaset dünyasında da “sevilmemek şampiyonu” Halk Partisi’dir. Parti sevilmemek için elinden geleni yapmıştır, gerisini de halkımız tamamlamıştır: sonuç ortada...

Bununla birlikte, Kur’an’da para genel anlamıyla hırsın ve açgözlülüğün sembolüdür, altınsa baştan çıkmış bir sevgi (buzağı sevgisi) olarak tarif edilir ve kıyasıya eleştirilir, olası bir tapınma rakibi olarak paradan daha yoğun bir anlama sahiptir altın. Paranın Tanrı dışında bir başka ilahi odak olarak belirmesi için bir ara halka olarak Hz. İsa’yı beklemek gerekecektir: “İki efendiye [paraya ve Tanrı’ya] aynı anda kulluk edemezsiniz.” Altın Allah’ın makamına göz diken emsalsiz bir maden, çoktan kişilik kazanmış mitolojik ve manyetik bir maddedir; bir tür kamaşma, büyülenme halini ifade eder

Bana sorarsanız, hiç farkında olmadan 1970’lerden beri o gizli yetimler ittifakını kuruyor gibidir Füruzan. Farkında olmadığı şey, bunun bir ittifak olduğu değil elbette, dünyanın bu denli farkında olan biri için bunu bilmemek ne mümkün. Ama zeminlerimizin birbirimizi içerecek kadar genişlediği, göğsümüzde açılan yaraların birbirine dikilebilecek kadar yaklaştığı bir çağda, bunun bu denli geniş bir ittifak olabileceğini fark etmiş miydi?

Psikanalizin en önemli keşfi belki de, bilinçdışı’ndan filan çok önce zihinsel aygıtın bizzat kendisidir. Asıl meselesi olarak gördüğü, yöneldiği, üzerinde düşündüğü ve anlamaya çalıştığı şeydir bu: Zihinsel/ruhsal aygıtın kendi kendini, deyim yerindeyse hiçlik ve yokluktan hareketle, tedricen ve mucizevi bir biçimde yaratma kapasitesi ve söz konusu yaratıcı kapasitenin maddi süreç, araç ve imkanlarıdır. Freudçu devrimin gerçekleştiği yer, zihnin en önemli ve yaratıcı kapasitesini/potansiyelini, bizzat bir zihinsellik alanı yaratma kapasitesini anlama çabasının ta kendisindedir.

31 Mart seçimlerine haftaların kaldığı bu günlerde partilerin tutumu, ittifak arayışları, aday tartışmaları, yerel ölçekte sunulan politikalar gibi hususlara öğrenme penceresinden bakmakta fayda var; kendi deneyimimizden ve başkalarının deneyiminden bireysel ve kolektif düzlemde ne kadar öğreniyoruz? Sokaktan, sıradan insanların bilgi ve tecrübesinden, farklı olandan, yaraladıklarımızdan ve en az bunlar kadar önemlisi başka zaman ve mekanların deneyimlerinden öğrenebildiğimiz düzeyde yeni bir yol açabilir, bugünü ve potansiyel yarını kurabiliriz.