Güncel

Parti Ebed Müddet: Bir Siyaset Teknolojisi Olarak Yeni Osmanlıcı TRT Dizileri

30 Mart 2017 Perşembe

Semuhi Sinanoğlu

Parti Ebed Müddet: Bir Siyaset Teknolojisi Olarak Yeni Osmanlıcı TRT Dizileri

Bu dizilerdeki en ilginç anlatılardan bir diğeri, sıradan insanların hikâyeleri. Örneğin Payitaht Abdülhamid’de, sultanın en yakınındaki kişilerden biri, halktan bir arabacı. Bu kişiler, siyasî/askerî konumları gereği, yani meslekleri icabı, “memleketi kurtarma” işine girmiş değiller. Tesadüfler sonucu kendilerini bu yolda buluyor ve lidere bu “davada” yardım etmeye adıyorlar.

28 Mart 2017 Salı

Halûk Sunat

Bir Erdemlilik Sorunu Olarak Referandum

Ayrıntısına girmek muradımız değil; lakin anıldığı tarzda yola koyulan Spinoza, Etika adlı muhteşem eserinde, “geometrik tanıtlamalı yordam”ı ile, o yolun, insan tekindeki duraklarını (“epistemoloji”sini) serimlemiş; Teolojik-Politik İnceleme ve Politik İnceleme ile, -insanın öteki ile etkileşimi ve iletişimi bağlamında- yolculuğun “kurucu/ ontolojik” boyutunu irdelemiş; nihayetinde vardığı yer “demokrasi” olmuştur:

26 Mart 2017 Pazar

Hüner Aydın

Bekleyişin Coşkusu

Şiddetin sürekliliği reddedilemez bir ivmeyle vücut buluyor; buna devam ediyor. Günlere, günlerin şiddetiyle başlayıp uykulara, rüyaların şiddetiyle dalıyoruz. Uyanışlar da bir o kadar şiddetli. Geleceğin hep bir şeylere -olumlu veya olumsuz- “gebe” olarak betimlenmesi de artık alıştığımız, alelade bir kalıp. Doğurgan bir gelecek, dişil bir gelecek miadını doldurmayan algılardan biri olarak zihinlerimizde yerini koruyor.

23 Mart 2017 Perşembe

Emek Yıldırım

Boris Yeltsin ve 1993 Anayasa Krizi

Sovyet nomenklaturası Rus oligarklarına (олигарх) dönüşmüştür. Küresel sermaye ile onun uluslararası kurumları ile birlikte Rusya’nın zenginlikleri talan edilmektedir. Özellikle de Yeltsin’in çevresine toplanan ve onunla âdeta bir aile ilişkisi kuran bir grup Rus oligarkı da hem ekonomik hem de siyasal alanda artık söz sahibi idirler.

Kürd Sorunu’nun Çözümü ve Halepçe Katliamı

21 Mart 2017 Salı

Hatice Özhan

Kürd Sorunu’nun Çözümü ve Halepçe Katliamı

Dünya üzerindeki etnik topluluklar, uluslar, nüfus özellikleri ve sayıları neye tekabül ediyor olursa olsun, künyelerinde illaki bir trajedi barındırır. Bilhassa da etnik topluluklar için trajediyi besleyip topluluk bireylerinin yaşamına pompalayan olgunun, siyasi mühendisliklerle oluşturulan politik sınırlar ve bu sınırları daha da keskinleştiren insanlar arası fiziksel ve ruhsal bölünmüşlükler olduğu tecrübeyle sabittir.

Yedinci Yılına Girerken Suriye: Kaybedilmiş Bir Savaş!

18 Mart 2017 Cumartesi

Mete Çubukçu

Yedinci Yılına Girerken Suriye: Kaybedilmiş Bir Savaş!

Bugün Suriye iç savaşında tarafların tabiri ile ne bir "devrim" ne de bir "zafer"den söz edilebilir; tıpkı başlangıçta olduğu gibi. Üstüne üstlük, ayaklanmaların en önemli birleştirici-yapıştırıcı unsuru olan "mutabakat" çoktan dağılmış; Suriye ayaklanmasında önemli rol oynayan liberal ve sol kanatlar çoktan tasfiye edilmiş, siyasal İslâmcı ve cihatçı akımlar muhalefete egemen olmuştur.

Selfie: Narsisizm Kültürünün Bir Semptomu

17 Mart 2017 Cuma

Süreyya Su

Selfie: Narsisizm Kültürünün Bir Semptomu

Sennett, kamusal alanların yaşanan ve tarihî olan mekânlar olmaktan çıkıp AVM’ler ve havalimanları gibi gelip geçilen yerlere (ki bu yüzden buralara yok-yer denir) dönüşmesiyle paylaşma ve dayanışma duygularının nasıl zayıfladığını, özel hayatına kapanan kişiliklerin nasıl giderek güdükleştiğini, başka insanlarla muhabbet yeteneğini yitirmenin insanları nasıl eksilttiğini çarpıcı bir şekilde bize gösterir.

16 Mart 2017 Perşembe

Orhan Esen

Hangi Hayır? (II)

Ortadakiler acaba eski Türkiye'yi nasıl görüyor? Buna varoluşsal kaygı ve endişelerle sımsıkı sarılsalardı, zaten kemik “Hayır” bloğu içinde yer alırlardı. Peki adına resmî jargonda Yeni Türkiye denen şeye nasıl bakıyorlar? Bu pakete gönül indirselerdi zaten kemik “Evet” bloğuna asker yazılırlardı. Öyle ise “ruhen”, yukarıda tanımladığımız, her iki kemikleşmiş bloğa da mesafeliler.

14 Mart 2017 Salı

Orhan Esen

Hangi Hayır? (I)

“Nasıl Bir kampanya?” sorusu ıskartaya çıktı bile. “Bir” adet Hayır! kampanyası olmayacak, bunu tasarlayacak, yayacak “bir” merci de yok. Sosyal medyanın da sayesinde, ya da tam da oraya mahkûmiyet nedeni ile türlü çeşitli hayır kampanyaları çok koldan yürüyor, eğilim artış yönünde. Bunları koordine etmeye, tekseslendirmeye niyetli girişimlerin ne şansı kaldı ne de gereği.

Fransa Seçimleri ve Macron: Kendine Özgü Bir Merkez Sol Popülizm

10 Mart 2017 Cuma

Salih Işık Bora

Fransa Seçimleri ve Macron: Kendine Özgü Bir Merkez Sol Popülizm

Macron son anketler itibarıyla ilk turda Marine Le Pen ile kafa kafaya gidiyor, ikinci tura çıkması halinde ise kazanması yüksek ihtimal gibi gözüküyor. Sonuçta kazansa da kazanmasa da, tarihin en hızlı siyasi yükselişlerinden birini sergilediği tartışılmaz. Bunun kendisinden bağımsız bazı faktörlerin bir araya gelmesi sebebiyle olabildiğini inkâr etmemiz imkânsız.

8 Mart 2017 Çarşamba

Aslı Vatansever

Hal Ve Hatır

Halimizi soruyorlar. Ne diyelim? Hal kelimesinin bütün anlamlarıyla cevap ortada işte: Vaziyetimiz, tavrımız, şimdimiz belli. Bir gelecek var belli olmayan, o da belli olduğunda geçmiş oluyor zaten. Seçimlerimiz sürgün, hapis ya da işsizlik arasındaydı, eğilmeden-bükülmeden ve ortak halimizin hatırına halel getirmeden hangisini yapabileceksek o an, onu seçtik.

6 Mart 2017 Pazartesi

Özgür Taburoğlu

Lahana ve Katliamcılar

Lahana taşıyan bir ulaşım aracıyla, ideoloji taşıyan bir katliamcının serbest dolaşımı, kapitalist işleyişin özüne uygundur. Lahanayı taşıyanın iyi niyetini, köktenci fikirleri taşıyanın kötü niyetinden ayırt etmeyen bir sistemin varlığı işaretlenebilir. Yani lahanaları dünyanın bir yerinden (muhtemelen Brüksel değildir burası) bana ulaştıranla, katliamcıyı, intihar bombacısını yanıma kadar getirenin aynı düzen olduğunu savunmak zorunludur.

Nesneler ve Şeyler: Sayıklamak ve Yürümek

3 Mart 2017 Cuma

Özen B. Demir

Nesneler ve Şeyler: Sayıklamak ve Yürümek

Yaşamın, inorganik bir süreçle, adına “koaservat” da denen alabildiğine zengin (bonanza) prebiyotik çorbadan yahut bir lapadan (mush) olanca karmaşıklığıyla canlılığa evrildiği anlaşıldığında bu, kimyanın biyolojiye dönüşmesi olarak muştulanmıştı; biyolojik bir kimyadan (biyokimya) söz ediliyordu artık. Rastlantısallık, stokastik süreçler ve optimizasyon dinamiği ile rüya gibi bir süreç –“gibi”si fazla.

1 Mart 2017 Çarşamba

Deniz Ö. Çevik

Köprüden Önce Son Çıkış

Führer’in yeni meclise bu duygularla sunduğu anayasa değişikliği taslağının Naziler nezdinde ana fikri, çoğunluk olmadıkları bir meclisin onayına tabi olmadan nasıl yönetebilecekleri fikrinden doğmuştu. Muhalifleri meclisten bir kereliğine uzaklaştırmak ve diğer muhafazakâr oyları bir kereliğine ikna etmek kolaydı ama bu her kanun teklifinde yapılamazdı. Dolayısıyla tek seferde halledilmeliydi.

27 Şubat 2017 Pazartesi

Emrah Çelik

Şaşıramıyorum

Hayatım boyunca hep özgür oldum. Çocukluğumda da yetişkinliğimde de ailem kararlarımı hep destekledi. Bazı dönüm noktalarında itiraz etmiş olsalar da, tercihlerime son tahlilde güvendiler, engel olmayı düşünmediler. Bir kadın olarak bireysel haklarının kısıtlanması sorununa çokça maruz kalan annem, çocuklarının özgür, kendine yeten ve kimseye muhtaç olmayan kişiliklere sahip olması için ayrıca bir titizlik gösterdi.

“Normalleşme” Yollarında Rosenbaum’dan Alınacak Ders

22 Şubat 2017 Çarşamba

Taçlı Yazıcıoğlu

“Normalleşme” Yollarında Rosenbaum’dan Alınacak Ders

Toplumun ve piyasaların refleksi her zaman normalleşmeden yanadır. Ancak normal kavramı belirgin bir tanımı olmasa da, belirsizliğin neredeyse tam tersi olarak kullanılır. Normalleşildiği zaman neye kavuşulacağı sıklıkla bilinmese de, iktidarlar ya bunu vaat eder ya da korumaya söz verirler. Çünkü topluma hükmetmenin en kolay yollarından biri budur.

20 Şubat 2017 Pazartesi

Ranâ Göksu

Sınırlar İnsanları Geçmeden

Coğrafi ve siyasi anlamı olan sınırlar içinde kendi ulusunu yaratan devletler, günümüzde sınırlarını zorlayan ve hatta bu sınırları yıkıp geçen küreselleşme ve göç olguları karşısında ulus devlet olma niteliklerini koruyabilme sınavı verirler. Sınırları hükümsüz kılan göçün modernitenin sonu olacağını ileri sürenler olduğu kadar; göçün ulus devlet yapısını ve milliyetçiliği pekiştireceğini ileri sürenler de vardır.

Sporda Kabul Sınaması Sürecinde Mağdurlar: Çocuklar ve Gençler

15 Şubat 2017 Çarşamba

Safter Elmas

Sporda Kabul Sınaması Sürecinde Mağdurlar: Çocuklar ve Gençler

Sporda gençlerin içindeki çömezler, acemi askerler ya da dinî gruba yeni girenler, kültürel, dinî, askerî, akademik ve sportif yaşantılarının bir sonraki basamağına geçebilmek için geleneksel uygulamaları daha deneyimli üyelerden öğrenirler. Veteran (deneyimli) sporcular takım içindeki güç ve statülerine dayanarak “rookie” olarak adlandırılan yeni ve acemi sporculara neleri yapmaları ve neleri yapmamaları gerektiğini öğretirler.

13 Şubat 2017 Pazartesi

Işın Eliçin

Başkan, Yalanlar ve Adamları

Trump’ın bugüne kadarki en geniş katılımlı yemin töreninin kendisininki olduğu iddiası aksi fotoğraflarla ve istatistiksel analizlerle kanıtlandığı halde, Beyaz Saray sözcüsü ve danışmanlarına da ısrarla tekrar ettirdiğini yeri gelmişken hatırlatalım. Hatta danışmanlarından Kellyanne Conway, iddiayı “alternatif gerçek” olarak savunarak belki de çağımıza daha yakışan bir isim bulmuş bile olabilir.

10 Şubat 2017 Cuma

Toygar Sinan Baykan

Popülizmin Trajik Zekâsı

Türkiye’nin yakın zamanlı siyasi, ekonomik ve toplumsal tartışmalarını bu kavram üzerinden düşünmek son derece faydalı olacaktır. Trajik zekâ kavramı açısından bakıldığında, bazı iktisatçıların orta gelir tuzağı olarak kavramsallaştırdığı ve Türkiye ekonomisinin son beş senedir büyüme rakamları açısından yerinde saymasını basitçe küresel trendlerin bir yansıması olarak görmek zorlaşmaktadır.

Bizim Büyük Çaresizliğimiz ya da Politikaya Çağrı

8 Şubat 2017 Çarşamba

Yunus Furkan Arıcan

Bizim Büyük Çaresizliğimiz ya da Politikaya Çağrı

Toplumun zincirlerinden boşalmış ekonomi karşısında, sosyal olanın sınırlarını özgürlük ve eşitlik idealinde çizmeye kalktığı İkinci Dünya Savaşı sonrası dönemden bahsediyoruz. Emeğin ve sermayenin demokratik korporatizm mekanizmalarıyla uzlaştığı dönem. Öyle ki, ekonominin sınırlarına geri çekildiği, ekonominin toplumdan bağımsız üstün ahlâki otoritesinin sorgulandığı sosyal demokrat kimliği haiz refah devleti dönemi.

6 Şubat 2017 Pazartesi

Halim Şafak

Sözün İçinde Kalan Tarih

Sözün üstünden öğrenecek olduğumuz tarih bir ucuyla tartışmalı olacak olsa da onu yazı haline getirip otoritenin alanı olmaktan çıkarabilir ve ondan kurtarabiliriz. 1915 yılında Ermenilerin yaşadığı kıyım ve sürgün (bu durumu isteyen istediği gibi tanımlayabilir) hâlâ bir yanıyla söz bugüne ne kadarını ve ne getirebilmişse onlarla ancak açıklayabildiğimiz bir trajedidir.

5 Şubat 2017 Pazar

Xezal Nizam Karaağar

“Üst Akıl”, Akıl, “Aklın Eleştirisi”

Russel Crowe’un başrolünü oynadığı, Nobel Edebiyat ödülünü alan ünlü matematikçinin hayatının anlatıldığı Akıl Oyunları filminde, matematik dâhisi, aklının ürettiği paranoyalar yüzünden tüm kariyerini, hatta ailesini kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kalır. Soğuk Savaş’ın konjonktürü içinde, aklıyla tasarladığı paranoyalar, zaman zaman seyirciyi de ikna edecek bir mantık içinde gerçeklik kazanır.

3 Şubat 2017 Cuma

Osman Elbek

“Hayır” Ama Nasıl Bir Hayır

Uzun bir süredir devletten öte yana yolunu düşüren muhalif sokaklarda birbirine paradoks iki kavram aynı anda dile getiriliyor: Bu kavramlardan ilki “halka gitmek” üzerinden kendisini ifade eden yüz yüze siyaset ilkesi. İkincisi ise biraz da “öğrenilmiş çaresizlik” nedeniyle bu halkın çoğunluğunun “sağcı, milliyetçi ve muhafazakâr” oluşu.