Güncel

Heteroseksist Abluka (I): Geç Osmanlı ve Erken Cumhuriyet Üzerine Notlar

3 Temmuz 2019 Çarşamba

Özen B. Demir

Heteroseksist Abluka (I): Geç Osmanlı ve Erken Cumhuriyet Üzerine Notlar

Ulus-devletlerin formasyon sürecinde ırkçılığın bilimselleştirilmesi, esasında bilimin ve bir tür “insan mühendisliği” olmaya soyunan biyomedikal tıbbın, siyasal teknolojilerin rafine edilmesinde işe koşulmasının tarihsel prototipini oluşturmuştur. Soyluluk diskuruna dayanan ırkçılıktan maşizme, militarizme, eril cinsiyetçiliğe, oradan da homofobiye giden bir “kral yolu” vardır ve bunun zeminini de normatif ahlâkçılık döşer.

1 Temmuz 2019 Pazartesi

Erol Taymaz

31 Mart’tan 23 Haziran’a

31 Mart’ta yapılan yerel seçimleri Millet İttifakı adayı Ekrem İmamoğlu çok küçük bir farkla kazandı. Seçim sonrası yaşanan “hukuki” süreç sonucu seçimin yenilenmesine karar verildi. 23 Haziran’da yenilenen seçimlerde Ekrem İmamoğlu farkı 800 bine çıkardı. Seçim öncesi yapılan bazı anketlerde bu kadar fark “tahmin” edilmişti, fakat anketlere güven pek kalmadığı için bu fark yine de sürpriz sayılabilir.

Hume’un Nedensellik Analizi Üzerine Bir İnceleme

26 Haziran 2019 Çarşamba

Hasan Cem Çal

Hume’un Nedensellik Analizi Üzerine Bir İnceleme

Nedensellik, gerçekleşen her olayın bir nedeni olduğunu ve aynı koşullar altında aynı nedenlerin aynı sonuçları doğuracağını belirten bir kavramdır. Öyle ki, bilginin edinimi, sürdürülebilirliği ve meşruiyeti söz konusu olduğunda nedenselliğe verilen önem, onu basit bir kavramdan ziyade bir ilke olarak kavratmak eğilimindedir. Bu açıdan, nedenselliğin halihazırda verili bir kavram olarak düşünüldüğünü söylemek de mümkündür.

22 Haziran 2019 Cumartesi

Ömer Faruk

Bir Dönem Kapanırken

Demokrasilerin en büyük özelliği hükümetin iktidardan seçimle uzaklaşmasıdır! Yani, iktidarın kansız ve sarsıntısız, sandıkla değişebilmesi... Demokrasinin ilk koşulu budur, diyor Popper. İnsan hakları, basın özgürlüğü, anayasa, sınırlı devlet, hukukun üstünlüğü vs. Bunlar demokrasiyi tamamlayan, olmazsa olmaz kavramlar... Fakat ilk koşul iktidarın seçimle gitmesidir. Gidebilmesidir! Türkiye -bir kez daha- demokrasi sınavı veriyor.

Ve Tasnīf… Farklı Zamansallıkların Peşinde

20 Haziran 2019 Perşembe

Latif Yılmaz

Ve Tasnīf… Farklı Zamansallıkların Peşinde

Modernliğin kendini inşa etme sürecinde Yeninin bir değer haline gelmesiyle Yenilik üretiminin ve buna yönelik talebin en yaygın olduğu alanlardan bir tanesi de sanat alanı olmuş ve sanat eserinin ve sanatçının “değeri” ortaya konulanın Yeni olup olmamasıyla ölçülmeye başlanmıştır. Sanatçı, deha ve yaratıcı gibi sıfatlar ve öznellik durumları daima Yeni olan ile ilişkileri etrafında düşünülmüştür.

Ekrem İmamoğlu Neden İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Değil?

17 Haziran 2019 Pazartesi

Zehra Çiğdem Özcan

Ekrem İmamoğlu Neden İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Değil?

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminin akıllara zarar gerekçelerle ve yöntemlerle iptal edilmiş olması, “tek adam” totaliterliğinin bütün kurumlara hukuken ve fiilen yansımış olması yüzündendir. Seçim kurullarının, itiraz mercii yüksek mahkemelerin atama usulleri ve atananların niteliklerinin kaynağı da elbette bu başucu kitabı ve buna göre yapılan yasalardır.

Edebiyatın Felaketi, Felaketin Edebiyatı

16 Haziran 2019 Pazar

Hüseyin Akcan

Edebiyatın Felaketi, Felaketin Edebiyatı

Bitmeyen bir yas halinin devamlı sürdüğü, yas yasağının, kadim ilkelerin çiğnendiği ve haysiyet arayışındaki insanın, evrensel duyarsızlığından türeyen her acı edebî düzlemde bir akışı simgeler. Bir yerde faile yöneltilen af sarkacı, aynı zamanda soykırım iradesinin de lağvıdır. O iradeyi başat kılan asli güce karşı gelmektir ve bir bakıma da bunun olanaklarını tartışır Nichanian.

Levinas’ın Bobby’sinden İdris Baluken’in Oko’suna: İnsanlık, Hayvanlık ve Vahşet

14 Haziran 2019 Cuma

Özcan Kırbıyık

Levinas’ın Bobby’sinden İdris Baluken’in Oko’suna: İnsanlık, Hayvanlık ve Vahşet

Baluken’nin dört duvar arasında, tasmasını ve zincirlerini kırıp özgür ovalara, şehirlere ve dağlara saldığı Oko, okuyucunun gözlerinin içine bakıyor. Oko bizleri vahşetin ve dehşetin toplamına dönüşen insan icadı sınırları reddetmeye ve masumiyetin temsili olan “hayvanlığı” yeniden ele almaya davet ediyor. Bunun için de icabında yalnız kalmayı ve gerektiğinde mücadeleyi göze almayı da davetiyenin hemen yanına iliştiriyor.

Rusya-ABD İlişkilerinde Tartışmalı Bir Figür: Donald J. Trump

12 Haziran 2019 Çarşamba

İsmet Konak

Rusya-ABD İlişkilerinde Tartışmalı Bir Figür: Donald J. Trump

Son süreçte uluslararası toplumun muhayyilesini meşgul eden en mühim meselelerden biri kuşkusuz Donald J. Trump ve V. V. Putin arasındaki tılsımlı "rabıtadır". Bilhassa Amerikan kamuoyunun 2019 yılı Nisan ayına kadar taşıdığı en büyük şüphe, Kasım 2016'da vaki olan başkanlık seçimlerinde iki portrenin bir "gizli antlaşma (collusion)" yaptığı yönündeydi.

Sahadaki Kamera: Haklı Nedenlerimiz VAR!

10 Haziran 2019 Pazartesi

Ümit Güçlü

Sahadaki Kamera: Haklı Nedenlerimiz VAR!

“Teknolojinin insan hayatına sağladığı kolaylıklar” gibi bir ezber kategorisinin içinde bu konuyu ele alamayız. VAR sistemi, futbolun spor ve oyun kategorisinde olduğunun göz ardı edilip kontrol edilmesi ve denetlenmesi gereken bir “bela” olarak görülmesinin bir sonucudur. Amaç, futbolda adaleti sağlamak, hata payını düşürmek gibi kolaylıkla ifade edilen bir şey değil bana kalırsa.

9 Haziran 2019 Pazar

Ahmet İlhan

Dekadans ve Haz (II)

Özellikle kamusalın özel mülkiyet haklarıyla ve iktidar olanaklarıyla saptırılması sadece bir bütün olarak devleti, kurumları değil, bireyi de yapısal, ruhsal yıkımla, bozulmayla karşı karşıya bırakır. Zira kamusalın tekelleştirilmesi, hem de bu sürecin şaibeler ve hukuksuzluklarla yürütülmesi, aynı zamanda insanların da tekelleştirilmesi ve araçsallaştırılması sonucunu getirir.

8 Haziran 2019 Cumartesi

Ahmet İlhan

Dekadans ve Haz (I)

Birey ve gruplar için geçmişin bağlayıcı, kısıtlayıcı referanslarından kurtulmak, bir anlamda özgürleştirici olsa da tüm anlamsal değerler düzeninin yıkılması, bu çağın hükmedici aklı olan “araçsal akıl” için bu değerlerin işlemsele tabi tutulup bir araca, hammaddeye, günlük yarara indirgenmesiyle bireyin kendisi de söz konusu piyasa özgürlüğünün bir aracına, hammaddesine dönüşmüş oldu.

2 Haziran 2019 Pazar

Özgür Taburoğlu

Topluca Hareket Eden Piramit

Oğuz Atay, Tutunamayanlar’da iş takibi için gidilen bir devlet dairesinde geçen bir günü anlatır. Dairedeki hademeden, memura, şube müdürüne ve oradan genel müdüre doğru yükseldikçe, bu artan liyakat nedeniyle yukarıdakine erişmek, ona temas etmek zorlaşır. Kafka romanları ise bu ciddiyetin ardını nasıl bir keyfin doldurduğunu anlatır. Yani vasıflı bir idareci, küçük, yerel piramidini yaratarak orada kendi keyfini sürer.

31 Mayıs 2019 Cuma

Erol Taymaz

İstanbul’da Ne Oldu?

Uzun süredir Türkiye gündeminin ana maddelerinden biri yerel seçimler. 31 Mart seçimlerinde CHP’nin (Bursa hariç) bütün büyük kentlerde ve özellikle İstanbul’da belediye başkanlığını kazanması siyasi iklimi oldukça hareketlendirdi. İstanbul büyükşehir belediye başkanlığı seçimlerinin YSK tarafından iptali ve yeniden seçime gidilmesi bu sürece ayrı bir renk kattı.

Avrupa’da “Küçük” Partilerin Hayaleti Dolaşıyor

29 Mayıs 2019 Çarşamba

Dersu Ekim Tanca

Avrupa’da “Küçük” Partilerin Hayaleti Dolaşıyor

Henüz kesin bir yargıya varmak zor olsa da geleneksel olarak AB yanlısı olarak kümelenen EPP, S&D, ALDE ve G/EFA gruplarının parlamentonun yaklaşık %70’ini temsil edecek olmasına karşın, “Avrupa kuşkucuları” (Eurosceptic) adıyla tanımlanan sol ve sağ popülist partilerin toplam sandalye sayısının 250’de kalması, yakın tarihte şekillenmesi beklenen AB kurumları için önemli bir gösterge sayılabilir.

27 Mayıs 2019 Pazartesi

Taçlı Yazıcıoğlu

Kalabalığın Samimiyeti

Ne zaman bir miting ya da cenaze, herhangi bir amaç için toplanmış bir kalabalık görsem çoğu kişi gibi ben de aklımdan şu soruları geçiririm: Bu kalabalığın ne kadarı samimi bir şekilde oradadır, ne kadarı değildir? Geçerken mi katılmıştır o kalabalığa, âdet yerini bulsun diye mi, yoksa gerçekten inanarak mı?

"Troçki, Antisemitizm, ‘Kitleler’": Warren Montag ile Söyleşi

25 Mayıs 2019 Cumartesi

Halis Yıldırım (Söyleşi)

"Troçki, Antisemitizm, ‘Kitleler’": Warren Montag ile Söyleşi

Troçki ismi anıldığında genelde yenilginin ve karşı devrimin çölünde çığlık atan, kopkoyu bir yalnızlık içinde, terk edilmiş, sürgüne vurulmuş ve hor görülmüş bir peygamber akla gelir. Ancak Troçki’yi ve 1917’nin mirasını/hatırasını mezara gömmeyi kendine görev edinmiş “Troçki” dizisi, bir absürt melodram olarak, Isaac Deutscher’ın “Silahlı Peygamber” diye adlandırdığı şeyi ortaya çıkartıyor.

Siyasi Bir Özne Olarak YSK Rejim Müteahhitliğine Soyunurken

22 Mayıs 2019 Çarşamba

Orhan Esen

Siyasi Bir Özne Olarak YSK Rejim Müteahhitliğine Soyunurken

YSK kararında etkin bir damar Erdoğan faktörü idiyse, diğer damarın da devletin öz beka kaygısı olduğunu görmek gerekiyor. Devleti önce parti, giderek karizmatik tek adam ile özdeşleştiren, iki yüz yıllık devlet kurumsallaşmasını tarumar eden, bir öteki safhada kendi yetişmiş parti kadrolarını da tasfiye eden bir anlayış, bir tek adam rejimi dahi değil, bir “benden sonra tufan” rejimidir.

18 Mayıs 2019 Cumartesi

Gül Berna Özcan

E-Otokrasi ve Çin’in Toplama Kampları

Akıl üzerinde egemenlik kurmak din ve siyaset tarihi kadar eski. Fakat dijital devrim ile geniş yelpazeli biyolojik ve psikolojik gözetleme araçlarının sunulduğu ve bunların sürekli geliştiği yeni bir çağın eşiğindeyiz. Güvenlik kameraları, cep telefonları ve kredi kartları ile gözlem altında yaşıyoruz. Gündelik eylemlerimiz kodlanan bilgiye ve ticari mala dönüşürken iktidar sahiplerinin ve küresel şirketlerin egemenlik araçları da çeşitleniyor.

17 Mayıs 2019 Cuma

Mustafa Çağlar Atmaca

Zamanın Yaratıkları

Paradokslar çözülmeyi bekleyen problemler olmaktan çok mevcut problemleri mevcut olmayan yollarla düşünmeyi sağlayan, cevaplanması gereken sorulardan ziyade mevcut soruları sorunsallaştıran bulmacalar olarak düşünülebilir Carroll’da. Belki de Carroll’ın çocuklardan ziyade anlam ve saçmalık arasında, aklın uykusunda ortaya çıkan en karanlık yaratıkların gezindiği, düş ile gerçeğin sınırındaki problemleri düşünebilmeleri için yetişkinlere yazdığını söylemek gerekir.

İstanbul Seçimleri: Erdoğan'la Birlikte Erdoğan'a Karşı

13 Mayıs 2019 Pazartesi

Özcan Kırbıyık

İstanbul Seçimleri: Erdoğan'la Birlikte Erdoğan'a Karşı

Mekânsal olarak saray, “ihtiras”, “oyun”, “şehvet” gibi kavramları hatırlatır. Ve bu durum da sarayın dışında kalmış/bırakılmış çoğunlukların gizemli duygularına çağrıda bulunur. Fakat AKP içinde “31 Mart seçimleri ders verme zamanı olan seçimler değil!” biçiminde ifade bulan kaygı görüntüsü altındaki gerginlik, “saraydan” yayılan mesajların kitleler arasında kabul görmemesinin doğal bir sonucuydu.

12 Mayıs 2019 Pazar

Nilgün Sonkan

Söylem ve Pratik Üzerine

Zira anlam sabitlenemez ve farklı okuyucular tarafından farklı okumalara açıktır. Öte yandan ketumluk ya da suskunluk da muğlaklık içerdiğinden bir başka risktir. Çünkü sessizlik içine çok şey alır. Kendi anlamının yanı sıra başkalarının kendisine yüklediği anlamları da içerir. Tıpkı bir sıvı gibi içine konulduğu kabın şeklini alır ve öyle görünür, öyle olur.

10 Mayıs 2019 Cuma

Ceylan Akgün

Suçluluk Hissetmeye Davet

Köle ticareti insanlığa karşı bir suçtu, Avrupa devletleri sömürgecilikten elde ettikleri kazanımları halen ellerinde tutarken tek söyleyebilecekleri "pişmanlık" ile sınırlı kalır. Çünkü diğer türlü, sömürgecilikten elde ettikleri hakkı iade etmek, uluslararası mahkeme salonlarında tazminat ve telafi davalarıyla uğraşmak zorunda kalacaklardır. Irkçılık ve ayrımcılık karşıtı olmak, "kınama" ve "pişmanlık" ifadelerinin ötesine geçmeyi gerektirir.

8 Mayıs 2019 Çarşamba

Taner Gülen

Uykudaki İz ve Sayıklama

Bilgelik, sahneden çekildiğinde bağırma ya da sayıklama yolunu tutmamıza gerek kalmayacak. Bu terk ed(il)iş akla gelebilecek en kötü ihtimalin, yani ihtimallerin ölümünün acıklı suskunluğunu taşır. Kaotik neşe, hareketin düzensizliği, mırıltı barınabilir mi onun içinde, bilemiyoruz. Tüm söz oyunları, biçim araştırmaları, analojik şerhler, bir şekilde, hakikatin soyutlanışı olarak kurulabiliyor.