Güncel

Kamusal Alandan Kamusal Zamana: Bir Öneri

13 Ekim 2017 Cuma

Latif Yılmaz

Kamusal Alandan Kamusal Zamana: Bir Öneri

Gerek siyaset teorisi gerekse de sosyal teori kendini daha çok mekânsal bir ufuk ve tasarımla kurmuş ve devam ettirmektedir. Devlet, toplum, egemenlik ve demokrasi gibi kavramlar bedensel, dolayısıyla da mekânsal bir algının gölgesinde oluşmuş ve bu mekânsal mantık zaman konusunu unutturmuş veya gölgede bırakmıştır. Sosyolojinin temel parametreleri de çoğunlukla mekânsal bir töze sahip olmuştur.

11 Ekim 2017 Çarşamba

Joyce Carol Oates

(Kadın) Yazar

Aynı zamanda kadın olan bir yazarın ontolojik konumu nedir? Öncelikle kendisini bir yazar olarak deneyimler: kaçınılmaz olarak bir nesne, kategori, öz –kısacası “temsilci”– olarak değil. Sanatını icra ederken vücutsuz ve görünmez olabilir. Düşündükleri, düşledikleri, kurguladıkları, inşa ettikleri üzerinden kendisini tanımlar. Böylelikle öbür insanların onu konumladıkları yerin tam karşısına konumlanır. Emerson’ı ustaca açımlarsak, hayat insanın günbegün düşündüklerinin toplamıdır.

Putin’in Son Ziyareti: Bayram Değil, Seyran Değil

6 Ekim 2017 Cuma

Emek Yıldırım

Putin’in Son Ziyareti: Bayram Değil, Seyran Değil

Ayrıca, 2012 yılından beri Irak Kürt Bölgesi’nde faaliyette olan Gazprom-Neft’in ve bölgeye yeni yeni girmeye başlayan Rosneft’in varlığı ise Rusya için diğer bir can alıcı noktadır. Özellikle de, referandum öncesi Rosneft’in Erbil yönetimi ile imzaladığı 1 milyar dolarlık doğalgaz boru hattı projesi de, Rus yönetiminin referandum konusundaki çekinceli tavrının esas sebeplerinden birini vermektedir.

4 Ekim 2017 Çarşamba

Bir Grup Jeoloji Mühendisi

TMMOB’ye Darbe Hukuku

AKP iktidarı, Türkiye, Suriye ve Irak’daki Kürt hareketlerini sınırlamaya, Türkiye’deki siyasal-toplumsal muhalefeti savaş, ölüm ve kanla yok etmeye, otoriter İslâmcılık-Osmanlıcılık anlayışıyla toplumu tektipleştirilmeye çalışmakta; Türkiye’nin İslâmi neoliberal-muhafazakâr dönüşümünü parlamenter sistemi dışlayan bir otoriterleşme ile sağlamak istemektedir. Bugün, ölümler, gözaltılar, tutuklamalarla tarihinin en ağır felaketini gören ülke, gericiliğin, tek adam diktatörlüğünün ve faşizmin saldırısı altında yaşamaktadır.

2 Ekim 2017 Pazartesi

Ercan Coşkun

AfD, Irkçılık, Bilinç

Konforlu bir edilgenliğe sahip oluyoruz, zira biz zaten olması gerekeni temsil ediyoruz ve üzerimize düşenleri yapıyoruz. Bilinç olarak efendiden üstün olduğumuzu varsaydığımız için de ilişkiyi çarpık algılıyoruz çoğu zaman. Hayat düzeyinde ilişkinin ezilen tarafında olduğumuzu ıskalıyoruz. Doğrunun taşıyıcısı olmaktan duyulan bir kibir de bunlara eşlik ediyor.

1 Ekim 2017 Pazar

Erdem Çolak

15. İstanbul Bienali Üzerine Notlar

Başka ülkelerden katılan sanatçıların politik işlerine nazaran bienale Türkiye’den seçilen eserlerin politik tonunun az olmasına dair şu sıralar dönen eleştirilerde bir haklılık buluyorum. Erkan Özger’in çok etkili video çalışmasını bir kenara koyarsak geri kalan sanatçıların işlerinin tonu, son yıllarda kavgalı olmadığı hiçbir sınır komşusunun olmadığı bir ülkenin hali hakkında pek bir şey söylemiyor.

29 Eylül 2017 Cuma

Fırat Akova

Büyük Anlatılar ve Etik Yükümlülükler

Büyük anlatılara alışmıştık, gizliden gizliye güven veriyorlardı ve çetin ceviz çıkmışlardı; büyük anlatıları inşa edenler, yaşasalardı, büyük anlatıların takipçiliğine soyunan ardıl kuşakların kararlılığına hayranlık duyacaklardı. Büyük anlatılar sayesinde geleceğin belirli bir yörüngeye gireceği inancı söz konusuydu; kuram olarak yazılıp çizilenler bir gün mutlaka gerçekleşecekti, ne de olsa irade aracılığıyla tarihin akışı bizi oraya sürüklüyordu.

27 Eylül 2017 Çarşamba

Latif Yılmaz

Quo Vadis, Europa?

Şüphesiz AB’nin nasıl bir şey olacağı veya olması gerektiğiyle ilgili tartışmalar daima vardı. Fakat bu tartışmalar daima Birlik fikrinin az çok Avrupa Kamuoyu nezdinde pek de sorgulanmadığı zamanlarda yapılıyordu. AB ve geleceği verili kabul edilerek onun nasıl evrileceği üzerine tartışmalar yapılıyordu. Fakat mevcut tartışmalar başka bir iklimde yapılıyor.

Popülizme Karşı (II): Sol-Dönüşüm Örneği Olarak Venezuela’nın Sorunları

25 Eylül 2017 Pazartesi

Alphan Telek

Popülizme Karşı (II): Sol-Dönüşüm Örneği Olarak Venezuela’nın Sorunları

Venezuela’da yaşananlar ve buradaki olaylara verilen tepkiler önemli bir sorunu bir kez daha gündeme getirdi. Bu sorun Soğuk Savaş zamanlarından bu yana uluslararası alanda hep bir ikilem olarak karşımıza çıkıyor. Sorunu şu şekilde formüle edebiliriz: “Öncelikli olan nedir? Temel haklar mı yoksa kamusal yarar mı?”

Popülizme Karşı (I): Adaletin Kaçınılmazlığı

22 Eylül 2017 Cuma

Alphan Telek

Popülizme Karşı (I): Adaletin Kaçınılmazlığı

Gasset’nin kitabını yazdığı yıllar Avrupa’da liberal demokrasinin gerilediği ve zarar gördüğü 1920’lerin sonu ve 1930’ların başıdır. İki savaş arası olarak da bilinen bu dönemde faşizm dünyanın pek çok yerinde güçlenmiş ve zamanın ruhunu oluşturmuştur. Bu dönemde özgürlükler, faşistler tarafından peyderpey ortadan kaldırılmış ve “tekçilik” esaslı yönetimler kurulmuştur.

20 Eylül 2017 Çarşamba

Talat Ulusoy

İzmir’in Hafızası

Oysa İzmir ardı sıra büyük acıların yaşandığı “9 Eylül” günü bayram eder ve böyle bayramlar sağlıklı toplum inşa etmez. İzmir’in Büyükşehir veya yangın alanının ve yangın sırasında ölenlerin kemiklerinin üstünde oturan Konak Belediyesi, o günlerin büyük acısını da anmayı düşünür mü? Sadece sağlığımıza kavuşmak için olsun, bu acıyla yüzleşmeye çok ihtiyacımız var.

18 Eylül 2017 Pazartesi

Melis Solakoğlu

İnsanın Güzelliği Geleceğe Yansıyacak

Geleceğin daha güzel günler getireceğini savunanların gerekçeleri insan ömrünün uzaması, ömrün uzamasını sağlayan sağlık teknolojisindeki ilerlemeler, refah seviyesinin artması, bilgiye sahip olan insan sayısının artması gibi başlıklar altında toplanabilir. En azından buraya yazdığım başlıkları açarak savunulara baktığımda, daha güzel günlerin geliş sebebi genellikle teknolojik aletlerde ve bunların kullanımında artış –yaygınlık- gelişme ile ekonomik gelişmişlikle temellendiriliyor.

14 Eylül 2017 Perşembe

Sena Akalın

Buenos Aires’te Bir Anıt

2008 yılında üç seneliğine Buenos Aires’e taşındım. Her gün daha ne olup bittiğini kavrayamadan gözlerimizin önünde bir çırpıda yeni bir gökdelenin dikildiği, lüks alışveriş merkezlerinin bütün boş alanları doldurduğu, her mahallede uluslararası bir kahve zincirinin dükkân açtığı İstanbul’un aksine, Buenos Aires, o dönem küreselleşmenin beraberinde getirdiği yeniliklerden daha nasibini almamıştı.

Mücahit Bilici’yle Söyleşi: "İstibdad her zaman riyakârlığı milli bir spor haline getiriyor”

11 Eylül 2017 Pazartesi

Tanıl Bora (Söyleşi)

Mücahit Bilici’yle Söyleşi: "İstibdad her zaman riyakârlığı milli bir spor haline getiriyor”

Eli kalem tutan veya fikirle meşgul insanlar olarak düşünmenin ve daha da önemli olarak hakikatin gücüne fazla inanıyormuşuz diye düşünüyorum. Ben bir hakikatin varlığına inananların, özellikle de buna binaen söze ve fikre güven ve mesai verenlerin, hakikatin varlığına inanmayan (en başta politik) müteşebbislerin karşısında naif ve çaresiz kaldıklarını düşünmeye başladım.

6 Eylül 2017 Çarşamba

Dilek Özhan Koçak

Teknoloji, İnsan, Bilimkurgu

“Hiçbir yer” anlamına gelen “ütopya” sözcüğü, Thomas More’un Ütopya adlı eserine verdiği isimdir ve buradaki anlamıyla kullanılagelmiştir. Ütopyaların ortak ilham kaynağı, insanların adil bir toplumda mutlu yaşamaya layık oldukları inancıdır. Diğer ütopyalardan (Platon’un Devlet, More’un Ütopya, Campanella’nın Güneş Ülkesi) farklı olarak Francis Bacon’un Yeni Atlantis’i bilimsel ve teknolojik gelişmeler üzerine kurulmuştur.

4 Eylül 2017 Pazartesi

Osman Özarslan

Böyle Bir Şey Olabilir mi?

Binlerce insanın işinde atıldığı, gazetecilerin tutuklandığı, en basit hak arama eyleminin yasaklı olduğu, reis-i cumhurun tek racon sahibi olarak kendisini takdim ettiği şu olağanüstü hal zamanlarında bu fotoğrafın manası (anlamı değil) nedir? Bu fotoğrafın CHP üyelerine, Kılıçdaroğlu takipçilerine ve onun Adalet Yürüyüşü’nde bir umut kırıntısı arayan milyonlara verdiği mesaj nedir?

31 Ağustos 2017 Perşembe

Adalet Çavdar

Umutsuzluk: Bir Yol Arayışı

Öte dünyanın kapısı bir kez açılınca, etrafımda insanlar gitmeye devam ettiler. Biz bir kısım eş dost evlerin kapı önlerinde ayakkabılar görmeye, belediye otobüsleriyle mezarlıklara gitmeye, cenaze evlerine yemekler taşımaya alıştık… Babaannemden öğrendiğim usulle helvalar kavurdum arkadaşlarımın seneyi devriyelerinde. Artık “nasıldı ama cenazesi” diye konuşmaya başlamıştık, mezarlıktan kovulana kadar çalıp söylediklerimiz oldu, sefamız olsun.

28 Ağustos 2017 Pazartesi

Özcan Doğan

İdeoloji: Bedensel Rejimler Toplamı

İdeoloji bir “davranışlar kuramı” ve “yapmalar bilimidir”. İnsanın kulağının dibinde durup sürekli konuşan bir küçük adamdır. Kişiye sürekli bir şeyler telkin eder; onda bir davranış modeli geliştirmeyi hedefler ve bu modeli öteki insanlara, canlılara ve nesnelere uyarlamasını buyurur. Bu yönüyle ideoloji bir “bedensel rejimler toplamıdır”. Bedenin yönetimine dair yönergeler bütünüdür.

24 Ağustos 2017 Perşembe

Eylem Yılmaz

Ormana Gitmek Eve Dönmektir

14 yıl önce kimilerine göre taşra, kimilerine göre “dağ başı” diye, doğayla iç içe kurulmuş işyerimde yaşamaya başladığımda bu tercihimi tuhaf bulan çok sayıda kişi, “Canın sıkılmıyor mu?”, “Kışları da burada mısın?” gibi sorular yöneltirlerdi. Belli ki şehirden uzak, doğaya yakın yaşamayı kendilerine yabancı ya da sadece yazlık bir aktivite gibi görüyorlardı.

Sevim Burak’tan Reha Erdem’e Yürüyen İğne

21 Ağustos 2017 Pazartesi

Hüner Aydın

Sevim Burak’tan Reha Erdem’e Yürüyen İğne

Filmde Nükhet Seza’nın öncelikle yeğeni Yekta’ya aktardığı bir anlatı nehri olduğunu görürüz. Nükhet Seza, bir müzik kutusu gibi kapağının açılmasını bekler sanki. “Babam Sırrı Bey,” der, “anlatmalı ya,” der, “Çamlıca,” der, “köşk,” der ve devam eder. Hep aynı şarkıyı çalıyormuş hissi uyandırır. Fakat başka başka meselelerin anlatısıdır bunlar.

18 Ağustos 2017 Cuma

Yağız Ay

Thomas Mann ve Siyasi Sorumluluk

Nihayetinde Mann, Almanya’nın “emblamatik” yazarlarından. Goethe ve Schiller’den sonra Al-man Geist’ını böyle bütünlüklü yansıtabilen bir başka yazar olmayabilir. 1936’da bir mektubunda “Wo ich bin?” sorusuna “Ist Deutschland” şeklinde cevap verebilecek kadar bağlı ülkesine. Ama kaba bir milliyetçilik yapmıyor asla. Onun Almanya’sı biraz Joyce’un İrlanda’sı veya Pasternak’ın Rusya’sı gibi.

17 Ağustos 2017 Perşembe

Işıl Kurnaz

“Öyleyse Onu Yazmalıydınız!”

Kolombiyalı edebiyatçı Gabriel Garcia Marquez’in 90 yaşındaki gazeteci kahramanı, “Yazınız nerede?” diye soran yazı işleri müdürüne, “Bu defalık yok,” demişti, “bir kez olsun anlayış gösterin. O kadar zor bir gece geçirdim ki, sabah kalktığımda kafam sersem gibiydi.” Canı fena halde sıkılan yazı işleri müdürü ekşi suratıyla karşılık vermişti, “Öyleyse onu yazmalıydınız!"

15 Ağustos 2017 Salı

Adnan Ekşigil

Nuray Mert: Saflardaki Çatlak Ses

“Akıl yürütme biçimi” olsa olsa en fazladan bir felsefi ekolü tanımlamaya yarayabilir, bir bilimi değil. Oysa Evrim kuramıyla anlaşılan muazzam bilgi ve pratik birikimi, pekâlâ bir bilimdir ve bilimin dik alasıdır. Bugün fizik, kimya gibi temel bilimlerin ne kadar geniş bir ampirik tabanı varsa, Evrim kuramının da en az o kadar vardır.

14 Ağustos 2017 Pazartesi

Burcu Eğilmez

Zihni Dalgalandıran Bir Üstat

Le Guin, Zihinde Bir Dalga’nın “Benim Kütüphanelerim” parçasında, okuma eylemini şöyle kelimelere döker: “Kelimeler okyanusuna dalmak, aklın geniş tarlalarında aylak aylak dolaşmak, muhayyile dağlarına tırmanmak…” (s. 38). Cümlenin üzerini biraz kazıdığım, biraz da aklımdakileri kattığımda, iyi bir okuma deneyimi için, iyi bir kitabın ve yazarın, “kelimeleri, aklı ve hayal gücünü” maharetli kullanabilmesi gerektiğini söyleyebilirim.