İnsanlığa Karşı Suç Türkiye’de
9 Aralık 2019 Pazartesi
Rıza Türmen
İnsanlığa Karşı Suç Türkiye’de
İnsanlığa karşı suçun bir iddianameye girmesi Türkiye’de ilk kez oluyor. Mahkeme’nin vereceği karar da TCK 77. Madde’nin ilk uygulaması olacak. Bu bakımdan önemli. İnsanlığa karşı suç, Uluslararası Ceza Mahkemesi’ni kuran Roma Anlaşması’ndaki dört suç kategorisinden biri (diğerleri soykırım, savaş suçları ve saldırı suçu). Türkiye, Roma Anlaşması’nı imzalamayan ve Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne taraf olmayan birkaç devletten biri.
“Okudum” İllüzyonu
8 Aralık 2019 Pazar
Behiç Ata
“Okudum” İllüzyonu
Bundan beş sene önce nasıl kitap satın aldığınızı hatırlayınız. Kitapçıya gider, önce kitap kapaklarına yenilir, daha dirayetliyseniz bu görsel şölene itibar etmez, arka kapak yazısını okur, içinden rastgele sayfaları karıştırır, fiyatı da kesenize göreyse, alırdınız. Tabii bunu aklınızda bir kitap olmadığı zamanlar için söylüyorum. Herkes meşrebine göre, okuyacağı kitabı kendisi seçerdi.
Yeşil Sisyphus Çilesi
7 Aralık 2019 Cumartesi
Cemil Aksu
Yeşil Sisyphus Çilesi
Kriz’in ve kriz söyleminin egemen olduğu bir dönemi yaşıyoruz. Neoliberalizmin krizi, ekolojik kriz, iklim krizi, gıda krizi, siyasetin krizi… Benzer dönemlerde olduğu gibi, kriz’in neyin, kimin krizi olduğu konusunda oldukça farklı tanımlar/tartışmalar sürüyor. Ama içlerinde en fazla iklim ve ekolojik kriz -tabiatıyla- daha öne çıkıyor. Şimdi “ya barbarlık ya sosyalizm” sloganının yerini de “ya yok oluş ya sosyalizm” alıyor.
Yoksulları Azarlamak
6 Aralık 2019 Cuma
Oğuz Işık
Yoksulları Azarlamak
Yoksulları kendilerinin olduğu kadar basiretli, akılcı davranmamakla suçlamak, ardından nefret kusmak, tam bir orta sınıf umursamazlığı. Oysa yoksulluk tam olarak da budur: bir eylemde bulunur ya da malı alırken, toplumun diğer kesimlerinin yapmadığı fedakarlıkları yapmak zorunda kalmak, bu seçimlerin ağırlığı altında ezilirken bazen orta sınıflara akıldışı gelebilecek tercihlerde bulunmaktır. Yoksulluk bazen çok güçlü olmaktır, bazen de güçsüz olmaktır. Kişinin yaptığı, yapmak zorunda kaldığı amansız tercihlerden dolayı bazen saçmalamaktır.
Meta-modernizm: Kısa Bir Giriş
5 Aralık 2019 Perşembe
Luke Turner
Meta-modernizm: Kısa Bir Giriş
Meta-modernizm, naif modernist ideolojik pozisyonlara geri dönüşü imlemekten ziyade çağımızın hem modernizmin hem de post-modernizmin bakış açıları arasındaki salınımla nitelendiği kanaatindedir. Bunun, samimiyetle ironi, yapısökümle yapıcılık, duygusuzlukla duygulanım arasında salınan ve sanki böyle bir şey başarılabilirmiş gibi bir tür aşkın pozisyona erişmeye kalkışan nevden bir bilinçli naiflik, pragmatik idealizm ve ılımlı fanatizm olarak belirdiğini görüyoruz. Meta-modern kuşak, aynı anda hem ironik hem de samimi olabileceğimizi, birinin diğerini ille de eksiltmediğini anlıyor.
Hayırlı Cumalardan Bereketli Cuma’ya, Ayin, Tören ve Kültür Endüstrisi
3 Aralık 2019 Salı
Mete Kaan Kaynar
Hayırlı Cumalardan Bereketli Cuma’ya, Ayin, Tören ve Kültür Endüstrisi
Kültür endüstrisi, dinî ve ulusal bayramların metotlarını kendi çıkarlarına adapte etmekte gecikmedi; hem de bizzat bu bayramlardan bazılarını kendisi için dönüştürerek: Black Friday de tıpkı Noel gibi kültür endüstrisinin kendi çıkarları için dönüştürdüğü bayramlardan birisi oldu. İlginç olanı kültür endüstrisinin, birer dinî (Hıristiyan) bayram olan Thanksgiving (ve ertesi günü Black Friday) ve Noel'i Türkiye'nin de aralarında bulunduğu Hıristiyan olmayan toplumlara da yayabilme becerisidir.
Bu Kasları Emek Emek Şişirdim!
1 Aralık 2019 Pazar
Merin Sever
Bu Kasları Emek Emek Şişirdim!
Peki sosyal medyada vücut çalışırkenki görüntülerini, kaldırdıkları ağırlıkları, alnından ter akan kareleri paylaşan erkekler acaba bu saldırıları savuşturmak için mi böyle davranıyor, bu görüntüleri yayınlıyorlar? Şüphesiz sadece bunun için değil. Beğenilmek, belki kendi beğendiği kişiye kendisini göstermek, hatta kimilerini kıskandırmak, yaptıklarıyla “düşman çatlatmak” da vardır çorbada.
Siyanür müdür Öldüren?
29 Kasım 2019 Cuma
Sami Özbil
Siyanür müdür Öldüren?
İncitici olan buna alışmak, bir süre önce belki adliye polis marifetiyle yansıtmaktan alıkonulduğumuz duyarlıkları kaybetmek, daha fenası farkına varmaksızın bunlardan vazgeçmemizdir. Bireysel ve kolektif tam hak eşitliğine dayalı, dikey ilişki modellerinin uzağında, karnaval neşesi taşıyan yeni bir toplum inşasının, aynı zamanda alışmamakla, ezilenler dünyasına seçenekler sunan eleştiri kültürünü toplumsallaştırabilmekle de ilgisi olmalı.
Bir Sinema Destanı: Costa-Gavras’ın Anıları
28 Kasım 2019 Perşembe
Ragıp Duran
Bir Sinema Destanı: Costa-Gavras’ın Anıları
Costa-Gavras, çağdaş politik sinemanın en önemli yönetmeni. Yunan asıllı Fransız sanatçı, Kazancakis’den ödünç aldığı başlıkla (Gitmesi mümkün olmayan yerlere git) seksen altı yıllık özyaşam öyküsünü 517 sayfalık kitapta anlatmış. Kendisi aynı zamanda senaryo yazarı da olduğu için, bir bakıma kendi çocukluk, gençlik ve meslek hayatının filmini çekmiş bu kitapta. Her satır çok görsel, çok sinematik.
Edebiyatta İnsest’e Ek
27 Kasım 2019 Çarşamba
Bilgehan Uçak
Edebiyatta İnsest’e Ek
Soruyu yineleyelim: Şemseddin Sami, romanına neden bir “insest motifi” ekleme ihtiyacı duydu? “Tragedyayı ağırlaştırmak için aklına gelen en ağır şey” belki buydu, evet, ama tragedyayı ağırlaştırmayı neden istedi? Şemseddin Sami’nin çok bilinçli bir tercihle, romanında “sadece kötü olduğu için” bir karaktere yer vermeyişinin çok önemli olduğunu düşünüyorum. Zaten ilk bakışta kötü -veya sevimsiz- diyebileceğimiz iki kişi var: Hacı Baba ile Ali Bey.
EURO 2020: UEFA’nın Kara Üçlemesi ve Pan-Avrupa
25 Kasım 2019 Pazartesi
Selim Rumi Civralı
EURO 2020: UEFA’nın Kara Üçlemesi ve Pan-Avrupa
2020 penceresinden bakıldığında görülen manzarada yeni stadyumlar, yeni metro ağları ya da yeni köprüler yok. Avrupa’nın kurucu mitini andıran, 1960 yılına ait bir resim var. Devletler ve toplumlar arasında, tarihten gelen rekabetleri unutmadan, ortak bir Avrupalılık bilinci yaratmak isteyen ilk projenin güncellenmiş, renklendirilmiş hali.
Benzerlikleri ve Farklılıklarıyla Peronculuk ve Chávezcilik
24 Kasım 2019 Pazar
Marc Saint-Upéry
Benzerlikleri ve Farklılıklarıyla Peronculuk ve Chávezcilik
Örgütsel düzlemde, Peronculuk ile Chávezcilik arasındaki en büyük fark, ilkinin köklerinin Peron tarafından ustaca tesis edilmiş ve desteklenmiş bir sendikal harekete dayanmasıydı. İşçi temelinin bu gayet sağlam örgütlenmesi, sosyo-ekonomik gelişmeler ve ülkenin kısmen sanayisizleşmesi günümüzde onun rolünü biraz azaltmış olsa da, başkanın ülke dışında olduğu ya da muhalefet dönemlerinde hareketin devamlılığını sağladı.
Çağdaş Öznellik Biçimlerimiz: Normal İnsanlar
22 Kasım 2019 Cuma
Koray Kırmızısakal
Çağdaş Öznellik Biçimlerimiz: Normal İnsanlar
Acımasız piyasa mantığı her şeyi belirliyordur artık, zenginliğin, onaylanmanın son derece önemli olduğu büyük bir şehirde ve iletişim ağında genç olmanın acısını keşfeder her ikisi de. Connell “Marianne Sheriden benim gibi birini ne yapsın,” derken, Marianne da roman boyunca taciz edilir, şiddet görür, patalojikleştirilir, suçluluk duyar, kendine yönelik şiddet eğiliminde olur.
Bir Atı Anlatabilmek: Atlar Faytonlar İçin mi?
20 Kasım 2019 Çarşamba
Nilgün Gökçen Demirağ
Bir Atı Anlatabilmek: Atlar Faytonlar İçin mi?
Bugün sokak ortasında birisinin bir insanın ağzına bir demirle baskı uygulayarak, sırtına kırbaç vurarak, kalçalarını sert bir cisimle dürterek Çin’deki çekçekçiler gibi arabayı çektiğini görsek bunu yapana müdahale ederiz. Ama bir arabacı aynı şeyleri bir ata uyguladığında kılımız bile kımıldamıyorsa nedeni ya atların canının acımadığını düşünmemiz ya da o acıya karşı artık kayıtsız kalmış olmamızdandır.
Kötülük Fiili
18 Kasım 2019 Pazartesi
Ahmet İlhan
Kötülük Fiili
Kötülüğü isimler ve sıfatlarla sürekli betimlemenin ve kötülük eyleyenin kendi fiilini kanıksamasına yol açmanın da gereği yoktur. Evet, biliyoruz ki dil de bir çeşit inşa etme/yaratma edimidir ancak bu dil betimleyici olmaktan çıkmalı ve harekete geçirici olmalıdır, artık. Elbette bu konu, çok su götürür, zengin çağrışımları olan bir konudur.
Feminist Odalar (I)
15 Kasım 2019 Cuma
Onur Bütün
Feminist Odalar (I)
Virginia Woolf, Kendine Ait Bir Oda’yı yazdığı günden bu yana kitabı, kadınların edebiyattaki yeri üzerine bir başyapıt olarak güncelliğini koruyor. “Oda” mefhumuna yakından bakmanın; başlangıcı ve bazen geri dönülen yeri simgelemesi açısından, düşünsel doğurganlığı temsil ettiğini kabul ediyoruz. Belki de daha çok yorumlama hareketini başlatan mekân olarak “Oda”… Kendi üzerine katlanan, dönen, düşünsel eylemin yordamı…
Yoksulluğun Yeniden Keşfi
14 Kasım 2019 Perşembe
Songül Bakar
Yoksulluğun Yeniden Keşfi
Damgalayıcı nitelikteki sosyal yardımlar, insanların onurunu zedeleyerek neredeyse bir cezaya dönüşüyor. Özel yardımlara başvurmak ise, içinde bulunduğumuz dönemde ifşa edilmeyi gerektiriyor. Ancak “sesinizi duyurabildiğiniz” takdirde, ancak ne kadar müşkül durumda olduğunuzu binlerce, milyonlarca insanın önünde itiraf edebildiğiniz takdirde yardıma mazhar olabiliyorsunuz. Bu itiraf aynı zamanda başkalarının merhametine muhtaç olduğunuzun itirafı.
Hitler Üzerine Notlar’ın Düşündürdükleri
13 Kasım 2019 Çarşamba
Osman Kavala
Hitler Üzerine Notlar’ın Düşündürdükleri
Savaşlar, sadece savaş sırasında insanların psikolojisinin bozulmasına neden olmuyor. Yenilenlerin de adil bulacağı barış anlaşmalarıyla sonuçlanmayan savaşlar ve çatışmaların kötü anıları lanetli bir miras olarak gelecek nesillere aktarılıyor. Erasmus, Deliliğe Övgü’de “Savaş insanlara değil, insanlıkla ilgisi olmayan canavarlara yakışır,” demiş. Bu benzetme biraz abartılı bulunabilir, ancak savaşın insanları canavarlaştıran ortamlar yarattığı tespitine sanırım daha az itiraz olur.
Bir Ayrılık, Bir Yoksulluk, Bir Ölüm
12 Kasım 2019 Salı
Osman Özarslan
Bir Ayrılık, Bir Yoksulluk, Bir Ölüm
AKP iktidarında, dinsel olan o kadar dünyevileşti, dünyevi olan o kadar dinselleşti, pek çok hayati kaynak gibi din de AKP ve neoliberalizm için o kadar kolonize edildi ki, ahaliye şükredip tevekkül edecek bir yer bile kalmadı. İşte bu yüzden insanlar, kaybetmiş/tutunamamış insanlar gibi değil de, sevdiklerini ve kendilerini kapıya dayanmış düşmana teslim etmek istemedikleri zamanlardaki gibi, intihar ediyorlar veya sevdiklerini öldürüyorlar.
Berlin Duvarı Yıkılalı 30 Yıl Olmuş
11 Kasım 2019 Pazartesi
Murat Özbank
Berlin Duvarı Yıkılalı 30 Yıl Olmuş
Evet, özgürlükleri pahasına eşit yaşatılan insanlar, özgürlüğe koşarken karşılarına çıkan duvarları yıkabiliyorlardı ama, eşitlikleri pahasına özgürleşen (ya da özgürleştirilen) insanlar da, özellikle dünya nimetlerinden aldıkları pay kısıldığında, gerisin geriye “eşitliğe” değil, “faşizme” -ya da son dönemde kullanılan kibar ifadesiyle “sağ popülizme”- koşabiliyorlardı.
İntiharın Yoksulluğu
10 Kasım 2019 Pazar
Hüner Aydın
İntiharın Yoksulluğu
İntihar, yoksulluk kaynaklıysa eğer, tepeden tırnağa bir yoksullaşma sürecinin eylemidir. Yaşam topyekûn yoksul kalmıştır, yoksullaşmıştır; zihin yoksullaşmıştır, kalp yoksullaşmıştır, zaman yoksullaşmıştır. En basit haliyle, yarının kendisi ve fikri yoksullaşmıştır çünkü bugün zaten -yaşanıyorken- yoksuldur. Yarının varlığına, başlangıcına, bitimine bizi götürebilecek herhangi bir duygu bulamayız, duygular yoksullaşmıştır.
Şili’de Post-neoliberal Dönüşümün Koşulları
9 Kasım 2019 Cumartesi
Esra Akgemci
Şili’de Post-neoliberal Dönüşümün Koşulları
Son protestolarda öne çıkan sloganlardan biri, yeni nesilde korkunun nasıl ortadan kaybolduğunu açıkça gözler önüne seriyor: “Bizden o kadar çok şey aldılar ki, korku da onlardan biriydi” (Nos quitaron tanto que nos quitaron el miedo). Eşitsizlik ve adaletsizliğin, güvencesizliğin, bütün bunları daha da derinleştiren yolsuzlukların kaynağı olan neoliberal sistemden demokratik bir çıkış yolu olabileceği yönündeki inancı kıran da bu korkunun ta kendisi.
“Sanat Başka Bir Yere Gidiyor ve Siyaset Onu Yakalamak Zorunda”: Jacques Rancière ile Söyleşi
8 Kasım 2019 Cuma
Sudeep Dasgupta (Söyleşi)
“Sanat Başka Bir Yere Gidiyor ve Siyaset Onu Yakalamak Zorunda”: Jacques Rancière ile Söyleşi
Kişisel olmayan bir alan olarak öznellik alanını yeniden çerçevelendirmeye çok daha fazla yöneliktir. Belli bir tarzda, tekinsizliğin etkiler açısından siyasi yorumu her zaman bir tür müzakeredir. Sanat başka bir yere gidiyor. Ve siyaset onu yakalamak zorunda. Mesele, sanatçıların siyasi olmak için yapmaları gereken şey değildir; meselenin tersine çevrilmesi gerekir: Siyasi öznelerin sanatla nasıl bir ilişkisi vardır?
Asistanlık: "Hüzünlü Bir Yok Oluş Hikâyesi"ne Mütevazı Bir Katkı
6 Kasım 2019 Çarşamba
S. Mete Akbaba
Asistanlık: "Hüzünlü Bir Yok Oluş Hikâyesi"ne Mütevazı Bir Katkı
Sihirli bir değneğim olsa yapacağım ilk şey, 50/d garabetiyle zaten geleceksiz, güvencesiz çalışan araştırma görevliliğini kaldırmak, doktora öğrencilerini dünyada olduğu gibi burslu öğrenci statüsüne geçirmek olurdu. Diğer yandan ideal bir uygulamanın Türkiye şartlarında neye dönüşeceğini biliyoruz. Sıralamalarda ilk sıralarda yer alan vakıf üniversitelerinin doktor adayı asistanlarını üç kuruşa nasıl sömürdüğü herkesin malumu.