Tepkilerle eleştirmenin bir başka görünümü ise eleştiriye konu nesneyi kişileştirmektir. Bireyle bağdaşık bir ortamın, bağlamın bilgisinden soyutlayarak yapıtın inşa zeminini bir biyografinin serimlenmesine indirgemektir. Eser bu durumda dolaysız ifşaatlar gibi tanımlanır. Eser, yaratıcının gölgesi altında kalır, şahsileşir, kısıtlı bir üretime dönüşür. Hınç ve tepkiyle işe koyulan eleştirmen tiplemesi kişisel zaaflar ve yaşam öyküsülerine dair bazı dipnotların altını kalın çizer.

Vassaf, sadece bir ânı kaydetmemiş elbette. Çoğu zaman lirik bir dille sunmuş gözlemlerini. Sadece toprak üstünü değil, toprak altını da görüp aktarmış bizlere. Sonra geçmişe dönmüş zaman zaman. Gelmeden buraya dair okudukları, tespitleri, izledikleri, dinledikleri… ne varsa usul usul anlatmış. Yani bir merakı gidermenin ötesinde okuyana öğrendiği hissini de vermiş, veriyor, verecek Mostari ile.

Sosyal medyayı açtığınız zaman, İkizdere ile ilgili paylaşımların altında çokça yorumlar görürsünüz, bunların bir kısmı destek belirtirken, büyük kısmı, “oh olsun, verdikleri oyun bedelini ödüyorlar, beter olsunlar” minvalindedir. Geçmiş dönemlerin öfke birikimi bu şekilde tezahür ediyor demek ki halkta diye düşünürken, hiç akıllara şu soru düşmüyor mu? Peki, doğanın suçu ne?

Bitcoin’in dünyayı özgürleştirecek, insanlara eşitlik getirecek gibi bir potansiyeli olduğunu düşünmüyorum. Tam tersine, özellikle 2020’deki Covid’den sonra buraya kurumsal yatırımcılar girmeye başladı. Değerinin bu kadar artmasının, 5 binden 50 bine gelmesinin sebebi, kurumsal yatırımcıların girmesi, kurumsal yatırımcıların ve fonların. Bunlar kimin parasını tutuyorlar? Zenginlerin parasını tutuyorlar.

Her halükarda, muhalefet cephesinde yaşanan gelişmeleri, geçmişi hatırlatacak seviyede aceleci, indirgemeci, kolaycı okumalara tabi tutan ve rahatlıkla göz ardı eden, küçümseyen, hatta aşağılayan dilin duruma göre egemenleştiği türden bir muhalif medya ortamı ile karşı karşıyayız. Türkiye bu tip bir durumu 1969 yılında da yaşamıştı. İdeolojik saflık ya da mücadele için seçilen stratejilerin getirdiği gruplararası kavgalar, toplumdaki sorunları anlamak ve çözme amaçlı kamusal tartışmayı devam ettirmeye ağır basmıştı.

Yasta (kayıpta) iki durum çıkar ortaya: kaybedilen şeyle özdeşleşme (kendi üzerine kapanma) ve ötekine açıklık imkânı. Geride kalan için geçmiş ruhların kendine mal edilmesi, onların mirasını sahiplenmek anlamına da gelmektedir. Böylesi bir miras ise kapanması hiçbir zaman mümkün olamayacak bir borcu üstlenmektir. Nitekim Casîme Celîl bütün yaşamını bir kültür emekçisi olarak bu borca adamıştır.

Futbol günümüzde en popüler spor haline geldiyse sebebi halkın sporu olması. Onu halkın sporu yapansa ulaşılabilirliği. Yalnızca futbol topuna sahip olmak oyunu oynamak için yeterlidir. Pota, file, raket, sopa gerekmez. Topun sahibi olmak bile gerekmez. Birinin topu vardır ve sizinle paylaşır. Dostluklar gelişir. Kurallar profesyonel düzeyde uygulanamıyorsa çözüm üretilir. Üç korner bir penaltı oluverir.

Yücel, Aktar ve Gözaydın'ın belirttikleri üzere, Homo Kemalismus çoğul öznesinin bir parçası ve yok hükmünde olan varlığıyla değil, eğer Homo Kemalismus karikatürünü kaale alacak olursak, belki de bu karikatürün oluşmasına vesile olan fikir insanlarındandır. Bununla birlikte Aktar ve Gözaydın'ın hem Kemalizm üzerinden tanımlama yapmaları hem de bu tanım üzerinden bir karakterin gerilimlerini konu etmelerini de ilginç buluyorum.

Ulusal Grev’de kullanılan sloganlar ve yapılan eylemler de halk reaksiyonunun sadece vergi reformuyla ilgili olmadığının güçlü bir kanıtı. Gösteriler esnasında Kolombiya’nın büyük şehirlerinden biri olan Cali’deki İspanyol işgalci heykelinin devrilmesi, yapılan çağrılarda kullanılan “Ulus için grev” tanımı, “Biz iyiler, sizden sayıca fazlayız” sloganı ve halkın büyük marketleri yağmalayarak ne kadar çalışsalar da kendi bütçelerinin almaya yetmediği ürünleri kaparak kaçması aslında otoriter bir yönetime karşı gösterilen büyük bir ortak tepkidir.

’80’lerde başlayan uluslararası karşı devrimle Sol dağıldı. Mücadelede ısrar edenler küçük gruplara bölünerek parçalandılar, mücadeleyi terk edenler ise ya sessizliğe kapandı ya da sermayenin bir numaralı destekçilerine dönüştü. Bununla beraber 1980’lerin sonuna gelindiğinde iyiye doğru birtakım işaretler de belirmeye başlamıştı. Yenilgisi ihanete evrilmeyenler, bütün bu hikâyeyi sadakat kavramı altında yeniden okumaya karar verdiler.

Tutsak kadınların kahkahaları duruşma salonunda yankılanıyor. Duruşma hâkiminin uyarıları havada asılı kalıyor. Biraz da kendilerini tahliye edecek kişilerin duruşma salonunda olmadığını bilme hali. Bulaşıcı bir neşe, kadın kahkahaları eşliğinde ekrandan ekrana dağılıyor. Neşeyi susturmanın öfkeyi susturmaktan zor olduğu anlar...

İlk basamak olan referandum, pandemi sebebiyle gecikmeli olarak 25 Ekim 2020 tarihinde yapılmış ve halka iki soru sorulmuştur: 1) “Yeni bir anayasa istiyor musunuz?” 2) “Yeni anayasayı nasıl bir organ yazmalı?” İkinci sorunun cevabı olarak ise iki seçenek bulunmaktadır, yarısı görevdeki milletvekilleri ve yarısı halk tarafından seçilecek üyelerden oluşacak 172 kişilik “Karma Anayasa Konvansiyonu” ve cinsiyet eşitliğine dayalı olarak sadece halk tarafından seçilecek üyelerden oluşan 155 kişilik “Anayasa Konvansiyonu”.

Terekemiz şudur: Haz ilkesi, bağımlılığın -hele ki neoliberal risk öznelliği ve ontolojik güvensizlik ahvâlinde- utanç verici olmayan bir içlemi, carî sağlık ideolojisinin (healthism) sultasından firar etmiş bir bedensel duyum, güçlü-zayıf ve bağımlı-bağımsız tasarımlarına dair atıfların gözden geçirildiği bir sıradanlık ve yaralanabilirlik ufku.

Bir ağın içinde yer almakta yadırganacak bir şey yoktur, zira ağ modern hayatın bir gerçeğidir. Sorun Türkiye’de sosyal ağların genellikle kamusal alanın işlevini üstlenmeleri, hatta onun yerini almalarıdır. Böyle bir durumda “genel”e ait olan kamu, özel iletişim öbeklerinin (ağların) derebeylikleri şeklinde parsellenir. Çünkü kamusal alanın farklılığın ifşasını, aleniyeti ve diyalojiyi (sorumluluğu) gerektirmesine karşın, sosyal ağ -pratikte- benzerliği ve bundan kaynaklı emniyeti ifade eder.

Bu hikâyenin nerede başladığı malum, hoşgörü ve dinî hassasiyetlerimizle, bir de mümkünse sağduyu şemsiyesiyle… Alkolün politik seyrini izlerken, Gümrük ve Tekel Bakanlığı’ndan başlayıp, AKP iktidarına ve oradan da AKP iktidarı içindeki birbirini takip ederek ilerleyen alkol savaşlarını izlemek gerek. Ama asıl gereken belki de alkolün hukukunu savunmak!

Daha yüksek getiri arayışı peşinde finansal alternatiflere yönelme eğilimi bütün dünyada yaşanmakla birlikte 2018-2019 krizi ve sonrasında pandemi sırasındaki ekonomik çöküş Türk lirasının bir para birimi olarak güvenilirliğini zedelemiş bulunuyor. Alternatif arayışı ve yüksek getiri vaadi kripto varlıklara olan ilgiyi patlatırken düzenlenmemiş ve kontrol edilmeyen piyasa banker krizlerini hatırlatan dolandırıcılıklara elverişli zemin hazırlıyor.

Organ, onu sınırlayan ve beklendik bir hareketliliğe mahkûm eden bedeninden feragat ederek özgürleşir. Oyun sahası bütüncül simülasyon halinde internet olduğuna ve günümüzün sosyal ve siyasal ilişkiler toplamını siber uzam yönlendirdiğine göre artık biyolojik beden ve organlardan değil, dijital beden ve sayısal verilere dönüşmüş kod olarak organdan söz etmek mümkündür

Avusturyalı sol gruplardan da katılımı olan Zero-Covid bildirisi “kimseyi geride bırakmayarak” diyerek kapsamlı bir dayanışmayı çözüm olarak öneriyor. Bu yayımlanan bildiride önemli bir madde dikkat çekiyor: Büyük şirketler kârlarını artırmaya devam ederken, bu şirketlere pandemi dönemine özel bir vergilendirme yapılması ve kaynağın da dayanışma kanalına aktarılması isteniyor.

Sözleşmenin lafzı ve ruhu gereği, devletlerin iç hukuklarında, iş yaşamında şiddet ve tacizi önleyici tedbirleri toplumsal cinsiyet eşitliğini de temin edecek şekilde geliştirmeleri esas. Bu bağlamda, kapsamlı ve kapsayıcı bir hukuki zemin etkin ve hızlı yargı süreçleriyle tamamlandığında gerçekçi ve somut bir mesafe kaydedilmiş olacaktır.

Bugün 2021’de Sennett’i takiple hiper esnek kapitalizmden ve onun yarattığı süreğen güvensizlik ortamından bahsedebiliriz. Loach’a göre insanların içine düşürüldüğü bu durum bir kaza, bir yanlışlık ya da kapitalizmin çöküşü değil, bu aksine kapitalizmin başarısı ve kapitalizmin tam olarak istediği şeydir: işverenin hiçbir sorumluluk yüklenmek zorunda olmadığı esnek emek düzeni. Filmde tasvir edilen aile sadece İngiltere’de değil, dünyanın herhangi bir yerinde güvencesiz işlere, düzensiz çalışma saatlerine sahip olan, iş ve özel hayatları üzerinde neredeyse hiç kontrolü bulunmayan yüz binlerce insanı temsil ediyor.

Özellikle çalışma boyunca bahsedildiği üzere bu sistemin en başat özelliği, ''hükümet istikrarını'' garanti altına alacak olması. Peki bu sistem bu gayesini nasıl gerçekleştirecek? Bu sorunun cevabı, 288 sayfalık kitabın son beş sayfasında, “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem İçin Yol Haritası” başlığında tartışılıyor. Kitabın geri kalanı, bu son beş sayfaya alıştıra alıştıra giriş yapıyor denilebilir.

Gergin siyasi ortam ve yaşanan olaylardan sonra “ikinci kuşak” Filistinliler dünyanın çeşitli yerlerine göç etmek durumunda kalınca dünya yeni bir göç dalgasına şahit oldu. En yoğun göç, geçmiş aile bağlarının köklendiği ve artık bir düzene girdiği Şili’ye yapıldı. İşte bu noktada CD Palestino, artık Filistinli göçmenlerin Şili’deki hayata tutunmasını ve toplumda kabul görmelerinden çok “davalarını” duyurmanın aracı haline geldi.

Avrupa Süper Ligi yüksek gelirli bir prodüksiyon, bir Hollywood filmi gibiyse de, futbolseverlerin kendi takımlarının maçları bir varoluş şekli olmaya devam edecek. Önümüzdeki yıllarda ASL’nin yalnızca Avrupa dışındaki ülkelere hitap eden, hatta maçlarının büyük bölümünü Doha’da, Abudabi’de, Pekin’de oynayan ucube bir oluşum haline geleceğini düşünen birçok sporsever var. UEFA şu anki tavrında ısrar ederse ne olacağını hep beraber göreceğiz.

Türkiye’nin (yıldızlı!) faşizme temayül ettiği dönemlerin (1945-1949; 1957-1960; 2015+) aynı zamanda muhalefetin de güçlendiği dönemler olduğunu belirtmek gerekiyor. Nitekim CHP’nin iktidarda olduğu ilk faşizm denemesi 1946’da başlayan ve 1950’de iktidara gelecek DP muhalefeti tarafından; DP’nin iktidarda olduğu ikinci faşizm denemesi de yine 1957’den sonra toplumsal muhalefeti bir şekilde kendi etrafında toplamayı başarabilen CHP muhalefeti tarafından dengelenmişti.