Güncel

İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin Sıkıntıları

27 Mart 2021 Cumartesi

Gözde Yılmaz

İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin Sıkıntıları

Zulüm ve haksızlığa karşı İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'ne müracaat edildiğinde istenilen sonuçların alınamayışının ve devletlerin yasal kıskaçlarına mahkûm kalınmasının esas nedeni, bu bildirgenin metafizik saiklarla hareket etmesi ve devletlerin vatandaş olan veya olmayan insanlara dair bu saiklardan doğan yorumlarını olumlaması olmasın?

Britanya’da Sarah Everard Cinayeti: Erkek Şiddeti, Polis Şiddeti ve Kadın Cinayetlerinde Sınıf

26 Mart 2021 Cuma

Ayşe Sargın

Britanya’da Sarah Everard Cinayeti: Erkek Şiddeti, Polis Şiddeti ve Kadın Cinayetlerinde Sınıf

13 Mart Cumartesi günü Clapham Common Parkı’nda düzenlenen Sarah Everard’ı anma amaçlı etkinliğe yoğun katılımın ardında, sadece erkek şiddetine yönelik tepki değil, polis şiddetine yönelik tepki de yatıyor. Everard cinayeti tam da protestolarda polisin müdahale yetkisini daha önce hiç olmadığı kadar genişleten yasa tasarısının Parlamento’da tartışıldığı döneme denk geldi

Dersim Mebusu Ömer Lütfi Fikri’den Kocaeli Milletvekili Ömer Gergerlioğlu’na Parlamenter Hallerimiz ve İnsan Hakları

25 Mart 2021 Perşembe

Hakan Ataman

Dersim Mebusu Ömer Lütfi Fikri’den Kocaeli Milletvekili Ömer Gergerlioğlu’na Parlamenter Hallerimiz ve İnsan Hakları

Politik liderlerin, üstelik “seçilmiş” liderlerin çıkıp “ben üst mahkeme kararlarına, uluslararası sözleşmelere saygı duymuyorum, bu kararlar, sözleşmeler beni bağlamaz, şahsımın kendine münhasır kanunları var” demeye cüret ettiği bir ortamda ne yapılmalıdır? Daha doğrusu ne yapılabilir? Ezberimizdeki yaklaşımlarla bunun üstesinden gelemeyeceğimiz çok açık. Bu nedenle toplumsal hareketler ve politika arasında yeniden ve yeni bir bağ kurulması gerektiğinin önemi bir kez daha tüm ağırlığı ile karşımızda duruyor.

İstanbul Sözleşmesi'nin İptalinin Anayasa'ya Aykırılığı Üzerine

24 Mart 2021 Çarşamba

Levent Köker

İstanbul Sözleşmesi'nin İptalinin Anayasa'ya Aykırılığı Üzerine

Kararın hukuken geçerli olabilmesi, İstanbul Sözleşmesi’nin mahiyeti bakımından da imkânsızdır. İstanbul Sözleşmesi, Anayasa’nın 90. maddesinin son fıkrasında düzenlenen “temel hak ve hürriyetlerle ilgili” bir sözleşmedir. Bu nitelikte bir sözleşmenin sona erdirilmesi, temel haklar ve özgürlüklerle ilgili bir hukukî tasarruftur. Cumhurbaşkanı, Anayasa’nın kendisine verdiği, “yürütmeye ilişkin konularda” CBK çıkarma yetkisini, temel hak ve özgürlükler ile ilgili konularda kullanamaz.

Devlet’in Milletin/İttifakın Bölünmez Bütünlüğünü Bozması Operasyonu Olarak HDP’nin Kapatılması

22 Mart 2021 Pazartesi

Mete Kaan Kaynar

Devlet’in Milletin/İttifakın Bölünmez Bütünlüğünü Bozması Operasyonu Olarak HDP’nin Kapatılması

Sorun artık Kürt siyasetinin diğer partilere, müesses nizama müştak olmaktan çıkmasıyla alakalıdır. %10 barajı sadece büyüyü bozmuştur. 2015’ten sonra müesses nizam, baraj sorununu “aşmış” bir HDP’nin sadece parlamento denkleminde değil, siyasal denklemde de “aktif”, “bağımsız” ve “oyun kurucu” olarak rol almasına tepki gösteriyor.

Elli Beş Yıl sonra Cahiers pour l’Analyse (II): Maksimum Formelizm

21 Mart 2021 Pazar

Ege Çoban

Elli Beş Yıl sonra Cahiers pour l’Analyse (II): Maksimum Formelizm

O dönem herkes gibi Althusser de ortaya çıkan yeni bilimlerin getirileriyle ilgileniyordu. Ama onun için temel mesele bu bilimlerin Marksizm için ne teşkil edeceğiydi, zira bir sürü cepheden Marksist düşüncenin anakronikleştiğine dair sesler çıkıyordu. Althusser için Marksizm’in bilimselliği bir tartışma konusu olmamalıydı, dolayısıyla gereken manevra onu zamanın ruhuna uygun bir şekilde net bir formelizme dönüştürmekten geçiyordu.

İstanbul Sözleşmesi Neden Yaşatır? Çünkü…

20 Mart 2021 Cumartesi

Işıl Kurnaz

İstanbul Sözleşmesi Neden Yaşatır? Çünkü…

İstanbul Sözleşmesi yaşatır, çünkü İstanbul Sözleşmesi bugüne kadar bu ülkede uygulandı. Koruyucu ve önleyici tedbirlerle kadınlar ve çocuklar korundu. Anayasa Mahkemesi İstanbul Sözleşmesi’ni dayanak olarak gösterdi ve Sözleşme’nin, şiddet mağdurunu etkin biçimde korumaya ve Kanun'un amacını gerçekleştirmeye yönelik olduğunu söyledi birçok davada. Bu Sözleşme ile ilk kez psikolojik şiddet ve ekonomik şiddet de erkek şiddeti olarak tanındı.

Atatürk ve Rousseau: Levent Köker'e Cevap

20 Mart 2021 Cumartesi

Zafer Toprak

Atatürk ve Rousseau: Levent Köker'e Cevap

Levent Köker’i yanılgıya düşüren husus bir paragrafı metnin bütününden ayırarak yorumlama çabası olsa gerek... Oysa metin bir bütün... Ve kuvvetler birliği ve kuvvetler ayrılığının tartışıldığı bir metin değil... Atatürk konuşmasında baştan sona güçler birliğinden yana… Metinde güçler ayrılığından bir kez söz ediliyor ve bunun bir aldatmaca olduğu söyleniyor. Şöyle diyor Atatürk: “Fakat milleti aldatmak için de bir kuvve-i teşriiye ve yine o kuvve-i icraiye ve kuvve-i müstebidenin tesirini tahfif için bir kuvvet daha. Kuvve-i adliye!”

19 Mart 2021 Cuma

Göze Orhon

Klavye

Kâh kadın ya da LGBTİ+ oldukları için, kâh Kürt ya da Ermeni oldukları için, kâh sadece AKP’ye oy vermedikleri ya da AKP politikalarını onaylamadıkları için, ötekileştirilmiş, itilmiş kakılmış, özgürlükleri hoyrat biçimde sınırlanmış, otoriter bir daralmanın karşı konulmaz biçimde parlattığı demokrasi idealine -bambaşka rabıtalarla da olsa- inanmaktan geri durmamış bir kuşak. Siyasal iktidar ve onun her alana sirayet etmiş baskısı onlara siyasetin de, toplumsal mücadelenin de bir ittifaklar ve uzlaşımlar meselesi olduğunu çoktan öğretmiş görünüyor.

18 Mart 2021 Perşembe

Özgür Taburoğlu

Mor Coğrafyanın Kaderi

HDP’nin bir ağacın köklerini temsil eden iki açık elin mor rengini kullanmak seçim sonuçlarında makul bir tercih olsa da, risk haritasında da aynı rengi görmek HDP, Kürt coğrafyası ve mor rengin alakaları üzerine düşünmeye zorluyor bizleri. Zaten harita ortaya çıktığı anda bu koşutluk birçok kişi tarafından çoğu sarkastik ifadelerle belirlendi; sosyal medyada viral bir malzeme oldu.

16 Mart 2021 Salı

Bülent Aksoy

İlhan Mimaroğlu Belgeseli

Caz Sanatı (1958) adlı kitabı Türkçede caz üstüne yazılmış ilk kitaptır. Cazın o zamana kadarki tarihini, musikişinaslarını tanıtan, bu yeni sanatın özel terimlerini açıklayan bu eserin her şeyden önce tarihî bir değeri vardır. Mimaroğlu'nun bu kitapta cazı "uluslararası bir sanat musikisi" olarak tanımlaması çok önemlidir. Çünkü 1950'lerde bile hâlâ küçük bir çevrede tanınmış bir sanattı caz. Caz denince pek çok kimsenin aklına popüler musiki türlerinden biri gelirdi.

Çevrimiçi Ders İçeriğinin Kaydedilmesi, Pandora’nın Kutusunu Açmaktır

15 Mart 2021 Pazartesi

İbrahim Beyazoğlu

Çevrimiçi Ders İçeriğinin Kaydedilmesi, Pandora’nın Kutusunu Açmaktır

Derste öğretmenin rızası olmadan ses ve görüntü kaydı almak özel hayatın gizliliği ihlali sayılıp suç unsuru oluşturur mu? Derste “gafil avlanmak” kişilerin özel hayatlarının ihlali kapsamına girer mi? Bu soruları sormak bile, durumun vahameti hakkında kuvvetli bağlamsal deliller sunmaz mı? En azından bu kaygı etik bir tartışma konusu olarak sorunsallaştırılabilir.

14 Mart 2021 Pazar

Tanıl Bora (Söyleşi)

"Pratikten Başını Kaldırdıkça..."

Canan Özcan Eliaçık'la Hikmet Kıvılcımlı'yla İlgili Çalışması Üzerine

Kıvılcımlı’nın Michelet ile ilgili düşüncelerini çok önemsiyorum çünkü orada kendisini de aslında tarihçi olarak gördüğünü anlıyoruz ve tarih yöntemi üzerine söyleyecek çok şeyi var. Michelet ve toplumsal tarih anlayışı ilişkisinden yola çıkarak Kıvılcımlı’nın aslında toplumsal tarih yöntemini Türkiye tarihyazımında benimseyen erken dönem isimlerden biri olduğunu söylemek mümkün hale gelebilir. Bu akademik olarak incelenmesi gereken bir konu bence.

Gitmek mi, Kaçmak mı? Kıbrıs’ın Kuzeyinde “Melankolik Göç”

13 Mart 2021 Cumartesi

Kemal Yücekayalar

Gitmek mi, Kaçmak mı? Kıbrıs’ın Kuzeyinde “Melankolik Göç”

Kaçmak bu nedenle bir yurt arayışıdır. Bulunduğu yere giderek yabancılaşan insan “kaçıp” gider yurdundan, “eğer öyle bir şey” artık var ise. Son kertede yurt anılar biriktirebildiği, arkadaşlıklar edindiği, “güzel” olanı, “kötü” olanı hatırlayabildiği ve güzel ile kötüyü biriktirebildiği yerdir. Schlink’in melankolik bakış açısına göre “anıların” artık yaşanmadığı bulanık bir zamandır; ne vardır ne de yok.

12 Mart 2021 Cuma

Kadir Dede

Yalnız Zekeriya

Zekeriya, Sabiha’nın gittiği bir dünyada kalan olarak Sertelleri değil, yalnız Zekeriya’yı anlatmaya niyetleniyor. Ancak yasın etkisi ile bunu gerçekleştirme biçimi çok sağlıklı olamıyor. Öyle ki anıların okuyucusu olarak değil bizler, kızları Yıldız Sertel bile babasının ölümü karşılaşama biçimini garipsiyor. Bir kutu içine kapanmış olarak betimlediği babasının Sabiha’nın vefatını hafife aldığını düşünüyor.

11 Mart 2021 Perşembe

Gözde Yılmaz

Kadının “Örselenmesi” Meselesi

Mağdurun hakları “nasıl” korunacak sorusunun cevabı, “kendilerini yalnız hissetmemeleri için psikolojik destek sunularak”tır. Bu tavır, kadına şiddeti mümkün kılan kültürel kodları değiştirmek için adım atmayan, şiddet döngüsünü bütüncül bir yaklaşımla ele almayan ve var olan toplumsal “normalleri” kabul ederek yoluna devam eden yaklaşımın bir tezahürüdür.

Türkiye’de Siyah Karşıtı Irkçılığa Dair Bazı Düşünceler

9 Mart 2021 Salı

Ezgi Erol

Türkiye’de Siyah Karşıtı Irkçılığa Dair Bazı Düşünceler

Evlat edinme sistemini ele alan çalışmalarda belirtilen Siyah kişilerin bakım ve ev işlerinde çalıştırılması Türk sinemasının Yeşilçam dönemine de yansımıştır. Sinemada Afro-Türklerin “Arap Bacı” veya “Arap Dadı” olarak temsil edildiği pek çok örnek var. Afro-Türk Dursine Şirin bu rolleri üstlenen oyunculardan biridir. Kitabı sinema ve tiyatroya uyarlanan Türk çocuk masalı Keloğlan'da da “Arap Bacı” karakterini görürüz.

7 Mart 2021 Pazar

Adnan Ekşigil

Yeni Bir Midnight Express Yolda mı?

Ufuktaki yaptırım ve kısıtlamalara bakılırsa, özellikle ABD’deki yönetim değişikliğinin ardından Türkiye’yi zorlu günler bekliyor. Öyle görünüyor ki Türkiye toplumu, gerek uzun yıllardır çözümsüz kalan problemler için, gerek iktidarın yok yere yarattığı türlü ilave sorunlar için ağır bedeller ödeyecek. Bu bedellerin mali boyutu ürkütücü, fakat iş sadece mali boyutla kalsa iyi. Kültürel alanda aniden ortaya çıkacak kötü sürprizler, mali hasarlar kadar yıkıcı olabilir.

Conte’den Draghi’ye: İtalya’daki Hükümet Değişiklikleri Üzerine

5 Mart 2021 Cuma

Sevgi Doğan

Conte’den Draghi’ye: İtalya’daki Hükümet Değişiklikleri Üzerine

Herkesin merak ettiği sorulardan biri, Mario Draghi’nin hem ulusal düzeyde -kendi evinde- hem Avrupa sahnesinde nasıl çalışacağına ilişkin. Draghi hükümeti Avrupa’daki ilk teknokrat popülist hükümet olarak adlandırılıyor. Bu şu anlama geliyor: iş dünyası ve akademi dünyasından uzmanların oluşturduğu bir teknokratlar grubu ile popülist partilerden gelen grubun bir karşımı.

3 Mart 2021 Çarşamba

Kenan Göçer

Dostluk ve Tıp

Dostlar birbirleri için veya birbirleri sayesinde yaratıcıdır. Bu anlamda birbirlerinin güneşidir ve birbirlerini gölgede bırakmazlar. Denge, ancak birbirlerinin lehine olması durumunda bozulabilir. Fakat dostluk ilişkisi dışında insanlar arası ilişkide denge birbirlerinin aleyhine olacak şekilde kurgulanmıştır. Bütün adalet ve hukuk sistemleri, bu dengeyi ölüm ile özgür olmak arasında kaldırılabilir bir seviyede tutmayı amaçlar.

Kolombiya Barış Sürecinde Son Durum: Sürdürülebilir Barışa Ulaşmak Mümkün mü?

1 Mart 2021 Pazartesi

Elly Harrowell (Söyleşi), Bahar Başer (Söyleşi)

Kolombiya Barış Sürecinde Son Durum: Sürdürülebilir Barışa Ulaşmak Mümkün mü?

Dr. Egoitz Gago Anton ile Söyleşi

Gerçekten uzun soluklu barış inşa edecek bir senaryoya ulaşmak için Kolombiya'nın birkaç yapısal değişikliğe uğraması gerekiyor. Temel sorun, ülkedeki geleneksel güç ilişkilerinin dağılması ve bu da siyasetin modernleşmesi ve servetin yeniden dağıtılması anlamına geliyor. Kolombiya ekonomisi ve toplumu, İspanyol sömürgecilerinin torunları olan “criollo” ailelerinden gelen yönetici bir elit tarafından yönetiliyor.

28 Şubat 2021 Pazar

Elifsena Biroğlu

Sahibinden Satılık Tarih

Hafızayı satabilir miyiz gerçekten? Dünyasını kendi inanışına göre kuran insanların dua evlerini satabilir miyiz? Peki, kültür ve hafıza mekânları ikinci el sitelere düşmeden önce önlem alınabilir mi? Halbuki kendisine bu toprağın kültür koruyucusu sıfatını yakıştıran her türlü otoritenin, büyük kudreti ile -tıpkı yüzyıllar önce yaptığı gibi- bu yapıları onarıp yeniden topluma katması gayet olasıydı.

Makbul Akademisyen Olmayı Reddetmek Üzerine

26 Şubat 2021 Cuma

Ilgın Tamer

Makbul Akademisyen Olmayı Reddetmek Üzerine

Özgürlük ve hak mücadelesi veren bir akademisyenin gerçek yok oluşu üretmeyi, yazmayı ve aslen düşünmeyi bırakmasıyla gerçekleşebileceğinden ihraç edilse de, yurtdışına sürülse de, işsiz bırakılsa da, sivil ölüme terk edilse de, sürgün olsa da kararlılıkları ve direnişleriyle bulundukları yerlerde hâlâ yazmaya, üretmeye, paylaşmaya, hatta yoktan var etmeye devam ediyorlar.

Yeni Anayasa Tartışmaları: Araçsallaşma, Önlem ve Çoğunlukçuluk

25 Şubat 2021 Perşembe

Umutcan Tarcan

Yeni Anayasa Tartışmaları: Araçsallaşma, Önlem ve Çoğunlukçuluk

Erdoğan, tıpkı 2017’deki değişikliği bir “yönetim reformu” olarak andığı gibi, şimdi de “herkesin katkı sunduğu bir anayasa” vaadi ile mevcut rejimdeki bozuklukları bir çoğulculuk illüzyonunun ardına gizlemeye çalışıyor. Bunun için, bir yandan henüz ikame edilememiş “normlarda” gömülü olan referandum ve parlamento gibi süjeleri bu illüzyonun kaynakları olarak ortaya atarken, diğer yandan da iktidar blokunun alelade bir refleks haline getirdiği “önlem” mekanizmalarını ve ürettiği hegemonik söylemleri devreye sokuyor.