Güncel

“Edebiyatta Feminist Söz: Akıldan Kalbe Yazmak”

22 Aralık 2020 Salı

Onur Bütün

“Edebiyatta Feminist Söz: Akıldan Kalbe Yazmak”

Feminizm cildinde Osmanlı Dönemi ilk kadın romancısı Zafer Hanım’la başlayan kronolojik süreç, günümüz edebiyatından Pelin Buzluk, Hatice Meryem, Aslı Erdoğan ve Şebnem İşigüzel’in metinleri üzerine bir incelemeyle, feminist edebiyat eleştirisinin temsili açısından bir galeri niteliği taşıyor. Bölümün makale yazarları ise Senem Timuroğlu, Beyhan Uygun Temiz, Tülin Ural, Ürün Şen Sönmez, Sibel Kor, Hülya Bulut ve Didem Ardalı Büyükarman’dan oluşuyor.

Patriyarka, Otokrasi ve İstanbul Sözleşmesi

21 Aralık 2020 Pazartesi

Seda Demiralp

Patriyarka, Otokrasi ve İstanbul Sözleşmesi

Başta bir koalisyon olarak ortaya çıkan, fakat 2010 sonrası bir yaprak dökümü yaşamaya başlayan ve zaman içinde farklı ortaklarını kaybeden iktidar bugün artık çok zayıfladı. Şimdi ise son kalesini, yani muhafazakâr ve ataerkil çekirdek seçmenini İstanbul Sözleşmesi’nden çıkmak gibi bir jestle memnun etmek istermiş gibi görünüyor. Bu hamle de kadınlar için çemberi daraltıyor.

“Partilerde Oligarşik Diyebileceğimiz Yapılar Ortaya Çıkıyor”

20 Aralık 2020 Pazar

Aybars Yanık (Söyleşi), Tanıl Bora (Söyleşi)

“Partilerde Oligarşik Diyebileceğimiz Yapılar Ortaya Çıkıyor”

Hürriyet Partisi'nin Kuruluş Yıldönümü Vesilesiyle Ertuğrul Günay’la “Bir ‘Hürriyet’ Hikâyesi” Kitabı Üzerine Söyleşi

Fikir yerine kişiler öne geçmeye, baskın olmaya başlayınca hareket parti değil, hizip, tarikat benzeri arkaik yapılara dönüşüyor. Lider dışındaki kişiler önemlerini, etkilerini yitiriyor; tek adam kültü oluşmaya başlıyor. Partilerde, -monarşik değilse bile- en azından oligarşik diyebileceğimiz yapılar ortaya çıkıyor. Bu yönetim tarzı siyaseti tıkayan bir etki yapıyor, arayışı, hele sorgulamayı imkânsız hale getiriyor, aklı köreltiyor.

Üzüm Vermeyen Asma: İdil’den Göçen Diaspora Süryanileri

19 Aralık 2020 Cumartesi

Su Erol

Üzüm Vermeyen Asma: İdil’den Göçen Diaspora Süryanileri

Yönetmenliğini öğretim görevlisi Hakan Aytekin’in, araştırmacılığını Süryani aktivist Özcan Geçer’in yaptığı EnstANtane (2020) adlı belgesel film, Süryanilerin Avrupa ülkelerine göç sonrası geride bıraktıkları memleketleri ile kurdukları bağın duygusal ve sosyolojik niteliğine odaklanıyor. Hakan Aytekin Süryanileri yakından tanıyan deneyimli bir görsel belgeleyici.

Bir Kavram Laboratuvarı Olarak Kadir Şeker Olayı

18 Aralık 2020 Cuma

Göksun Gökçe Göndermez

Bir Kavram Laboratuvarı Olarak Kadir Şeker Olayı

Kadir Şeker’in beraatına sadece “kadına yönelik şiddet” bağlamında hükmeden ve bunun sorgulanmasını kesin bir dille reddeden dijital kamuoyu, şiddete uğrayan kadının kendisini sorgulamakta en ufak sakınca görmedi. Bunu sayısız farklı şekilde okuyabiliriz. Kendisine sistematik şiddet uygulayan eşlerini öldüren kadınlar, yani şiddete doğrudan maruz kalanlar, erkeklerden Kadir Şeker kadar destek görmüş müydü örneğin?

17 Aralık 2020 Perşembe

Osman Elbek

Covid-19 Aşıları

Aşılar arasında en düşük ücretin Oxford-AstraZeneca aşısında olduğu (3 dolar), CoronaVac ve Moderna aşılarının ise en yüksek fiyata sahip olduğu açıklanmıştır. Fiyat politikasında aşı şirketlerinin kazanç isteği belirleyicidir. Oxford Üniversitesi’nin, aşı konusunda AstraZeneca ile salgın boyunca sadece maliyetleri karşılama temelli yaptığı anlaşma fiyat üzerinde belirleyici olmuştur. Bu noktada üniversitelerin kamu yararını öncelemek açısından ne kadar önemli olduğu da görülmüştür.

CHP’nin İkinci Yüzyıla Çağrı Beyannamesi'ne Dair Notlar

16 Aralık 2020 Çarşamba

Bayram Koca

CHP’nin İkinci Yüzyıla Çağrı Beyannamesi'ne Dair Notlar

İkinci Yüzyıla Çağrı Beyannamesi’nin başarılı olabilmesinin önündeki en büyük engelin CHP’nin kendi içindeki ideolojik salınımı olduğu öne sürülebilir. Partinin farklı hiziplerinden gelen sesler, demokratik çoğulculuktan ziyade ideolojik müphemliğe yol açabiliyor ve böylece partinin söylemi halk nezdinde inandırıcılığını yitirebiliyor. Kılıçdaroğlu’nun CHP’nin başına geçmesiyle birlikte Baykal CHP’siyle farklılaşma olmuş ancak bu farklılaşma, kopuş yarat(a)mamıştır.

15 Aralık 2020 Salı

David Graeber

Armağan Et!

Armağan etmek fikri ile ilgili, bizim toplumumuz için bile garip bir şeyler yok mu ortada? Neden bir arkadaşımız bize bir armağan verdiğinde (bir içki, akşam yemeği daveti, bir iltifat) kendimizi karşılık vermek zorunda hissediyoruz? Neden cömertliğin alıcı tarafı bir şekilde karşılığını veremediğinde kendini küçülmüş hissediyor? Bütün bu duygular bizim toplumumuzda hiçe sayılırken, bir diğerinde iktisadi sistemin başat temeli olan evrensel duygular değil mi?

Eser ve Yazar Birbirinden Ne Kadar Sorumludur?

14 Aralık 2020 Pazartesi

Ahmet İlhan

Eser ve Yazar Birbirinden Ne Kadar Sorumludur?

Bir edebî eser salt estetik ölçülerle de, sadece soyut bir fikrî varlık olarak da ele alınamaz ve yazar da ürünüyle ilgili tüm eleştirilere karşı, sıradan insanların tabi olduğu ahlâki sınırlamalardan tümüyle muaf edilerek bağışıklık kazanmış bir pozisyonda tutulamaz. George Orwell, sanatçının sanatsal bağışıklığını reddetme fikrini S. Dali üzerinden dile getirir.

Meşrulaştırma Söylemi Olarak “Eril Faillik”

13 Aralık 2020 Pazar

Gözde Yılmaz

Meşrulaştırma Söylemi Olarak “Eril Faillik”

Amacı suçu saptırmak olan böyle bir gölge kavramın, Özgür Taburoğlu gibi kavramı kabul ederek Jung üzerinden bir animus arketipi olarak okunmasına katılmıyorum. Fikrimce ''eril faillik'' söylemi Toptaş tarafından, suçunu meşrulaştırma amacı ile ''yaratılmıştır'' ve bir kavram okuması yapılacaksa, bu kavramın beslendiği arketipler yerine, böyle bir kavramın neden üretilmeye ihtiyaç duyulduğu tartışılmalıdır.

Tacizin Saklı Biçimleri: “The Assistant” Filmi Üzerine

12 Aralık 2020 Cumartesi

Özgür Taburoğlu

Tacizin Saklı Biçimleri: “The Assistant” Filmi Üzerine

Bir bardağın içini çeşitli renkler ve kıvamlarda sıvılarla doldurmak gibi, animus geometrisine sahip bir arketip de eril failin gün içerisinde dahil olduğu karşılaşmalara göre farklı biçimler alabilir; kendisiyle bağdaşık şiddet, taciz, mobbing çeşitlerinden birisine dönüşebilir. Belirgin fiziksel şiddet ile sinizm, görmezden gelme, kayıtsızlık gibi görünümler alabilir.

11 Aralık 2020 Cuma

Gülşah Pilpil Yöney

Tanrıların En İnsanı, Maradona

Ülke içindeki toplumsal kesimleri eşitleyen futbol, dünya kupalarında ülkeler arası tarihî hesaplaşmalara imkân sağlamıştır. Kendini asırlardır egemen ülkelerin gözüyle görüp aşağılamaya alışmış toplumlar için dünyadaki varlığını yeniden konumlandırma fırsatı sunmuştur. Milyonlarca Arjantinli, Maradona’nın 86 Dünya Kupası’nda İngiltere’ye attığı iki golle uluslararası arenada tarihî bir zafer kazanmıştır.

9 Aralık 2020 Çarşamba

Elif Bengüsu Arık

Aşı Karşıtlığı: Taktiksel Bir Okuma

Aşı karşıtlığının önümüzdeki günlerde sönümlenebilmesinin tek yolu bütüncül bir sağlık hizmeti alma konusunda ortaklaşmaktan geçiyor. Hastane kapasitelerin dolduğu ve koronavirüsle alakalı olarak ücretsiz bir sağlık hizmetine ulaşımının söz konusu olmadığı düşünülecek olduğunda, bireylerin endişelerini aşı karşısındaki tereddütlerle ifade etmesi kaçınılmaz olmuştur.

Metropolitan Türbülans: Yerel Seçimlerden Bugüne Tıkanan Muhafazakâr Siyaset

7 Aralık 2020 Pazartesi

İrfan Özet

Metropolitan Türbülans: Yerel Seçimlerden Bugüne Tıkanan Muhafazakâr Siyaset

Yerel seçimlerin gösterdiği simgesel harita, 21. yüzyılın ilk yıllarından itibaren Türk siyasetinin hegemonik aktörü halindeki muhafazakâr siyasete dönük hayli anlamlı mesajlar içeriyor. Aynı zamanda son dönem Türk siyasetine hakim birçok ezberin bozulduğunu resmediyor. Bunların başında ise, 2013 Gezi Olayları’ndan itibaren muhafazakâr elitlerin siyasal arenada sıklıkla müracat ettikleri kutuplaşma cereyanı geliyor.

5 Aralık 2020 Cumartesi

Ahmet İlhan

Behçet Çelik ve Soluk(Suz) Bir An

Modernizmle birlikte romanın anlatımında insan gerçekliğini aracısız vermek amacıyla yeni bir teknik olarak kullanılmaya başlanan bilinç akışının Çelik tarafından yeni ve farklı bir sürümle güncellendiğini söyleyebiliriz. Bilinç akışı anlatı tekniğini, bütün kahramanlarının serimlenişlerinde kullanılmayışının, hepsinin başkarakterin bilinçaltına dahil edilişinin, hem tekniğin yeni sunumu açısından hem de ana temanın anlamsal kodları açısından yaratıcı bir işlevi olduğunu görüyoruz.

"Gerçek" Türkçe Rap’in Peşinde: Altkültürel Otantikliğin Ticarileşen Yüzü

4 Aralık 2020 Cuma

Mert Gürbüz

"Gerçek" Türkçe Rap’in Peşinde: Altkültürel Otantikliğin Ticarileşen Yüzü

Ünlüönen’in ortaya attığı mesele yalnızca bir Ezhel meselesi değil veya Güçlü’nün iddia ettiği üzere olayın öznesi Killa Hakan olsa, bu tartışma daha verimli hale gelemez. Yazının girişinde metodolojik bireycilik olarak kastettiğim, olayın tam da bu şekilde kişilere indirgenerek yorumlanması. Halbuki, bu meseleyi eşelerken kapitalizmin önünü açtığı ticarileşmenin ne tür çelişkili öznellikler yarattığını anlamak gerekiyor.

2 Aralık 2020 Çarşamba

Emre Özçelik

Erdoğan ve Muhalefet

Türkiye’de muhalefet, Erdoğan’ın ve AKP’nin yapılacak ilk seçimde iktidardan düşeceğine neredeyse kesin gözüyle bakmaya başladı. Neden? Erdoğan’ın yapılacak ilk seçimde, üst üste binmiş krizleri “gereğince” aşamayıp iktidardan düşmesi elbette olasıdır; ama bunu bir olasılık olarak ele almak yerine, buna neredeyse kaçınılmaz bir kesinlik atfetmek, sosyal-bilimsel düşünce sistemiyle bağdaşmayan bir “hüsnükuruntu” (wishful thinking) izlenimi uyandırıyor.

Astroloji Uygulamaları Neden Yükselişe Geçti?

30 Kasım 2020 Pazartesi

Tuğba Gökduman

Astroloji Uygulamaları Neden Yükselişe Geçti?

Pattern gibi, modern bireyin endişelerini ve belirsizlik korkularını yatıştırmayı hedefleyen uygulamalar, sosyolog Eva Illouz’un advice literature (tavsiye edebiyatı) ya da self-help literature (kişisel gelişim kitapları) hakkındaki incelemeleri ışığında ele alınabilir. 1920’lerden itibaren psikolojinin “popülerleşmesi”, tavsiye edebiyatını yükselen bir kültürel endüstri ve duygusal normların standartlaştırılması için bir araç haline getirdi.

Yeni Başlayanlar için Felsefe: “Babamın Defterleri”

29 Kasım 2020 Pazar

Gözde Yılmaz (Söyleşi)

Yeni Başlayanlar için Felsefe: “Babamın Defterleri”

Yılmaz Murat Bilican ile Söyleşi

Şöyle bir düşünelim, dağdaki çoban da dahil olmak üzere, en geniş kesimlerin, kendi yaşadıkları toplum ve kendi gelecekleri hakkında bilinçli karar vermeleri en çok kimleri rahatsız eder? Herkes için daha yaşanır bir toplum, toplumlar oluşturmanın siyaset yapmaktan, daha çok siyaset yapmaktan (bunu derken en geniş kesimlerin konuya duyarlılıkla katılmalarını, söz söylemelerini, belirleyici olmalarını kastediyorum) başka bir yolu olduğunu düşünmüyorum.

28 Kasım 2020 Cumartesi

Zeynep Sever

Bir Başkadır’da Evin Temsili

Dizide sık kullanılan mekânlar karakterlerin hem sığınağı hem kaçmak istedikleri yer haline gelen evleridir. Özellikle ana karakterlerin kendi aileleriyle konuşmalarını, tartışmalarını genel olarak bu evlerde seyrederiz. İstanbul’un merkezine yakın ya da uzak konumlarda yer alan bu evler karakterlerin mahremini gördüğümüz, onları daha yakından tanıdığımız mekânlardır.

27 Kasım 2020 Cuma

Sinem Demirel

Boş veya Dolu Olmak Üzerine

Güçlü, rap müziğin savunuculuğunu yaparken “rap’in içini boşaltan” birtakım rapçilerin varlığını vurguluyor. Rap’in içini boşaltmak ne demek? Veya içi dolu rap nedir? Güçlü’nün aklından geçenleri okuyamam elbette fakat varsayımda bulunacaksam “içi dolu” rap, son cümlesinde belirttiği üzere “toplumsal ve protest bir hareket”tir.

25 Kasım 2020 Çarşamba

Kenan Göçer

Dostluk, Yol ve Yürüme

Yürüyüşçü kendine hâkim olmaya çalışmaz, çünkü kendinin bir yapılandırma olduğunun yürüdükçe farkına varır. Kendiliklerinden soyunması toplumsalın yapılandırmasından arınması anlamına gelecektir. Yürüyüş, kendiliği istiklâline kavuşturur. Bu kavuşturma ne yönetilebilir ne de planlanabilir. Eğer planlanır ya da yönetilirse yürüyüş spora dönüşür.

Politik Tiksinti: Kutuplaşmaya Karşı Kökensel Bir Refleks

23 Kasım 2020 Pazartesi

Şahap Eraslan

Politik Tiksinti: Kutuplaşmaya Karşı Kökensel Bir Refleks

Politik tiksinmenin belki en yıkıcı sonucu artık ortak bir doğruya inanmayan, kutuplaşmış toplumsal grupların birbirinden tiksinir olması. Üstelik tiksinme üzerine çalışan psikanalistlerin “kontaminierung” olarak adlandırdığı durum nedeniyle, yani tiksinilen nesne ile iletişim kesilse dahi tiksintinin dindirilememesi yüzünden, bu toplumsal kutuplar katılaşıyor.

21 Kasım 2020 Cumartesi

Bartu Şanlı

"Delibo"ya Dair

Her türlü yapının öncelikle sınıfsal içeriğine dikkat kesilen Delibo, karşısına aldığı sermaye sahibi ve zengin doğan -olan değil- insanları da, yanına alegorik tamlamalarla çağırdığı gayrimüslim halkları da verili bir halde sunmaz. Şimdide anlattığı bütün toplumsal bireyler, geçmişte de vardır.