Güncel

15 Haziran 2022 Çarşamba

Gözde Yılmaz

Halkın toplumsal acılarının ve travmalarının sadece ekonomi politikaları dolayısıyla oluşan kısmına değil, Kürtlük, Alevilik, Ermenilik gibi etnik ve dinî kimlikler yahut cinsel kimlikler dolayısıyla dışlanmasının, asimile edilmesinin de dahil olduğu tanınma politikalarına da eğilmesi; insanlara, ''travmalarınızı, acılarınızı tanıyoruz'' denilmesi gerekiyor. Faillerin, mağdurları ahlâki muhatap olarak tanımasının yollarının açılmasından bahsediyorum.

13 Haziran 2022 Pazartesi

Branko Milanović

Ya Putin’in Gerçek Hedefleri Farklıysa?

Rusya 1917'den önce Batı'yı yakalayamadı; daha sonra Finlandiya, Polonya ve diğerlerine düpedüz bağımsızlık vererek ve ondan sonra, nihai olarak 1992'de ülkenin parçalanmasına götüren ulusların eşitliğini ve herkes için kendi kaderini tayin hakkını ilan ederek, Rusya’yı küçülten aşırı Batılılaşma öğretisini benimsedi. Daha sonra, yine Batı'dan ithal edilen ve sonuçları nüfusun dramatik bir şekilde yoksullaşması, artan ölüm oranları, intiharlar ve milyonlarca Rus yurttaşı tarafından yaratılan zenginliğin şaşırtıcı şekilde çalınması olan liberalizmi benimsedi.

10 Haziran 2022 Cuma

Taçlı Yazıcıoğlu

TikTok Ex Machina (II)

Gördüğümüzün aslında gördüklerimizden ibaret olmadığını kültürel ve toplumsal olarak kestirebiliyorduk ama iş tüm boyutlarıyla kavrayamadığımız şu insandan çok makine olan TikTok’a dayandığında, gelişmeleri takip etmemiz alışmamızdan daha da zor olacak. İnsanın baştan reddettiği “yanılsamalar”a takılmayan, hatta takmayan, neyi sevdiğimizi ya da seveceğimizi deneyip yanılarak bulan, evrim teorisini ve biyolojimizi bilip de çalışan bir makine.

9 Haziran 2022 Perşembe

Taçlı Yazıcıoğlu

TikTok Ex Machina (I)

Oyun ve performans özgürlüğünün popülariteyle birleşmesinin dayanılmaz çekiciliği kısa zamanda kendini gösterdi ve farklı alanlara sirayet etmeye başladı. TikTok algoritması çoğu kişinin birkaç yıl sonra farkına vardığı bu eğilimi, tabii ki en baştan keşfetmişti. İlgili ve o an için ilgisiz görünen birçok videoyu ardı arkası kesilmeksizin bir diğerine ekleyerek, bilgisayar oyunlarındaki o akıcılığın farklı bir türlüsü sağlayarak bağımlılık yaratmayı bile becerdi.

8 Haziran 2022 Çarşamba

Ahmet İlhan

Cinsiyetçi Dilin Üretimi Olarak Şiddet

Dilin, dünyanın içinde yönetilebilir bir varlık olarak icat ve keşfi, onun insanlık tarihi boyunca bir iktidar aracı olarak gücünü tahkim etmiş, işlevini yüceltmiştir. Anlamlar kelimelere dönüşürken dil, dünyevi söylemin sözlü dışsallaşmasının olanaklılığını yaratmış ve tanzim etmiştir. Erkek egemenin, insan yaşamının ve doğanın üzerinde hüküm sürme gayreti, onun, bütün bir insanlık algısını yapılandırma, yönetme, ele geçirme, yönlendirme çabası içinde olmasını gerektirmiştir.

"Birlikte Değiştireceğiz" Konferansı ve Değişim Umudu

6 Haziran 2022 Pazartesi

Didem Göçer

"Birlikte Değiştireceğiz" Konferansı ve Değişim Umudu

Yirmiden fazla kurum temsilcisinin konuşması ile yaklaşık beş saat süren toplantı, belki de kurulacak uzun dönemli işbirlikleri için şimdiden bir umut yaratmış durumda. İçinden geçtiğimiz ve hiçbirimizin olağan sayamayacağı bu dönemi seçimde sonlandırabilmek için hâlâ vaktimiz var.

4 Haziran 2022 Cumartesi

Gözde Yılmaz (Söyleşi)

Karanlık Zamanlarda Kardeşlik Söylemi

Psikanalist Şahap Eraslan ile Söyleşi

Fransız Devrimi’nde kardeşlik söylemi ilkin, ilerici ve devrimci bir söylemdi. Kral ve soylular kendilerini, halk ve Tanrı arasında bir yerde görüyorlardı ve kardeşlik söylemi, onları bizim hizamıza çekti. Fakat dediğim üzere, sonu iç açıcı olmadı. Kardeşlik ilişkiden doğar, otorite yasalarla kardeşlik yaratamaz. Yugoslavya’da, Sovyetler’de birbirlerine kardeşim diye seslenenlerin çoğu, düzen yıkıldığında birbirlerini öldürmeye başladılar.

"Ne Yapıyoruz'dan Daha Önemlisi, Nasıl Yapıyoruz..."

31 Mayıs 2022 Salı

Tanıl Bora (Söyleşi)

"Ne Yapıyoruz'dan Daha Önemlisi, Nasıl Yapıyoruz..."

20. Yılında Anadolu Kültür ve Osman Kavala - Asena Günal ve Övgü Gökçe Yaşa ile Söyleşi

Sivil toplum alanına girişi 1999 depremi ardından önayak olduğu dayanışma faaliyetleriyle başlayan Osman Bey, aciliyet dayatan durumlara çok duyarlıdır. 2011 Van depreminden sonra çocuklarla yapılan fotoğraf atölyesi, Ezidi mülteci çocukların eğitimlerinin kesintiye uğramamasına yönelik çalışmalar ve Suriyeli mülteci çocuklar için hazırlanan çift dilli kitaplar hep onun fikri.

Kimlik Politikalarının Faydası ve Faydasızlığı

2 Haziran 2022 Perşembe

Rebecca Tuhus-Dubrow (Söyleşi)

Kimlik Politikalarının Faydası ve Faydasızlığı

Olúfẹ́mi O. Táíwò ile Akademi, Elit Sınıf ve Politikanın Geleceği Üzerine Söyleşi

Birlikte örgütlendiğimiz insanları sadece bir aracı olarak görmemeli, onlara kendi içlerinde bir amaç olarak muamele edip değer vermeliyiz –Kant'ın dilini kullanmak istemezdim ama bunu doğru söylemiş. Başka insanlar bizim politik amaçlarımıza ulaşmamıza aracılık eden insanlar değildir sadece, değil mi? Adaleti önemsiyorsak ve günün sonunda adalet dediğimiz şey başka insanlara verdiğimiz önemin somutlaşması ise, o zaman insanlara aletler gibi yaklaşmamız çok anlamsız.

30 Mayıs 2022 Pazartesi

Mete Kaan Kaynar

İnsan Hakları, Sığınmacılar, Zenofobi

Gerekli koşullar vuku bulduğunda sığınmak, bir “hak”tır, “evrensel” bir hak; bir “insan hakkı”dır. Sığınmacıları kendi iktidarının sigortası ve Batı’ya karşı elinde bir koz olarak kullanmaya çalışan AKP’nin de, kullandıkları zenofobik dili TBMM’de elde edecekleri sandalyenin malzemesi, çapsız politik argümanlarının mezesi yapmaya teşne muhalefet partilerinin de tercihen beynine yazmasını istediğim şey budur.

27 Mayıs 2022 Cuma

Slavoj Zizek

Rusya'nın Yeni Küreselleşme Önerisi

Putin'in politikalarıyla büyük Rus kültürü arasında katı bir ayrım yapmak gerektiğini sıklıkla işitiyoruz ancak bu ayrım çizgisi göründüğünden çok daha geçirgen olabilir. Ukrayna krizini yıllar yılı müzakerelerle çözmeye dönük sabırlı çabalarından sonra Rusya'nın en sonunda Ukrayna'ya saldırmak zorunda kaldığı fikrini kesinlikle reddetmeliyiz – birisi hiçbir zaman koca bir ülkeye saldırmak ve onu yok etmek zorunda değildir.

26 Mayıs 2022 Perşembe

Gözde Yılmaz

Demokratik Tövbe

AKP hükümetinin Kemalizm’den devraldığı bu demokratik tövbe mirası, ona kendi idam sehpalarını kurduruyor; bu sehpalarda, kendi ideolojisi çerçevesinde tanımladığı düşmanlarını -‘’nifak’’ çıkaranları- öldürmeden önce tövbeye davet ediyor. Bu tövbe, Cumhurbaşkanı’nın, uygun gördüğü ‘’atanmış suç’’ dolayısıyla ''adalet'' yoluyla yargıladığı sanığın, bu atanmış suçu kabul edip etmediğini önemsemeksizin, kamuya, sanık üzerinde ve toplumun tümünde kurduğu ‘’kutsal’’ hâkimiyeti imliyor.

24 Mayıs 2022 Salı

İsmet Melenağzı (Söyleşi)

Ankara Öykü Günleri Üzerine

Pelin Buzluk’la Söyleşi

Bu yıl öykü günlerinin odağına bu temaları almamızın nedeni, uzun zamandır gündemi belirleyen olgulardan biri olan göçün tarihine, edebiyattaki karşılığına öykülerden bakmak istememizdi. Böylece gurbetçi işçilerin, gurbete gelin gidenlerin, tehcire, sürgüne, mübadeleye maruz kalanların, iltica etmeye mecbur bırakılanların öykülerdeki görünürlüğü sayesinde çok yönlü bir bakış elde etmeyi umduk.

Yeni Nesil Irkçılık ya da Irkçılığın Yeni Sürümü

23 Mayıs 2022 Pazartesi

Zehra Çiğdem Özcan

Yeni Nesil Irkçılık ya da Irkçılığın Yeni Sürümü

Savaştan ve yoksulluktan kaçan insanları nazik kelamlarla dışlamak yerine, bu koşullarının düzeltilmesi için alınacak önlemlerle, izlenecek yöntemlere kafa yormak, ulus-devletçi ezber değerleri savunmak yerine göçmenlerle güçlü bağlar kurarak onlar için daha iyi bir yaşamın yollarını aramak -evet burada, Türkiye’de- sosyalistlere, komünistlere ya da anarşistlere daha çok yakışır.

Af Örgütü “Irk Ayrımını İnkâr” Duvarını Çatlatıyor

21 Mayıs 2022 Cumartesi

Rachad Antonius, Yakov M. Rabkin

Af Örgütü “Irk Ayrımını İnkâr” Duvarını Çatlatıyor

Dünya çapında faal İsrail lobileri iyi organize olmuş, yüksek motivasyonlu ve mali destek gören yapılardır. Bu lobiler, İsrail’i kendi kurtuluşçu (mesihçi) ümitlerinin vücut bulmuş hali olarak gören milyonlarca Siyonist Hıristiyan’a ve yine İsrail’i varoluşlarının merkezine koymuş çok daha az sayıdaki Yahudi’ye bel bağlamışlardır. İsrail ayrıca ona müdanasız dışlayıcı milliyetçiliğin bir örneği olarak hayranlık duyan sağcı politik hareketlerin tam desteğinin de keyfini sürüyor.

Algının Kanlı Dönüşümü Bölüm II: Buffalo Tops Süpermarket Saldırısı

19 Mayıs 2022 Perşembe

Devrim Deniz Erol, Osman Burak Tosun

Algının Kanlı Dönüşümü Bölüm II: Buffalo Tops Süpermarket Saldırısı

Gendron’un katliamı bir kopya cinayeti (copycat) andırıyor. Amerikan kültüründen aşina olduğumuz bu cinayetler, kopya katliama dönüşüyor. Müslümanların yerini, zenciler alıyor. Gendron, bilgisayarların ve ağların dijital evreninde her şeyi copypasta yaptığı gibi katliamı da kopyalıyor. Gendron’un, anti-Semitik zihniyetinin temelini ise, Kilise’nin İsa’nın ölümünden Yahudileri sorumlu tutmasına kadar götürmek mümkün.

17 Mayıs 2022 Salı

Ekin Kadir Selçuk

Atiba Hutchinson’a Güzelleme

Atiba’nın 1 Mayıs işçi ve emekçi bayramını kutlamışlar. Çağımızın endüstriyel futbol çağı olduğunun, futbolcuların ne kadar büyük paralar kazandığının farkındayım elbette. Bu yorumu yazanların da farkında olduğuna kuşku duymamız için bir sebep yok. Buna rağmen böyle bir günde akıllarına Atiba’nın gelmesinde bir ‘hikmet’ aramak gerekmez mi? İşçi, emekçi bayramı kutlanacak bir futbolcu düşünüldüğünde Atiba’dan başkasının isminin zikredilmesi mümkün mü?

13 Mayıs 2022 Cuma

Sevinç Doğan

İyi Düşünmek Üzerine

Kendimi bir türlü pozitif düşünemeyen bir başarısızlık projesi gibi görmeye meyil ederken (neyse ki gülümsüyorum!), aslında hikâyenin bu kadar basit olmadığını da hatırlatıyorum kendime. Ne de olsa sosyolojiye inancım kendime olandan fazla. Son kertede her birimiz koşulların birer ürünüyüz.. Koşullar değil mi ki duygularımızı, düşüncelerimizi ve hatta bedenlerimizi şekillendiren?

11 Mayıs 2022 Çarşamba

Semih Bilgiç

Özgünlük Sorunsalı

Kötü yazılar kötü okurlar doğuruyor. Kötü okurlar kötü yazarları besliyor. Karşılıklı bir alışveriş var. Piyasa toplumunda metalar satılıyor, okur artık okur olmak yerine tüketici kimliğinde, yazar ise fikir emekçisi. Her şey kapitalist piyasanın teamüllerine göre ilerliyor. Dolayısıyla yazar fikir üretmiyor, sadece ortaya ürün koyuyor; okur da satın aldığı ürünle piyasada tüketici rolünü oynamaya devam ediyor.

9 Mayıs 2022 Pazartesi

Alp Eren Topal

Mahmut Şevket Paşa Reloaded

Demokratik mücadele tarihimiz, sadece Akşener’in nutkunda değil, muhataplarının tarihe bakışlarında da istisnasız bir şekilde 1908 sonrasına ve İttihatçılar-Abdülhamid kavgasına sıkıştırılmış durumda. Burada devasa bir kolektif unutuş söz konusu; 1908’in aslında “ikinci” meşrutiyet olduğunu ve otuz sene evvelinde sadece güncel aktörler değil, tarihçilerin bile hatırlamaya üşendiği bir anayasa ve meşrutiyet mücadelesi yürütüldüğünü çoğu zaman ayaküstü zikretmeye bile tenezzül etmiyoruz.

6 Mayıs 2022 Cuma

M. Asım Karaömerlioğlu

Savaş: Eski Dünya Düzeninin Son Düzlüğü

Putin’in son on beş yılda yaptığı konuşmalara şöyle bir göz atmak bile bu emperyal hevesleri nasıl dillendirdiğini, bunu yaparken NATO genişlemesi gibi argümanları çoğu kez hiç kullanmadığını, Ukrayna’yı ülkeden bile saymadığını görmek için yeterlidir. Kendi coğrafyasındaki Kırım, Gürcistan gibi ülkeleri işgalleri, Kazakistan ve Belarus gibi diktatörlüklere verdiği destek ortadadır

Kimlik, açıklık-kapalılık, estetizm ve barbarlık

1 Mayıs 2022 Pazar

Lal Hitay

Kimlik, açıklık-kapalılık, estetizm ve barbarlık

Kimliğe yaklaşımımız bir dönüşüme sebebiyet verdiyse bile hâlâ ne noktalarda tıkanıyor ve buna hangi düşünce şeklinin tortuları sebep oluyor? Eğer oluyorsa bazen aynı şeylerin farklı ifadelerini, aynıyı bir fark sanarak statükoyu mu tekrarlıyoruz?

Mehmet Genç ve “Nasyonal Sosyalizm” Metni Üzerine Bazı Dikkatler

2 Mayıs 2022 Pazartesi

Asım Öz

Mehmet Genç ve “Nasyonal Sosyalizm” Metni Üzerine Bazı Dikkatler

Mehmet Genç’in makalesinde kapsamlı sayılabilecek bir Hitler ve nasyonal sosyalizm tahlili yaptığını fark etmemek mümkün değildir. Hitler onun nazarında Alman romantizmi ve onca çelişkisi ile felsefeden siyasete, edebiyattan müziğe kadar “bütün Alman devlerini aynı karakter çizgisi üzerinde hizaya getiren bir Führer’dir”.

1 Mayıs 2022 Pazar

Şiir Alkan (Söyleşi)

“Kamusal Tiyatro ve Enerji Hakkı”

Kemal Aydoğan’la Söyleşi

Kamusal tiyatro “kamusal bütçe” kullanan tiyatrodur. Halkın vergileriyle oluşturduğu bütçeden pay aldığı için sanatı halk, toplum adına yapan tiyatrodur. Kâr amacı gütmez. Bir toplumda yaşayan her türden grubun, topluluğun kendini ifade etmesi bu grupların etkileşim içinde kalıp toplumsal olanı yapılandırmasını, sanatın ifade aracı olarak tüm topluma yayılmasını amaçlar.