Bir Bilgelik Önerisi: Aradakini Görebilmek
21 Aralık 2023 Perşembe
Dilek Bektaşoğlu Sanlı
Bir Bilgelik Önerisi: Aradakini Görebilmek
Görünen o ki, bizler sıkışıp kaldıkça, yoruldukça kendiliğimizi ve birbirimizi anlayıp konumlandırabilmemiz güçleşmekte, kaybolmamak ve her şeye rağmen varlığımızı sürdürebilmek için tanıdık ve güvenli bulduğumuz kimliklerimize tutunup, farklı olana sırtımızı dönerek diyaloğu ve değişimi daha da imkânsız kılıyoruz. Üstelik ilerleme, hak, demokrasi gibi modern çağ kavramları anlamlarını anbean yitirirken, kendimizi farklı formlarda çalışan otoriter rejimlerin kontrolünde buluyoruz.
Gazze Savaşı: Aklın Çözümsüzlüğü ya da Sulhun Yolu Şiddetten mi Geçiyor?
20 Aralık 2023 Çarşamba
Mehmet Süreyya Karakurt
Gazze Savaşı: Aklın Çözümsüzlüğü ya da Sulhun Yolu Şiddetten mi Geçiyor?
Eğer Gazze’de soykırım ya da toptan sürgün içermeyecek bir sulh sağlanacaksa bunun yolu da İsrail’in sınırsız arzusunu törpüleyecek, hadımlaştıracak bir unsurun, bir gücün ortaya çıkmasına bağlı görünüyor. Bu güç ne olabilir? Veya nasıl bir olay bu rolü oynayabilir? Batılı büyük güçlerin tavırlarına baktığımızda İsrail’i durduracak “dediği dedik paşa” rolünü oynamaya -henüz- pek niyetli olmadıklarını görüyoruz. Bu durumda sulh için bir umut var mı? Sulhun yolunu açacak bir güç ortaya çıkabilir mi?
Geçmişle Yüzleş(eme)mek: Almanya’da Ne Oluyor? (II)
19 Aralık 2023 Salı
Volkan Çıdam
Geçmişle Yüzleş(eme)mek: Almanya’da Ne Oluyor? (II)
90’lı yıllar boyunca Alman devletinin özellikle uluslararası alanda aldığı birçok pozisyonla ayrışan antideutsch yaklaşımın bugün devlet ile aynı perspektifi paylaştığını görüyoruz. Almanya’da yaşayan İsrailli solculara ve solcu Yahudi yurttaşlara akıl vermekten, hatta onları azarlamaktan çekinmeyen bu tamamıyla Almanya’ya özgü “sosyalist” yaklaşım kötü yönetilmiş bir hafıza kültürünün ürettiği yeni bir milliyetçiliğin habercisi olmasın?
Saint Omer: Bir Evlat Katili
17 Aralık 2023 Pazar
Zehra Çiğdem Özcan
Saint Omer: Bir Evlat Katili
Modern insanın toplumun temeli, yapıtaşı ya da çimentosu olduğunu varsayan hukukun, o insanın kendi özgür iradesiyle davrandığını kabul etmemesi halinde hem halihazırdaki toplum ve düzen kavramı yerle bir olacak hem de ortada suç ve ceza diye bir şey kalmayacaktır. Çünkü bir insan, davranışlarını özgür iradesiyle belirleyemiyor ve o davranışlar kendi iradesi dışındaki etkenler tarafından belirleniyorsa, ortada “suçlu” denilebilecek kimse olmayacaktır.
Arjantin’de Milei’nin Maçist Zaferi ve Feminist Mücadele
15 Aralık 2023 Cuma
Esra Akgemci
Arjantin’de Milei’nin Maçist Zaferi ve Feminist Mücadele
Feministlerin bir kelime oyunu ile ürettikleri “Milei no es mi ley” sloganı, Milei’nin oluşturduğu demokrasiye yönelik tehdide işaret etmesi açısından önemli. Milei’nin telaffuzu, “mi ley”i (benim yasam/benim hukukum) çağrıştırıyor. “Milei, benim hukukum değil” sloganı da esas olarak aşırı sağcı/neo-faşist liderin hedefinde olan ilerici yasalara dikkat çekiyor.
Christian Rakovski ve Avrupa Marksizm’inin Kaderi
13 Aralık 2023 Çarşamba
Roger Markwick
Christian Rakovski ve Avrupa Marksizm’inin Kaderi
Stalin'in "tek ülkede sosyalizm" fikri, dayatılan tarımsal kolektifleştirme ve sanayileşmenin yanı sıra SSCB'nin ulusal cumhuriyetlerini ezen Büyük Rus bürokratik merkeziyetçiliği Rakovski ve yandaşları tarafından ifşa edildi. "Parti ve işçi demokrasisini" yeniden tesis etme ve yok olan "kitlelerin devrimci inisiyatifini" yeniden canlandırma ihtiyacını yeniden vurguladılar.
“De facto Bir Hukuk Düzeni” Karşısında İnsan Hakları
10 Aralık 2023 Pazar
Tanıl Bora (Söyleşi)
“De facto Bir Hukuk Düzeni” Karşısında İnsan Hakları
Türkân Elçi ile Söyleşi
Geçmişte hukukun üstünlüğü ilkesi gündelik konuşma dilinde de herkes tarafından aynı şekilde karşılık bulurken bugün hukuku talep eden kesim kriminalize ediliyor, tehditlere maruz bırakılıyor, yerli ve milli söylemiyle ötekileştiriliyor. Sözgelimi AİHM’den bahsedilen bir konuşmanın karşısına “biz kendi mahkemelerimize saygı duyulmasını bekliyoruz. Bizim mahkemelerimizi tanımayanı biz de tanımayız” söylemi çıkarılıyor.
Aşkla Sana: Arin İnan Arslan'dan Hüseyin Cevahir Belgeseli
7 Aralık 2023 Perşembe
Murat Bjeduğ
Aşkla Sana: Arin İnan Arslan'dan Hüseyin Cevahir Belgeseli
Bu film bir kapı açtı; neyin nasıl yapılması gerektiğinin güzel bir örneği oldu. Her şeye rağmen daha yapacak çok şey olduğunu da gösterdi. Önümüzdeki beş yıl çok değerli ve kritik bir süredir. Çok verimli değerlendirilmelidir. Henüz, 68, THKP-C ve Hüseyin Cevahir olgusu tüketilememiştir. Bilinmeyeni bilinene katma çabasına katkı vermek, bu sevdayı gönlünde taşıyan ve yaşayan herkesin boynunun borcudur.
“Holokost Anısının Araçsallaştırılması Bugün Gazze'deki Savaşı Meşrulaştırmak İçin Kullanılıyor”
6 Aralık 2023 Çarşamba
Mathieu Dejean (Söyleşi), Joseph Confavreux (Söyleşi)
“Holokost Anısının Araçsallaştırılması Bugün Gazze'deki Savaşı Meşrulaştırmak İçin Kullanılıyor”
Enzo Traverso ile Söyleşi
Terörizm hiçbir zaman kabul edilemez, ancak zalimin terörizmi mazlumunkinden çok daha kötüdür. Bugün Filistinliler Hamas'ı işgale karşı direnen silahlı bir güç olarak tanıyor. Sempatilerimize ya da ideolojik eğilimlerimize dayanarak, kimin Filistin direnişinin bir parçası olduğunu söylemek bize düşmez. Hamas'a hiçbir sempatim yok, ancak Filistin direnişinin parçası olduğu tartışılmaz bir gerçektir. Ve ancak bu gerçeği kabul ederek bir çözüm bulabiliriz.
Platformlar ve Platform Sosyalizmi Topluma Dair Neler Söylüyor?
4 Aralık 2023 Pazartesi
Özgür Yılmaz
Platformlar ve Platform Sosyalizmi Topluma Dair Neler Söylüyor?
Dijital araçların kullanımının özyönetimi şeklinde kurgulanan platform sosyalizminin önerdikleri gayet yerinde ve gerekli. Ancak bu haliyle bir hayli eksi. Çünkü platformlar toplumdan yalıtık, kendi başlarına bağımsız birer ekosistem şeklinde ele alınıyor. Bununla beraber platform sosyalizmi bir mücadele sürecini de es geçiyor. Bu mücadelenin karşı tarafında ise çevrimiçi ve çevrimdışı hayatta iktidarı elinde tutanlar bulunuyor. Bu şekliyle platform sosyalizminin tekno-feodalizm tezlerinden etkilendiği aşikâr.
“İlan” Edilen “Cumhuriyet” Şimdi Nasıl Kurulabilir?
1 Aralık 2023 Cuma
Kenan Göçer
“İlan” Edilen “Cumhuriyet” Şimdi Nasıl Kurulabilir?
Dostlukların kurulabildiği yerlerde cumhuriyet, ilan düzeyinden kurulma düzeyine erişebilir. Birbirini dinleyenler daha çok dostlardır ve felsefe de birbirini dinleyenlerin arasında yapılabilir. Birbirini dinlemek, kişilerin biribirini eşiti olarak görmelerinin sonucudur biraz da. Zaten Antik Yunan’da da felsefe veya diyalog anlamındaki konuşma dostlar, yani birbirini sevenler, birbirini eşiti olarak gören yurttaşlar arasında yapılır.
Cumhuriyet’in Sağlığı (II)
1 Aralık 2023 Cuma
Osman Elbek
Cumhuriyet’in Sağlığı (II)
Sağlıkta Dönüşüm, belki bir metamorfoz değil ama kesinlikle başkalaşma ve son kertede bünyesinde kimi olumlu ve doğru adımları içermekle birlikte hedefleri, yönelimi ve sonucu olarak bu ülkede yaşayan her bir kişiye yapılan büyük bir kötülük. Çünkü Sağlıkta Dönüşüm, sağlığı ticari bir mala indirgedi. Özünde insani ve ücretsiz olması gereken sağlık hizmetini puana ve paraya çevirdi.
Cumhuriyet’in Sağlığı (I)
30 Kasım 2023 Perşembe
Osman Elbek
Cumhuriyet’in Sağlığı (I)
Kurucu dönemde sağlık hizmetlerindeki temel amaç bulaşıcı hastalıklarla mücadele ve göç–savaş sonucu öksüz kalan çocukların bakımıdır. Tedavi hizmeti sunan hastanelerin yönetimi ise mahalli idarelere bırakılmıştır. Dikkat edilirse bu dönemde bir yandan merkez ve yerel yönetimler arasında birlikte çalışma zemini oluşturulmuş, diğer yandan da sağlık hizmetleri ile sosyal sorunlar birlikte aynı bakanlık çatısı altında ele alınmıştır.
İsrail’in Soykırım Niyeti
28 Kasım 2023 Salı
Conor Gearty
İsrail’in Soykırım Niyeti
İsrail'in kendini savunma hakkı olduğu konusunda herkes hemfikir, ancak bunun temeli konusunda hukukçular arasında birçok görüş ayrılığı var. Fakat kimsenin itiraz etmediği husus, rakibinizin insanlık hukukunu ciddi şekilde ihlal etmesinin size de aynısını yapma hakkı vermeyeceğidir. Roma Statüsü’nde ve teamül hukukunda belirtilen suçların tümü sivillere yönelik saldırılarla ilgilidir. İsrail Gazze'ye yönelik saldırısında Hamas'ın işlediği potansiyel suçların birçoğunu işlemiştir.
Irkçılık ve Antisemitizmin Evrimi
27 Kasım 2023 Pazartesi
Osman Kavala
Irkçılık ve Antisemitizmin Evrimi
Bu tabloya savaş sonrası Alman toplumunda hakim olan ruh hali de eklenmeli. Yenilginin ve maruz kalınan ağır ekonomik zorlukların nedeninin yabancı güçler ve Alman milli ruhuna yabancı olan Yahudiler olduğu, Yahudilerden arınılması halinde Alman ulusunun ırklarından ve kültürlerinden gelen potansiyeli geliştirebileceği düşüncesi savaş sonrası ortamda verimli zemin buluyor. Erich Fromm’un Özgürlükten Kaçış eserinde belirttiği gibi, toplumsal koşullar, toplumun psikolojik ihtiyaçları ve mevcut önyargılar ideolojiyi şekillendiriyor, ideolojinin hangi unsurlarının yaygın inanış haline geleceğini belirliyor.
Zamanı Geriye Sarmak: "Atatürk" Filmi Üzerine
26 Kasım 2023 Pazar
Eray Yılmaz
Zamanı Geriye Sarmak: "Atatürk" Filmi Üzerine
Filmin Atatürk kültüne lüzumsuz eklentileri olduğu da söylenebilir. Okuyabildiğim ve bilebildiğim hiçbir hatırada Mustafa Kemal’in Yunanca ve Bulgarcayı teklemeden konuştuğuna rastlamadım. Hele hele Sofya görevi sırasında casusluk yapması gibi iddialar ise tarihî bir filmin sınırlarını aşmış, bunları temelsiz bir iddiaya dönüştürmüş, Atatürk kültünü abartılı ve gereksiz bir biçimde beslemiştir.
Kameraların Sıyırıp Geçtiği Yüzler
25 Kasım 2023 Cumartesi
Özgür Taburoğlu
Kameraların Sıyırıp Geçtiği Yüzler
Bazı macera filmlerinde puşileri ardında birbirlerine benzeyen Arap teröristler topluca bir yerlere girer çıkar, silahlarını belirli bir hedefe doğrultmadan sağa sola ateş ederler. Kamera onlardan herhangi birisini ayırt etmez. Topluca dolaşan üçüncü dünyalı teröristlerin karşısında ise adı ve yüzü belli Amerikalı veya Avrupalı teröristler bulunur. Seyirci duygudaşlık kurduğu onları özgürlük savaşçısı, militan, ajan sayar. Diğerlerine yaptığı gibi kamera onların yüzlerini sıyırıp geçmez. Yüzlerindeki her kıvrıma odaklanır.
Holokost ve Modernite
23 Kasım 2023 Perşembe
Osman Kavala
Holokost ve Modernite
Nazizm, hümanist değerleri de yansıtan ve tüm insanlığı kapsar olduğuna inanılan rasyonel doğal hukuk anlayışına şiddetle karşı. Buna irrasyonel cemaatçi hukuk anlayışını ikame ediyor, yargıyı da rasyonel hukuk normları yerine Hitler prensiplerine tabi kılıyor. Modernite ile faşizm arasındaki ilişkiyi, toplumların modernitenin yarattığı ekonomik ve siyasi düzene olan tepkileri kapsamında incelemek bana daha doğru geliyor.
Milei Fırtınası: Arjantin’de Seçim Sonucunun Yedi Anahtarı
22 Kasım 2023 Çarşamba
Mariano Schuster, Pablo Stefanoni
Milei Fırtınası: Arjantin’de Seçim Sonucunun Yedi Anahtarı
Milei'nin zaferi ülkede kendi ultra-kapitalist ideolojisi doğrultusunda kültürel bir değişim yaratacak mı? Bu seçmen desteğini etkin bir kurumsal güce dönüştürebilecek mi? Liberteryenler ve Macricilerin birleşiminin ürünü olan bu yeni sağ, "normal" bir şekilde yönetebilecek mi? Milei, Değişim için Birlik’i yendi ama şimdi ikinci turda aldığı oy desteğinin devamı Macri ve Bullrich'e bağlı olacak.
Geçmişle Yüzleş(eme)mek: Almanya’da Ne Oluyor? (I)
21 Kasım 2023 Salı
Volkan Çıdam
Geçmişle Yüzleş(eme)mek: Almanya’da Ne Oluyor? (I)
İsrail devlet görevlilerinin çanak tuttuğu Hamas-Nazi özdeşleştirmesine kamuoyunda iştahla sahip çıkılması, İsrail devletinin savunusunun Alman devletinin varlık nedeni olarak gören devlet ideolojisi ile uyum içinde. Bu ideolojinin içinde bulunduğumuz konjonktürde “geçmişten dersini almış” Alman kamuoyuna bir başka özdeşlik ve beraberinde cazip bir öneri sunduğu düşünülebilir: İsrail’i (=Almanya’yı) Hamas’tan (=Nazilerden) kurtarma fırsatı.
Artık Evlerimizin Bireyselliğimizi Paylaşabileceğimiz Bir Temsiliyet Alanı Olması Gerektiği Düşüncesine İhtiyaç Duymuyoruz
19 Kasım 2023 Pazar
Latif Yılmaz (Söyleşi)
Artık Evlerimizin Bireyselliğimizi Paylaşabileceğimiz Bir Temsiliyet Alanı Olması Gerektiği Düşüncesine İhtiyaç Duymuyoruz
Seyhan Kurt ile Ev, Hane, Barınma ve Yerleşiklik Üzerine
Kamusal alandaki şiddet ve öfke dilinin çok daha fazlasına eve dönüp internette veya televizyon kanallarında gezindiğimizde maruz kalıyoruz. Evin bana göre en karanlık tarafı bu. Kamusal alandaki kişisel, sosyal ve yasal kontrol mekanizmaları eve geldiğimizde işlevini büyük oranda yitiriyor. Evde tek başına kalabiliyoruz ama yalnız değilizdir artık.
Neden Bu Kadar Çok Sayıda Yahudi İsrail'in Gazze'deki Savaşını Kınıyor?
17 Kasım 2023 Cuma
Yakov M. Rabkin
Neden Bu Kadar Çok Sayıda Yahudi İsrail'in Gazze'deki Savaşını Kınıyor?
Umut var. İngiltere yüzyıllarca İrlanda’yı ezdi. Fransa ve Almanya birçok savaşta acı verici bir şekilde savaştı. İsraillilerin ve Filistinlilerin yan yana barış içinde yaşaması için ne gerekiyor? Pek çok Yahudi ve çok daha fazla Filistinli, Siyonist devletin ırk ayrımına dayalı (apartheid benzeri) yapısının değişmesi gerektiğine inanıyor ki bu yapı başlangıcından bu yana İsrail’in neden kılıçla yaşadığını açıklayan yapıdır.
Yargıtay Kararı ve Türkiye’de Siyasi Anayasasızlaştırma
14 Kasım 2023 Salı
Oya Aydın, Özlem Kaygusuz
Yargıtay Kararı ve Türkiye’de Siyasi Anayasasızlaştırma
Yargıtay 3. Ceza Dairesi’nin Anayasa Mahkemesi kararını ortadan kaldıran ve daha da ileri giderek Anayasa Mahkemesi üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunan kararı, yüksek yargı içinde bir çatışma olmanın ötesinde, yürütmeyi denetleme ve anayasal düzeni koruma gücü ciddi düzeyde yıpranmış olan AYM’nin kendisinin de dahil olduğu bir siyasi anayasasızlaştırma sürecinin geldiği son aşamadır.
Kılıçdaroğlu’nun Son Pirus Mağlubiyeti
11 Kasım 2023 Cumartesi
Osman Özarslan
Kılıçdaroğlu’nun Son Pirus Mağlubiyeti
Kılıçdaroğlu’nun son birkaç aylık siyasi performansının tek güzel tarafı, her şeyin bir gün bitebileceğini, hiçbir şeyin sonsuz olmadığını ağır çekimde de olsa bize göstermiş olması oldu. Son yıllarda yeni bir şey başlamamışsa bile, hiç olmazsa bir şeyin sona ermiş olması (ki uzunca bir süredir, bir şeyleri sonlandırma üzerine siyaset yapılıyor) siyasi ucubeleşme endişelerine karşı yüreklere su serpti, hatta belki de küçük umutlar yeşertti.