Utku Özmakas’la "Biyopolitika: İktidar ve Direniş" Kitabı Üzerine Söyleşi: “Biyopolitika bakımından
8 Eylül 2018 Cumartesi
Ayşe Öztürk (Söyleşi)
Utku Özmakas’la "Biyopolitika: İktidar ve Direniş" Kitabı Üzerine Söyleşi: “Biyopolitika bakımından
Louis Althusser’in çok sevdiğim ve kitapta da değindiğim bir sözü var: “Bir kavram sokağa atılan bir köpek gibi bırakılamaz!” “Biyopolitika” da bunun dört başı mamur bir örneği. Kavramın erken dönemdeki kullanımları, Nasyonal Sosyalizmin korkunç biyolojik fantezilerine meşruiyet arama çabasının tezahürlerini somutlaştırıyordu. Irksal hijyen ve toplumsal Darwincilik vasıtasıyla ari ırka varılmasının “nesnel” ve “bilimsel” bir izahı olarak kullanılıyordu.
Nurettin Topçu’nun Küçük Ağa’sı
7 Eylül 2018 Cuma
Asım Öz
Nurettin Topçu’nun Küçük Ağa’sı
Nurettin Topçu, Küçük Ağa’da hayranlık uyandıran tabiat tasvirlerine ise ayrı bir bahis ayırır. Topçu’nun romanın dağ, yayla, vadi, göl ve ova eksenli rengârenk bölümlerini pek beğendiği hemen fark edilir. Küçük Ağa üzerine çok düşünmüştür; orası kesin. Sanki Topçu’nun romanla ilgili belli ölçülerde eleştirinin teknik kısımlarına yönelmesinin dışında bütün alakası alıntıladığı pasajlarda karşımıza çıkan sonsuzluk ufkudur.
“Bahçeli Köy Evleri”: Etnografik Bir Deneme
5 Eylül 2018 Çarşamba
İbrahim Kuran
“Bahçeli Köy Evleri”: Etnografik Bir Deneme
Acaba köyümüzün emektar imamı, sermaye sınıfının silinen vergi borçlarını biliyor mu, diye düşünüyorum. Sonra aklımda şimşekler çakıyor: Eğer bu imam da olmasa bizim köy halkının devletin mevcudiyetini bileceği/hatırlayacağı yok, çünkü köyümüzde başka bir devlet memuru yok. Malum, sıradan bir köylü, devletin varlığını üç yetkili üzerinden hatırlar: jandarma, öğretmen ve imam.
Uğur Nazlıcan’ın Bir Dükkânı Beklemek'inde Yabancılaşma ve İnsana Duyulan Güvensizlik
3 Eylül 2018 Pazartesi
Abdullah Aren Çelik
Uğur Nazlıcan’ın Bir Dükkânı Beklemek'inde Yabancılaşma ve İnsana Duyulan Güvensizlik
İnsanlar son iki yüz yıldır kentli bir karmaşanın içine nesnelerin yabancılaştıran etkisi nedeniyle hapsolmuş durumda ve bundan kurtuluşu da yok gibi. Nesneyi insandan daha kıymetli bir şeye dönüştüren bu yabancılaşma, insan için kurtuluşu olmayan bir hapishaneye dönüşmüş durumunda. Şerif Ali’nin aynada kendisi dışında gördükleri, insanın nesnelerin dünyasında nasıl kaybolduğunu anlatıyor sanki.
Destan Gönüller’den Sona Ermek’e
31 Ağustos 2018 Cuma
Bilgehan Uçak
Destan Gönüller’den Sona Ermek’e
Yusufları anlamak, en azından yalnız olmadıklarını göstermek, onlardan vazgeçmemek. Sapanla vurulan kuşlar için gözyaşı dökerken bez bebeklerle arkadaş olmak. Hepsi yalnız. Yalnızlık da bir bütün. Tek ilacı, tek çaresi sevgi. Selim İleri’nin başından beri savunduğu da bu. Ne sadece Yusuf ne sadece Mine. Sevgi ve şefkat ürperişi.
Bir "Tıp Felsefesi" İçin Derkenar (V): Foucault, Klinik ve Medikalizasyon
27 Ağustos 2018 Pazartesi
Özen B. Demir
Bir "Tıp Felsefesi" İçin Derkenar (V): Foucault, Klinik ve Medikalizasyon
Birtakım ilişkisellikleri gündelik hayatta bize ve başkalarına dair yaşanmışlıklardan edindiğimiz adaptif ve kümülatif sezgilerle pekâlâ kurabiliriz. Ne ki, iki veya daha fazla olgu ve mevcudiyet arasındaki (bağıntı/korelasyon ve nedensellik/kozalite ile örülü) ilişkisellikleri ayırt etmek ve bunu başkalarını ikna edebilecek bir sistematik dahilinde kotarmak, hummalı ve sebatkâr bir çalışmayı gerektirir.
Doğru Şekilde Gömülmek
25 Ağustos 2018 Cumartesi
Özgür Taburoğlu
Doğru Şekilde Gömülmek
Ölenin gömüleceği doğru toprak da bir eylembilim içerisinde tanımına kavuşur. Ölenin yurdu, biraz da nerede, kimler için varlık gösterdiğine göre tarif edilir. Sophokles'in bir başka kadın trajik kişisi Antigone, kardeşinin öldürülmesi kadar, onun ölü bedeninin toprak üzerinde terk edilmesinden acı duyar. Elektra ve Antigone, uzun ve kararlı yaslarıyla, Cumartesi Anneleri’nden farksız davranırlar.
Tamamen Bizim Olan Bir Hayat Yaratmaya Çalışırken
22 Ağustos 2018 Çarşamba
Sevgi Yağmur Bulut
Tamamen Bizim Olan Bir Hayat Yaratmaya Çalışırken
Bu yeşil dalga, Buenos Aires Senatosu’nun önünde başlamadı, bitmedi… Süregelen feminist mücadele, nesilden nesle devralınarak tarih sahneleri boyunca uzanan bir zincir oluşturdu. Bunun en güzel örneği 89 yaşındaki aktivist Nelly Minyersky’di. Genç yaşlarda aldığı meşaleyi hiç bırakmayan ve gençlere devreden Nelly, zincirin en sağlam halkalarından biriydi.
Bir Türkiye Alegorisi: Şahsiyet Dizisi Üzerine
19 Ağustos 2018 Pazar
Fırat Mollaer
Bir Türkiye Alegorisi: Şahsiyet Dizisi Üzerine
Gündelik siyaset konuşmalarının klişelerinden biri dizide kurucu bir siyasi ilke olarak baskın yapıyor: Balık hafızalı bir toplumuz. Agâh Bey, seri cinayetleri odasındaki tahtaya yazarak planlıyor ama bazen sırayı şaşırıveriyor: Kimi öldürecektim? Unutma gibi bir hastalığı vardır ama bu hastalık onun değildir. Bütün bir Kambura söyleminindir o.
Gérard de Nerval’in Sylvie’si: Düşleyen Bir Kitap
15 Ağustos 2018 Çarşamba
Hasan Cem Çal
Gérard de Nerval’in Sylvie’si: Düşleyen Bir Kitap
Her ne kadar Sylvie’de, “Her şeyde yalnızlık ve hüzün var!” gibi bir cümlenin geçeceği anlar gelse de, Nerval’in metni hüzünlü olmaktan çok, buruktur. Sylvie, bir bakıma, hüzün kadar, belki de ondan katbekat daha fazla, sevinci, esrimeyi ve şenliği barındırır. Her şey bir düş hali-ne geldiğinde, hüzünlü olanların da bir ağırlığı kalmaz.
Sıradan ve Olağanüstü Liderlerin İşlevleri
13 Ağustos 2018 Pazartesi
Özgür Taburoğlu
Sıradan ve Olağanüstü Liderlerin İşlevleri
Yasalar ve ondan neşet eden manzumeler zaten günlük fiillerini belirler, hangi toplumsal ve bireysel kazanımı ilga edecekleri konusunda bir telaş içinde olmazlar. Zaten bir işbölümü ve dayanışma içerisinde çalışır, makul, sorumluluk ve hak sahibi mesai arkadaşlarıyla, bu yasaların yaslandığı bir aklı hayata geçirmekle kendilerini memur edilmiş sayarlar.
Bir “Tıp Felsefesi” İçin Derkenar (IV): Epistemoloji, Bunalım ve Çıkış
10 Ağustos 2018 Cuma
Özen B. Demir
Bir “Tıp Felsefesi” İçin Derkenar (IV): Epistemoloji, Bunalım ve Çıkış
Tababet, en kestirme tarifiyle, birtakım imleri yahut göstergeleri (Eski Yunan'daki karşılığıyla semeia veya tekmeria) bir bağlam içine yerleştirerek anlamlandırma zanaatıdır. Bedensel gerçekliğe, bizatihi kendisini ifade edebileceği bir dil sunma çabasıdır. Bu doğrultuda tıbbi tezahürleri algılayıp saptamak kadar, onları uygun bir bağlam içine yerleştirerek yorumlamak da gerekir.
Haffner’in Gözünden… Politika, Sorumluluk ve Suç Ortaklığı
8 Ağustos 2018 Çarşamba
Işıl Kurnaz
Haffner’in Gözünden… Politika, Sorumluluk ve Suç Ortaklığı
Haffner, insanları dünyadan silip atmaya meyyal bir çağın en kötü zamanlarından birine denk gelmiş, olmaması gereken yer ve zamanda, olmaması gereken bir yerde var olan biri olarak, bu kötü hayattan, iyi ne çıkarılabilir’in ağırlığıyla anlatıyor. Ve tabii kötü bir hayattan, iyi ve onurlu bir hayat çıkarmaya çalışıyor.
Alman Hikâyeyi Bitamam Anlatmış ve Güzel Anlatmış
7 Ağustos 2018 Salı
Cemalettin Canlı
Alman Hikâyeyi Bitamam Anlatmış ve Güzel Anlatmış
İstikamete ihtiyaç duyulan/duyduğumuz, sanki istikametimizi bilsek daha rahat edeceğiz duygusuyla yaşanan günlerdeyiz. Öyle ki istikametlerin bir parça kesiştiği, bir parça karıştığı ama en çok da sis içinde kaybolduğu hissi hakim son birkaç yıldır. Bir şey oluyor ama ne? Bir şey geliyor ama ne? Bir şey yapmalı ama ne?
Kadın Yazarın Ölümü ile Büyülenme
6 Ağustos 2018 Pazartesi
Ruken Doğu Erdede
Kadın Yazarın Ölümü ile Büyülenme
İntihar eden bir kadın yazarın yaşamının son anında gerçekleştirdiği bu eylem, çizgisel olarak ilerleyen zaman akışını bozarak, yazarın yaşamında gerçekleştirdiği tüm eylemlerin evrildiği nihai nokta olarak görülür. Bu tek an, belirleyebileceği zaman kesitinin gerçeküstü bir şekilde ötesine geçerek...
Mesut Özil, Irkçılık, Çifte Standart
3 Ağustos 2018 Cuma
Fikret Doğan
Mesut Özil, Irkçılık, Çifte Standart
Sorun neydi? Özil’in kötü futbolu mu? Bir tek o mu kötü oynamıştı yani? Takımın bütün oyuncuları döktürürken bir tek o mu dökülmüştü? Oysa rakamların diline göre, Özil her bakımdan takımın en iyilerinden biriydi. Demek ki, burada nesnel bir bakış hakim değil. Fakat bir taraftardan nesnellik beklemek de safdillik olur. Taraftar dediğin mahluk, faturayı mutlaka gıcık olduğu oyuncuya keser.
Mağduriyetin Sürekliliği
2 Ağustos 2018 Perşembe
Bilgehan Uçak
Mağduriyetin Sürekliliği
Yıllarca “iktidar olabilen ama muktedir olamayan” kesim, AKP ile bu yargıyı yıkmış oldu. Hele “ustalık” döneminde, eski yol arkadaşları da trenden indikleri veya atıldıkları için, gerçek manada hiçbir zaman “muktedir” olamamış insanlar iktidarın tek sahibi oldular. Bir ölçüde, iktidar tabana yaklaştı, “demokratikleşti”. Ama “demokratikleşme”nin niceliksel boyutu, niteliğinin fersah fersah önüne geçti.
Ahmet Bey Artık Burada Yaşamıyor
1 Ağustos 2018 Çarşamba
Necdet Dümelli
Ahmet Bey Artık Burada Yaşamıyor
Georges Perec Mekân Feşmekân’da boş sayfadan başlayıp sırasıyla yatak, oda, daire, apartman, sokak, mahalle, şehir, sayfiye, ülke ve dünyadan geçip uzaya açılıyordu. Ahmet Cemal, adını anmasa da, yukarıda da bahsettiğim gibi, boş sayfaya önem veriyordu. Ama onun asıl odağı kendi odasındaydı. “İster sığınak ve barınak, ister çalışma mekânı – bir odasız hiç olamamışım.
Burası, Agora Meyhanesi…
30 Temmuz 2018 Pazartesi
Bilgehan Uçak
Burası, Agora Meyhanesi…
“Sokaktaki adam” bir konuda fikirlerini söylüyor. Bir şeyler yaşamış, şikâyet etmiş, beğenmiş, ne olmuşsa olmuş. Mikrofon uzatılmış, anlatıyor. Oradan geçen başka biri de o adam gibi düşünmüyor. Olabilir. O da kendi fikrini söyleyecek. Ama bunun için beklemeye tahammülü yok. Vatandaş çünkü o. İleri geri konuşan adama haddini bildirmeden geçip gitmeyecek.
“Benim Güzel Kurultayım”: CHP’nin Arayışı
26 Temmuz 2018 Perşembe
H. Bahadır Türk
“Benim Güzel Kurultayım”: CHP’nin Arayışı
24 Haziran seçimlerinden sonra CHP’de bir kez daha kurultay sesleri duyulmaya başladı. Muharrem İnce taraftarları imza toplama telaşında. Genel merkez ise olağanüstü kurultay için gereken imza sayısına ulaşılamayacağı inancında. Malum, söz konusu olan CHP ise kurultay arayışı hiç şaşırtıcı değil. Zira CHP tarihi bir kurultaylar tarihi aynı zamanda.
Demokrasinin Diğer Adı: İfade Özgürlüğü
25 Temmuz 2018 Çarşamba
Zehra Çiğdem Özcan
Demokrasinin Diğer Adı: İfade Özgürlüğü
Sonuç olarak, “kuvvetler ayrılığı” ilkesinden bile bihaber Türkiye yargısının “infial” gerekçesiyle Atatürk'e hakareti ya da “iktidar” gerekçesiyle Erdoğan'a hakareti suç sayması durumunda hukuku idealize etmemiz gerekmiyor ama aynı yolla ifade özgürlüğünü savunmamızın yolu açık. Başka türlü kimse ne güçlenebilir ne dayanışabilir ne derdini anlatabilir, ne de iktidara ve iktidarlara karşı koyabilir.
Mesele “Üç Beş At” Meselesi; Yaşam Hakkı Meselesidir
25 Temmuz 2018 Çarşamba
Abdullah Onay
Mesele “Üç Beş At” Meselesi; Yaşam Hakkı Meselesidir
Faytonperverlerin bir de iktidarın çıkarlarına hizmet suçlaması var hayvan haklarını savunanlara. Bu artık zurnanın zırt dediği yer. Herhangi bir etik değer taşımadıklarına kanaat getiriyor insan iyice. Tayyip Erdoğan’ın İstanbul mitinginde konuşmasına son dakikada eklendiği anlaşılan “faytonu kaldıracağız” vaadi bu kesimin mal bulmuş mağribi gibi ellerini ovuşturmasına yol açtı.
Bir “Tıp Felsefesi” İçin Derkenar (III): Antropoloji, Psikanaliz ve Edebiyat
25 Temmuz 2018 Çarşamba
Özen B. Demir
Bir “Tıp Felsefesi” İçin Derkenar (III): Antropoloji, Psikanaliz ve Edebiyat
Deleuze’ün “kritik ve klinik” namıyla maruf söz konusu projesinin temel sorunsalı, edebiyat ile yaşamın, yani “aşkın bir yargı prensibi değil, içkin bir üretim yahut yaratım süreci olarak” yaşamın münasebetinin nasıl kurulacağıdır. Nihayet saf içkinlik yaşamına varıldığında ise, sanat eseri yalnızca edebî veya metinsel olmaktan çıkarken yaşam da salt kişisel olmaktan çıkar ve klinik ile kritik aynı anlama gelir.
“Merkez” Dağılırken
23 Temmuz 2018 Pazartesi
Yağız Ay
“Merkez” Dağılırken
Geçen hafta, Batı dünyasında epey ilginç siyasi gelişmelere sahne oldu. Bunlar elbette gazetelerden, haber sitelerinden okunabilir; tutarlı bir tartışma yürütmek adına kısaca üzerlerinden geçelim. ABD Başkanı Trump bir Avrupa turuna çıktı; önce devasa protestolarla karşılaştığı İngiltere’ye, ardından Vladimir Putin’le bir zirve gerçekleştirmek için Helsinki’ye gitti.