“Neoliberal Kelimesi Tedavülden Kalksa, Bir Gecede Cahil Kalacak Akademisyenler Var”
6 Ocak 2021 Çarşamba
Aybars Yanık (Söyleşi)
“Neoliberal Kelimesi Tedavülden Kalksa, Bir Gecede Cahil Kalacak Akademisyenler Var”
Berk Esen’le Neoliberalizm Tartışmaları Üzerine Söyleşi (I)
Çin komünist bir rejime sahipti. Mao döneminde özellikle, çok koyu, güçlü, hayli otoriter bir komünist bir yönetim vardı. Sonra Komünist Parti iktidardan ayrılmasa bile rejimi iktisadi anlamda ülkeyi yavaş yavaş açtı. Şimdi 70’ler sonunda, 80’lerde biz Çin’e hâlâ komünist diyorduk, fakat o iktisadi açılma o kadar devam etti ki bir noktadan sonra biz artık Çin’e, Çin Komünist Partisi iktidarda olmasına rağmen, komünist demiyoruz değil mi?
2020 Yılı Emek Güncesi: Kolektif Hafızaya Başvurmak
5 Ocak 2021 Salı
Uğur Şahin Umman
2020 Yılı Emek Güncesi: Kolektif Hafızaya Başvurmak
Covid-19 salgınında tercihini güvencesizliği genişletmek ve kurumsallaştırmak üzerine yapan siyasal iktidar, salgının bütün ağırlığını işçilerin üzerine yıktı. İşçiler hasta olmak ya da aç kalmak arasında bir tercih yapmak zorunda kaldılar. Saldırılara karşı sustular, işlerine dört elle sarıldılar, hak kayıplarını “buna da şükür” diyerek karşıladılar.
Eril Tahakküm ve Şiddete Bakmak
4 Ocak 2021 Pazartesi
Gülçin Özge Tan
Eril Tahakküm ve Şiddete Bakmak
Fo ve Rame’in isimsiz öznesi, tecavüze uğramış ve şiddete yönelik herhangi bir hizmet almak, kamu farkındalığı ve duyarlılığı oluşmuş yetkilerle karşılaşmak bir yana yeni bir şiddet biçimine maruz kalmıştır. Böylece fiziksel şiddet ve moral şiddet kaynaşmış ve eril iktidar yeni bir formda kadın üzerindeki baskısını sürdürmüştür.
Weimar Almanya’sından Nazizm’e Bir Hesaplaşma: Bernhard Schlink ve Okuyucu
3 Ocak 2021 Pazar
Galip Çağ
Weimar Almanya’sından Nazizm’e Bir Hesaplaşma: Bernhard Schlink ve Okuyucu
Schlink, Hanna Schmitz karakterinde aslında tipik Alman kaderini sorgular. Siemens’te bir işçi olarak göreve başlayan Hanna’yı toplama kamplarına iten sebebin arkasındaki nedenleri ve konumunun sonuçlarını didaktik açıdan irdeler. Michael’in duyguları ile hareket ederek adaletin önüne geçişi, bu manada soykırım karşısında bir sonraki Alman neslinin içine düştüğü çelişki ve kararsızlığı/inkârı sembolize eder.
Sahneden Naklen
2 Ocak 2021 Cumartesi
Emine Ayhan
Sahneden Naklen
Varoluşu gereği (tek tek örneklerinden bahsetmiyorum) tiyatronun ritüelle bağının kurulduğu yer burası: bir arada, burada ve şimdi ama aynı anda dünyayla tek ve çok başına, oralarda bir yerde ve sonsuzlukta olmak. Hem şimdi ve burada kadar belirli ve sınırlı, hem de kozmosta ve sonsuzlukta olmak kadar belirsiz ve sınırsız.
Mahalledeki CHP'yi Yaratmak
31 Aralık 2020 Perşembe
Özcan Baripoğlu
Mahalledeki CHP'yi Yaratmak
Seçmen gerçekçidir, eldeki kuşu daldaki kuşa tercih eder, hayatında olumlu değişiklik yapmayacak vaat, bilgi ve öneriye iltifat etmez. Yetmez, her şey aklına yatar belki ama araya geçmiş yaşam örüntüleri, inançlar, gelenekler, normlar, değerler girer ve süreç çok bilinmeyenli denklem halini alır. Twitter’daki beğeni sayısı da bu denklemi çözmeye yetmez.
Spotify Size Bu Şarkıyı Öneriyor
30 Aralık 2020 Çarşamba
Ümit Güçlü
Spotify Size Bu Şarkıyı Öneriyor
Evet, lüks hayat tasvirleri doğru, kliplerinde yere şampanya döken gösteriş ve özenti kokan rapçiler var. Tüm bunlar rap’in toplu bir fotoğraf albümünden birer parça sadece. Rap’in, şımarık new school çocukların birkaç parçasından hareketle, ticarileşerek zayıfladığını işaretlemek yanlı örneklem göstererek bütüne bakışın engellenmesine neden olmuş.
Eko-Sosyalizm ve Komünist Toplum
29 Aralık 2020 Salı
Mete Kaan Kaynar
Eko-Sosyalizm ve Komünist Toplum
Başkaya çalışmasına, kapitalizmin ekolojik sürdürülemezliği iddiası ile başlıyor ve “Eğer içinde yaşadığımız bu sistem, insana ve doğaya zarar vermeden yol alamıyorsa, bu bir sürdürülemezlik hâli değil midir?” diye soruyor. Asında kitap başından sonuna bu soruya odaklanıyor ve kapitalizmi aşmanın artık bir etik-politik tercih değil, bir zorunluluk olduğunun altını çiziyor.
Türkiye’de Kültürel Kamu ve Antropoloji
28 Aralık 2020 Pazartesi
Yılmaz Yıldırım
Türkiye’de Kültürel Kamu ve Antropoloji
Kültürelciliğin “kültür olarak sınıf” hatasına karşın “sınıf olarak kültür” gibi başka bir hataya düşüldü. Sonuç, kültürü sinir uçlarına dokunacak şekilde konuşmayı muhafazakârlık olarak yaftalayan bir anlayışın “kültürel iktidarı”na kurban giden bir antropoloji. Kısacası antropolojinin muhafazakâr bir versiyonunu üretmenin zorluğu meselenin bir yönü iken, kültüre karşı açık fikirli ve anlayıcı bir perspektifi kendi perspektifi ile kaynaştıran dünyalı bir sol antropolojinin talep görmemesi diğer yönüdür.
Bir Özyaşam Hikâyesinden Manifestoya: Kişisel Olan Politiktir
27 Aralık 2020 Pazar
Şiir Alkan
Bir Özyaşam Hikâyesinden Manifestoya: Kişisel Olan Politiktir
Louis, “bizler” olarak ifade ettiği kesim için siyasetin bir ölüm kalım meselesi olduğunu, fakat siyaseti yapan egemenler içinse siyasetin hayatlarına etkisi olmadığının altını çiziyor. Egemenlerin solcu veya sağcı fark etmeksizin hükümetlerden şikâyet edebileceklerini ve fakat hükümetlerin egemenlere bir zararının dokunmayacağını ve hatta siyasetin ve siyasetçilerin egemenlerin hayatında bir etkisinin olmadığını bildiğini belirtiyor.
“Muhalefet Memuru” Olmamak İçin…
27 Aralık 2020 Pazar
Tanıl Bora (Söyleşi)
“Muhalefet Memuru” Olmamak İçin…
Ateş İlyas Başsoy’la Siyasal İletişim, İktidar ve Muhalefet Üzerine Söyleşi
Bunca yoksulluğun, haksızlığın, rezilliğin olduğu bir ortamda anarşist, sosyalist, çevreci hiçbir etkili muhalefetin olmaması, salt iktidarın baskısıyla açıklanabilir mi? Çar’ınkinden daha mı fazla baskı var sahiden? Yoksa sivrilip yalnızlaşmak biraz işimize de mi geliyor? “Halkı görmeyen bir halk partisi olabilir mi?” sorusunu CHP’lilere sıkça sordum, CHP’yi burjuvazinin sadık hizmetçilerinden biri olarak tanımlayan keskin solculara da sorabilirim…
Bu Kötü Kalbi Göğsüme Kim Koydu?
26 Aralık 2020 Cumartesi
Ahmet İlhan
Bu Kötü Kalbi Göğsüme Kim Koydu?
Aslı Tohumcu, güçlü toplumsal, siyasal mesajlar içeren romanında belki de yeryüzünde cehalet, kötülük, haksızlık, zulüm, ölüm, açlık, sefalet olduğu müddetçe, bunların doğasına ilişkin kitapların da daha yararlı olabileceğine inanan bir yazar olarak Freire’nin de işaret ettiği anlamda, en önce insanlık durumunun anlamı üzerine düşünmüş gibidir.
Dostluk ve İzonomi
26 Aralık 2020 Cumartesi
Kenan Göçer
Dostluk ve İzonomi
Dostluk ilişkisindeki denge (izonomi), mutlak bir denge değildir. Her an, her ilişki kurulduğunda yeniden kurulan bir dengedir. Denge bozulduğu ve yeniden kurulduğu için de mutlak bir pozitiflik yoktur. Dostluğun güzelliği, ilişkinin negatiflik barındırmasında yatar.
Muhalefet ve Ekonomi
25 Aralık 2020 Cuma
Emre Özçelik
Muhalefet ve Ekonomi
Çağdaş, kapsayıcı, makul ve ikna edici bir “Güçlendirilmiş Ekonomik Sistem” tasarlanması ve bunun yurttaşlara anlatılması, mevcut koşullarda siyasal muhalefetin öncülük etmesi gereken tarîhi bir görevdir. Muhalefetin atalet gösterip bu dönüşüm imkânını parti programlarında, gündem belirlemede ve seçim kampanyalarında ıskalaması –hatta bu konuda meydanı iktidara bırakması– hem Türkiye’nin hem de muhalefetin geleceği açısından hüzünlü sonuçlar doğurabilir.
İnsanlık Onuru İşkenceyi Yenecek
25 Aralık 2020 Cuma
Nuray Özdoğan
İnsanlık Onuru İşkenceyi Yenecek
İnsan Hakları Derneği’nin (İHD) 2019 yılı Türkiye’de Hak İhlalleri Raporu İHD Dokümantasyon Birimi’nin verilerine göre, 2019 yılında gözaltında ve gözaltı dışındaki yerlerde işkence ve diğer kötü muamelelere uğradığını iddia eden kişi sayısı 1.477’dir. Adalet Bakanlığı verilerine göre de işkence ve eziyet vakalarının bir önceki yıla göre artış gösterdiği saptanmıştır.
Beethoven’ın Çözülmemiş Çelişkileri
24 Aralık 2020 Perşembe
Yağız Ay
Beethoven’ın Çözülmemiş Çelişkileri
Eroica ve Wellingtons Sieg gibi bestelerin ortak noktası siyasal faaliyet yerine siyasal olanı estetik bir durum olarak ele almalarıdır. Bunlardan biri “büyük sanat eseri”, öbürü kitsch değildir. Bu eserlerin çelişen varlığı Beethoven’ın gökten düşmüş bir deha olmaktan çok yaşadığı tarihselliğe temas eden bir besteci olduğu fikrini destekler. Beethoven’ın siyasallığı varsayılan tavizsiz radikalizminde veya siyasal ideallerle uygunluğunda değil, döneminin güncelliğiyle müzakere ettiği bu çelişkilerde aranmalıdır.
Ya Don Quijote Kazansaydı?
23 Aralık 2020 Çarşamba
Gözde Yılmaz
Ya Don Quijote Kazansaydı?
Nasıl ki Hitler'i destekleyen ve öfkesini iktidarı ile paylaşmaya gönüllü kitleler oluşmuşsa, iktidara geldikten sonra Quijote'un da çevresini Sancho Panza gibi oportünistler, içi şiddet dolu kalabalıklar saracaktır. İkisi de şiddeti, bir düşünsel anlayışı gerçekleştirmek için olumlar. Nasıl ki Hitler için şiddet ve ideoloji karşılıklı olarak birbirini güçlendiren etmenlerse Quijote için de öyledir.
“Edebiyatta Feminist Söz: Akıldan Kalbe Yazmak”
22 Aralık 2020 Salı
Onur Bütün
“Edebiyatta Feminist Söz: Akıldan Kalbe Yazmak”
Feminizm cildinde Osmanlı Dönemi ilk kadın romancısı Zafer Hanım’la başlayan kronolojik süreç, günümüz edebiyatından Pelin Buzluk, Hatice Meryem, Aslı Erdoğan ve Şebnem İşigüzel’in metinleri üzerine bir incelemeyle, feminist edebiyat eleştirisinin temsili açısından bir galeri niteliği taşıyor. Bölümün makale yazarları ise Senem Timuroğlu, Beyhan Uygun Temiz, Tülin Ural, Ürün Şen Sönmez, Sibel Kor, Hülya Bulut ve Didem Ardalı Büyükarman’dan oluşuyor.
Patriyarka, Otokrasi ve İstanbul Sözleşmesi
21 Aralık 2020 Pazartesi
Seda Demiralp
Patriyarka, Otokrasi ve İstanbul Sözleşmesi
Başta bir koalisyon olarak ortaya çıkan, fakat 2010 sonrası bir yaprak dökümü yaşamaya başlayan ve zaman içinde farklı ortaklarını kaybeden iktidar bugün artık çok zayıfladı. Şimdi ise son kalesini, yani muhafazakâr ve ataerkil çekirdek seçmenini İstanbul Sözleşmesi’nden çıkmak gibi bir jestle memnun etmek istermiş gibi görünüyor. Bu hamle de kadınlar için çemberi daraltıyor.
“Partilerde Oligarşik Diyebileceğimiz Yapılar Ortaya Çıkıyor”
20 Aralık 2020 Pazar
Aybars Yanık (Söyleşi), Tanıl Bora (Söyleşi)
“Partilerde Oligarşik Diyebileceğimiz Yapılar Ortaya Çıkıyor”
Hürriyet Partisi'nin Kuruluş Yıldönümü Vesilesiyle Ertuğrul Günay’la “Bir ‘Hürriyet’ Hikâyesi” Kitabı Üzerine Söyleşi
Fikir yerine kişiler öne geçmeye, baskın olmaya başlayınca hareket parti değil, hizip, tarikat benzeri arkaik yapılara dönüşüyor. Lider dışındaki kişiler önemlerini, etkilerini yitiriyor; tek adam kültü oluşmaya başlıyor. Partilerde, -monarşik değilse bile- en azından oligarşik diyebileceğimiz yapılar ortaya çıkıyor. Bu yönetim tarzı siyaseti tıkayan bir etki yapıyor, arayışı, hele sorgulamayı imkânsız hale getiriyor, aklı köreltiyor.
Üzüm Vermeyen Asma: İdil’den Göçen Diaspora Süryanileri
19 Aralık 2020 Cumartesi
Su Erol
Üzüm Vermeyen Asma: İdil’den Göçen Diaspora Süryanileri
Yönetmenliğini öğretim görevlisi Hakan Aytekin’in, araştırmacılığını Süryani aktivist Özcan Geçer’in yaptığı EnstANtane (2020) adlı belgesel film, Süryanilerin Avrupa ülkelerine göç sonrası geride bıraktıkları memleketleri ile kurdukları bağın duygusal ve sosyolojik niteliğine odaklanıyor. Hakan Aytekin Süryanileri yakından tanıyan deneyimli bir görsel belgeleyici.
Bir Kavram Laboratuvarı Olarak Kadir Şeker Olayı
18 Aralık 2020 Cuma
Göksun Gökçe Göndermez
Bir Kavram Laboratuvarı Olarak Kadir Şeker Olayı
Kadir Şeker’in beraatına sadece “kadına yönelik şiddet” bağlamında hükmeden ve bunun sorgulanmasını kesin bir dille reddeden dijital kamuoyu, şiddete uğrayan kadının kendisini sorgulamakta en ufak sakınca görmedi. Bunu sayısız farklı şekilde okuyabiliriz. Kendisine sistematik şiddet uygulayan eşlerini öldüren kadınlar, yani şiddete doğrudan maruz kalanlar, erkeklerden Kadir Şeker kadar destek görmüş müydü örneğin?
Covid-19 Aşıları
17 Aralık 2020 Perşembe
Osman Elbek
Covid-19 Aşıları
Aşılar arasında en düşük ücretin Oxford-AstraZeneca aşısında olduğu (3 dolar), CoronaVac ve Moderna aşılarının ise en yüksek fiyata sahip olduğu açıklanmıştır. Fiyat politikasında aşı şirketlerinin kazanç isteği belirleyicidir. Oxford Üniversitesi’nin, aşı konusunda AstraZeneca ile salgın boyunca sadece maliyetleri karşılama temelli yaptığı anlaşma fiyat üzerinde belirleyici olmuştur. Bu noktada üniversitelerin kamu yararını öncelemek açısından ne kadar önemli olduğu da görülmüştür.
CHP’nin İkinci Yüzyıla Çağrı Beyannamesi'ne Dair Notlar
16 Aralık 2020 Çarşamba
Bayram Koca
CHP’nin İkinci Yüzyıla Çağrı Beyannamesi'ne Dair Notlar
İkinci Yüzyıla Çağrı Beyannamesi’nin başarılı olabilmesinin önündeki en büyük engelin CHP’nin kendi içindeki ideolojik salınımı olduğu öne sürülebilir. Partinin farklı hiziplerinden gelen sesler, demokratik çoğulculuktan ziyade ideolojik müphemliğe yol açabiliyor ve böylece partinin söylemi halk nezdinde inandırıcılığını yitirebiliyor. Kılıçdaroğlu’nun CHP’nin başına geçmesiyle birlikte Baykal CHP’siyle farklılaşma olmuş ancak bu farklılaşma, kopuş yarat(a)mamıştır.